Thái Nguyên là tỉnh có diện tích chè lớn nhất cả nước với hơn 22.200 ha, sản lượng đạt trên 260.000 tấn/năm, giá trị sản phẩm chè búp tươi năm 2022 đạt 7.800 tỷ đồng; giá trị sản phẩm trà sau chế biến đạt 10.400 tỷ đồng. Để phát triển bền vững vùng nguyên liệu chè hữu cơ gắn với thương hiệu trà Thái Nguyên, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.
Phát triển vùng nguyên liệu chè hữu cơ
Để nâng cao chất lượng chè, tỉnh Thái Nguyên đã tập trung phát triển vùng nguyên liệu chè hữu cơ. Đến nay, toàn tỉnh có trên 4.000 ha chè được cấp chứng nhận VietGAP, hữu cơ, chiếm 19% tổng diện tích chè. Các vùng chè hữu cơ được quy hoạch tập trung, gắn với các vùng đất đồi, cao nguyên có khí hậu mát mẻ, phù hợp với sinh trưởng của cây chè. Điều này đảm bảo rằng sản phẩm chè Thái Nguyên tuân thủ các tiêu chuẩn quy định về an toàn thực phẩm và nguồn gốc, đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế.
Ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất chè
Tỉnh đã tập trung chuyển đổi cơ cấu giống chè theo hướng trồng mới, trồng thay thế, cải tạo lại những nương chè giống cũ, già cỗi, năng suất, chất lượng thấp bằng các giống chè mới có năng suất, chất lượng cao phục vụ chế biến chè xanh cao cấp, đặc sản.
Tỉnh Thái Nguyên cũng đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất chè, nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất. Các giống chè mới được đưa vào trồng, cùng với các tiến bộ khoa học công nghệ như tưới tiết kiệm nước, sử dụng phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học,... đã góp phần nâng cao năng suất chè lên 1,5 tấn/ha, chất lượng chè được cải thiện đáng kể.
Đẩy mạnh liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, tham gia xây dựng sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP
Tỉnh đã khuyến khích các địa phương triển khai xây dựng hình thành liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, tham gia xây dựng sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP. Tính đến năm 2022, tỉnh đã có 120 sản phẩm chè được chứng nhận tiêu chuẩn OCOP, từ sản phẩm 3-4 sao đến sản phẩm 5 sao, tạo điều kiện cho việc kết nối, quảng bá, và tiêu thụ trực tuyến thông qua các sàn thương mại điện tử.
Các sản phẩm trà Thái Nguyên đạt chứng nhận tiêu chuẩn OCOP được quảng bá và tiếp cận thị trường thông qua các kênh bán hàng trực tuyến như C-ThaiNguyen, VỏSò (voso.vn) và PostMart (postmart.vn).
Xây dựng thương hiệu chè Thái Nguyên
Cùng với việc phát triển vùng nguyên liệu và ứng dụng khoa học công nghệ, tỉnh Thái Nguyên cũng chú trọng xây dựng thương hiệu chè Thái Nguyên. Tỉnh đã đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Chè Thái Nguyên” tại 6 quốc gia và vùng lãnh thổ như Mỹ, Trung Quốc, Đài Loan, Nga, Nhật Bản và Hàn Quốc, tổ chức thành công Festival Trà Thái Nguyên - Việt Nam, hàng năm tổ chức nhiều lễ hội văn hóa trà, phát triển du lịch cộng đồng, nông nghiệp, sinh thái gắn với văn hóa trà.
Điều này góp phần vào việc tạo, duy trì danh tiếng và nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm trà Thái Nguyên trên thị trường quốc tế. Các biện pháp này cũng giúp gia tăng giá trị kinh tế, mở rộng thị trường tiêu thụ, và đóng góp vào phát triển bền vững kinh tế - xã hội của địa phương.
Phát triển du lịch gắn với văn hóa trà
Phát triển du lịch gắn với văn hóa trà đã tạo sự đa dạng hóa sản phẩm du lịch, giới thiệu "Chè Thái Nguyên" đến đông đảo du khách trong và ngoài nước. Trà Thái Nguyên không chỉ là sản phẩm nông nghiệp mà còn là sản phẩm du lịch và quà tặng du lịch có giá trị, đặc trưng riêng của tỉnh Thái Nguyên. Điều này đã giúp tạo ra một sự phát triển bền vững cho ngành chè và góp phần vào phát triển kinh tế và xã hội của tỉnh.
Trà Thái Nguyên giờ đây không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, mà đang từng bước trở thành sản phẩm du lịch, quà tặng du lịch có giá trị, đặc trưng riêng có của tỉnh Thái Nguyên, sản phẩm trà Tân Cương được Hội kỷ lục gia Việt Nam chọn vào top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam, Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch quyết định công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với “Tri thức trồng và chế biến chè Tân Cương”, đây là lợi thế của Thái Nguyên để thu hút khách du lịch.
Với những giải pháp đồng bộ, tỉnh Thái Nguyên đang từng bước nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và phát triển bền vững ngành chè. Chè Thái Nguyên đang ngày càng khẳng định vị thế "Đệ nhất danh trà" trên thị trường trong và ngoài nước.
Bảo Anh