Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy tính đến giữa tháng 9, Việt Nam đã xuất khẩu gần 6,5 triệu tấn gạo các loại, thu về 4,06 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, xuất khẩu gạo tăng nhẹ 6% về lượng nhưng giá trị tăng mạnh 21%. Nguyên nhân chủ yếu do giá xuất khẩu gạo năm nay tăng mạnh so với cùng kỳ.
Các thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam vẫn là các thị trường truyền thống như Philippines, Indonesia, Malaysia và Trung Quốc.
Trong đó, Philippines là khách hàng lớn nhất khi đã chi gần 1,72 tỷ USD để mua 2,81 triệu tấn gạo của Việt Nam trong 8 tháng. So với cùng kỳ năm trước, gạo xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này tăng 20% về lượng và 40% về giá trị.
Indonesia cũng đã tăng thu mua gạo Việt từ năm ngoái đến nay. Trong 8 tháng, nước này mua gần 913.900 tấn gạo từ Việt Nam, tương đương 557,8 triệu USD. Xuất khẩu gạo Việt sang Indonesia tăng 27% về lượng, tăng 54% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.
Tương tự, Việt Nam đã xuất khẩu gần 582.900 tấn gạo sang Malaysia, thu về 345,9 triệu USD. Gạo xuất khẩu sang thị trường này tăng 112% về lượng và tăng gần 153% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, lượng gạo xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 234.272 tấn, mang 37,2 triệu USD.
Như vậy, Malaysia đã vượt Trung Quốc và trở thành thị trường nhập khẩu gạo lớn thứ 3 của Việt Nam.
Về giá xuất khẩu bình quân, theo dữ liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam cập nhật ngày 11/9, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đạt 567 USD/tấn, cao hơn gạo cùng loại của Thái Lan 2 USD/tấn và cao hơn gạo của Pakistan 32 USD/tấn.
Với gạo 25% tấm của Việt Nam, giá xuất khẩu bình quân đạt 533 USD/tấn, cao hơn Thái Lan 15 USD/tấn và cao hơn gạo Pakistan 30 USD/tấn.
Để hỗ trợ xuất khẩu gạo, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết đã và đang triển khai các hoạt động giao thương, quảng bá sản phẩm, thương hiệu gạo Việt Nam, các hoạt động xúc tiến thương mại để khai thác hiệu quả lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA).
Ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết không dễ để đưa ra được nhận định về giá gạo xuất khẩu từ nay đến cuối năm. Tuy nhiên, xu hướng giá gạo xuất khẩu giảm từ nay đến cuối năm là khó. Ông Nam cho hay lượng gạo để xuất khẩu từ nay đến cuối năm không còn nhiều. Trong khi đó, Philippines dự kiến còn nhập khoảng 1 triệu tấn gạo từ Việt Nam.
Để hỗ trợ xuất khẩu gạo, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, đã và đang triển khai các hoạt động giao thương, quảng bá sản phẩm, thương hiệu gạo Việt Nam, các hoạt động xúc tiến thương mại để khai thác hiệu quả lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, từ đầu năm đến nay, gạo là mặt hàng đứng thứ 5 về kim ngạch xuất khẩu trong ngành nông nghiệp; đồng thời cũng là một trong những mặt hàng ghi nhận tốc độ tăng trưởng cao. Theo ông Tiến, hiện tại, gạo Việt Nam có nhiều giống được đánh giá chất lượng hàng đầu thế giới. Chẳng hạn, Việt Nam đã có bộ giống lúa thơm ngắn ngày, mỗi năm có thể sản xuất 2-3 vụ, năng suất cao và gạo dẻo thơm. Đây là bộ giống mà các nước sản xuất, xuất khẩu lớn như Ấn Độ, Thái Lan… không có được.
Quan trọng hơn, bộ giống này giúp Việt Nam định vị một phân khúc gạo mới trên thị trường thế giới, đó là gạo thơm ngắn ngày, năng suất cao, chất lượng tốt. Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường thế giới, vượt qua cả Thái Lan, Pakistan và Ấn Độ. “5 năm trở lại đây, Bộ NN&PTNT kết hợp với các tỉnh, thành và nông dân, doanh nghiệp đã thay đổi hoàn toàn chất lượng gạo. Nhờ đó, gạo Việt Nam có giá cao nhưng các quốc gia vẫn chấp nhận mua”, Thứ trưởng Tiến chia sẻ.
Để thúc đẩy xuất khẩu gạo trong những tháng cuối năm, Bộ NN&PTNT sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương, các tỉnh, thành phố tổ chức hội nghị đánh giá về tình hình sản xuất lúa gạo trong nước và xuất khẩu gạo, đồng thời đẩy nhanh tiến độ triển khai đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, tập trung gỡ vướng cho các doanh nghiệp xuất khẩu.