Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trao bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích Từ Lương Xâm cho lãnh đạo thành phố Hải Phòng
Cụm di tích Từ Lương Xâm là 1 trong 22 di tích quốc gia, thành phố trên địa bàn quận Hải An thờ Đức Vương Ngô Quyền và được suy tôn là “Từ Cả” - nơi đứng đầu phụng thờ Đức Vương Ngô Quyền. Đức vương Ngô Quyền là một trong 14 vị anh hùng dân tộc tiêu biểu của Việt Nam. Năm 938, ông là người lãnh đạo nhân dân đánh bại quân Nam Hán trong trận chiến trên sông Bạch Đằng lịch sử, chấm dứt hơn 1.000 năm Bắc thuộc, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc Việt Nam. Nhiều triều đại đã ban sắc phong suy tôn ông là “Thượng đẳng tối linh Đại Vương, là Ngô Vương Thiên Tử, là vị tổ trung hưng của dân tộc”.
Từ Lương Xâm lưu giữ 3 cọc Bạch Đằng- chứng tích của trận Bạch Đằng lịch sử năm 938
Từ Lương Xâm lưu giữ các hiện vật xuyên suốt thời kỳ dài hào hùng dựng nước và giữ nước của dân tộc, bao gồm 125 hiện vật, cổ vật và 25 đạo sắc phong niên đại từ năm 1522 đến 1924 của các triều đại Lê sơ, Mạc, Lê Trung Hưng, Tây Sơn, Nguyễn. Đặc biệt, trong từ còn lưu giữ 3 chiếc cọc - được cho là chứng tích của trận Bạch Đằng lịch sử năm 938. Với những ý nghĩa đó, năm 1986, Từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Năm 2022, lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ngày 17/1/2025, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 152/QĐ-TTg công nhận khu di tích Từ Lương Xâm là Di tích Lịch sử quốc gia đặc biệt.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Hồ An Phong, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhấn mạnh: "Gắn với di tích Từ Lương Xâm, Lễ hội Từ Lương Xâm đã trở thành ý thức tình cảm cao nhất khi tâm thức người Hải Phòng hướng về tổ tiên, nguồn cội của mình; tưởng nhớ và thể hiện lòng biết ơn, tôn kính tới Đức Vương Ngô Quyền. Đây là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, cùng nhau chia sẻ, hưởng thụ các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa, tinh thần yêu nước, truyền thống anh hùng, bất khuất, đoàn kết chống giặc ngoại xâm của dân tộc từ hàng ngàn năm qua để ngày nay chúng ta cùng chung tay, góp sức, vì sự cường thịnh, trường tồn của dân tộc, vì sự phồn vinh, hạnh phúc của đất nước."
Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm theo thông lệ hàng năm được tổ chức từ ngày 16 đến 18 tháng Giêng, là lễ hội có quy mô lớn nhất trên địa bàn quận Hải An. Một trong những nét độc đáo mang đậm bản sắc di sản văn hóa quốc gia tại Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm là lễ rước truyền thống. Lễ rước hội tụ 7 đoàn rước của 6 phường có các đền, đình, miếu thờ Đức vương Ngô Quyền trên địa bàn quận. Các đoàn rước với trên 1.000 nam thanh, nữ tú cùng các bô lão và nhân dân mang theo hàng trăm đồ tế khí: Cờ thần, chiêng, trống, chấp kích, bát âm, long đình, lọng, bát biểu, kiệu bát cống đã được truyền giữ qua bao thế hệ thể hiện lòng tôn kính đối với vị anh hùng dân tộc Đức vương Ngô Quyền.
Nhiều tiết mục đặc sắc trong chương trình nghệ thuật "Hào khí Bạch Đằng giang – Dấu thiêng Từ Lương Xâm"
Tại buổi lễ đã diễn ra chương trình nghệ thuật "Hào khí Bạch Đằng giang – Dấu thiêng Từ Lương Xâm" với sự tham gia của 250 diễn viên, nghệ sĩ đến từ các đoàn nghệ thuật Trung ương, thành phố. Không chỉ là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, chương trình còn là lời tri ân sâu sắc tới các bậc tiền nhân đã dựng nước, giữ nước, để hôm nay, Từ Lương Xâm tiếp tục trở thành một địa danh lịch sử thiêng liêng, in dấu niềm tự hào dân tộc, thể hiện tinh thần đoàn kết, sự gắn kết cộng đồng sâu sắc, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.
Giang Hồng