Trà một thức uống tưởng như giản dị, lại đang đứng giữa một cuộc cạnh tranh khốc liệt chưa từng có trên thị trường toàn cầu. Từ những ấm trà cổ truyền của châu Á đến ly trà pha sẵn tại siêu thị phương Tây, ngành công nghiệp trà đang trở thành một sân chơi của các "gã khổng lồ" với doanh thu hàng tỷ đô. Năm 2025, thị trường trà toàn cầu không chỉ là câu chuyện của văn hóa, mà còn là cuộc đua về chiến lược, công nghệ và thương hiệu.
Từ châu Á đến châu Âu, nhu cầu tăng vọt đã thúc đẩy ngành trà toàn cầu phát triển theo hướng bền vững, công nghệ cao và đa dạng hóa sản phẩm.
Từ một triệu tấn đến thị trường hàng chục triệu tấn
Năm 1961, thế giới tiêu thụ chỉ khoảng 1 triệu tấn trà. Sáu thập kỷ sau, vào năm 2021, con số này đã đạt tới 30 triệu tấn, một bước nhảy vọt cho thấy sức hấp dẫn lâu dài và lan rộng của trà. Không chỉ là một thức uống, trà đã trở thành biểu tượng của phong cách sống lành mạnh, thư giãn và cả thời thượng.
Hiện nay, Trung Quốc là quốc gia sản xuất trà lớn nhất thế giới với hơn 14,5 triệu tấn mỗi năm, tiếp theo là Ấn Độ với gần 6 triệu tấn. Các quốc gia như Sri Lanka, Kenya cũng đóng vai trò then chốt trong xuất khẩu, tạo nên một mạng lưới giao thương toàn cầu đầy sôi động.
Khi các tập đoàn khổng lồ bước vào cuộc chơi
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, ngành trà đang chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của những tập đoàn đa quốc gia, những người làm chủ từ vườn trà đến tay người tiêu dùng. Những cái tên như Tata Group (Ấn Độ), Associated British Foods (Anh), RC Bigelow (Mỹ), hay Ekaterra (trước đây thuộc Unilever) đã chiếm lĩnh những thị phần lớn và định hình xu hướng tiêu dùng trà toàn cầu.
Tata Group, với thương hiệu Tetley nổi tiếng, không chỉ sản xuất hàng triệu kg trà mỗi năm mà còn mở rộng ra hơn 40 quốc gia. Các chiến dịch như “Desh Ki Chai” hay việc cá nhân hóa bao bì theo từng vùng miền đã giúp Tata chiếm được cảm tình của người tiêu dùng địa phương, đồng thời nâng tầm thương hiệu quốc tế.
Còn Associated British Foods, chủ sở hữu của thương hiệu Twinings 317 năm tuổi, đã biến những tách trà cổ điển thành món quà của thời đại. Twinings hiện diện tại hơn 120 quốc gia, là thương hiệu trà phổ biến hàng đầu trên Amazon, và tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ tại Mỹ nhờ sự kết hợp giữa công nghệ và truyền thống.
RC Bigelow, một doanh nghiệp gia đình Mỹ, giữ vững vị thế bằng cách trung thành với chất lượng và bản sắc riêng. Họ không chạy theo số lượng, mà đầu tư sâu vào bao bì, nguyên liệu và sự đa dạng sản phẩm – từ trà thảo mộc, trà xanh đến các loại trà chức năng.
Sự cạnh tranh đến từ nhiều hướng
Nếu như Tata và Twinings tập trung vào trà đen và trà truyền thống, thì các công ty như Hain Celestial (với dòng Celestial Seasonings) lại chọn hướng đi khác: tập trung vào trà thảo mộc và trà sức khỏe. Các sản phẩm trà chứa melatonin, men vi sinh hay tăng cường năng lượng đã đánh trúng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cá nhân đang gia tăng sau đại dịch COVID-19.
Trong khi đó, Bettys & Taylors of Harrogate, với thương hiệu Yorkshire Tea, đã lặng lẽ vươn lên chiếm 36,7% thị phần trà đen tại Anh, một thị trường vốn rất khó tính. Sự tăng trưởng này phần lớn nhờ vào chất lượng ổn định và chiến lược quảng bá gắn liền với giá trị truyền thống và môi trường.
Không thể không nhắc đến Ekaterra, công ty trà toàn cầu mới tách ra từ Unilever. Với những thương hiệu đình đám như Lipton, PG Tips hay Pukka, Ekaterra đang nhanh chóng tái định vị để trở thành một "tay chơi" có tầm ảnh hưởng lớn. Việc sử dụng năng lượng bền vững, tái chế bao bì và mở rộng sang thị trường trà thảo dược đang là những bước đi thông minh của họ.
Xu hướng mới: Cá nhân hóa, sức khỏe và bền vững
Thị trường trà năm 2025 đang chứng kiến ba xu hướng lớn: cá nhân hóa, chăm sóc sức khỏe, và phát triển bền vững.
Cá nhân hóa giúp các thương hiệu kết nối sâu hơn với người tiêu dùng. Việc thay đổi bao bì theo vùng, pha chế theo sở thích từng nhóm tuổi, từng khu vực đã tạo ra cảm giác “trà cho riêng bạn”. Đây là chiến lược mà Tata và Bigelow đang áp dụng hiệu quả.
Chăm sóc sức khỏe đang trở thành một phân khúc hấp dẫn. Các sản phẩm trà bổ sung chức năng như ngủ ngon, tăng cường miễn dịch, làm đẹp da hay giảm stress đang trở thành lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng trẻ.
Bền vững là yếu tố không thể thiếu. Từ việc sử dụng bao bì phân hủy sinh học đến trồng cây tái canh và giảm phát thải carbon, các thương hiệu như Bettys & Taylors hay Celestial Seasonings đang cho thấy trà cũng có thể là một phần của giải pháp cho môi trường.
Việt Nam và cơ hội trong cuộc đua toàn cầu
Dù là một trong những quốc gia có sản lượng trà cao, Việt Nam vẫn chưa thực sự trở thành cái tên lớn trên bản đồ trà toàn cầu. Tuy nhiên, với tiềm năng về chè Shan Tuyết, chè Ô Long hay trà xanh đặc sản, cùng sự hỗ trợ của thương mại điện tử và chuyển đổi số, các doanh nghiệp trà Việt hoàn toàn có thể bước vào cuộc đua với những “gã khổng lồ”.
Điều quan trọng là cần xây dựng thương hiệu mạnh, đầu tư vào chất lượng ổn định và tìm hướng đi riêng như dòng trà sức khỏe, trà hữu cơ hay trà trải nghiệm văn hóa Việt. Thị trường tỷ đô vẫn còn rất nhiều khoảng trống cho những người biết cách kể một câu chuyện khác biệt.
Thị trường trà toàn cầu năm 2025 không chỉ là một sân chơi của những con số, mà là cuộc đua của những tư duy chiến lược, sáng tạo và gắn kết với người tiêu dùng. Trà không còn là thứ đồ uống tĩnh lặng của quá khứ, mà đang trở thành biểu tượng sống động của thời đại, nơi các thương hiệu không chỉ bán hương vị, mà còn bán phong cách sống, giá trị văn hóa và tương lai bền vững. Ai làm chủ được tách trà hôm nay, người đó có thể nắm giữ thị trường ngày mai.