Quang cảnh tại Hội thảo.
Theo Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trương Thị Hồng Hạnh, nhiều năm qua Đà Nẵng luôn coi trọng việc bồi đắp giá trị văn hóa truyền thống, gìn giữ bản sắc địa phương và thúc đẩy môi trường sáng tạo. Bà Hạnh cho rằng, hình ảnh vùng đất hiếu học, thuần hậu và cởi mở được nuôi dưỡng qua các chương trình bảo tồn văn hóa, nhiều hoạt động nghệ thuật, giao lưu quốc tế được tổ chức thường xuyên, tạo nên sức sống mới cho đời sống tinh thần của người dân cũng như góp phần quảng bá vị thế của thành phố.
Bà Hạnh cũng thông tin, sau sáp nhập thành phố sở hữu hệ sinh thái di sản phong phú hơn, với nhiều tài nguyên văn hóa đặc thù và vị trí địa lý có sức hút đối với du khách và nhà đầu tư. Đây là nền tảng để Đà Nẵng theo đuổi mục tiêu đưa văn hóa phát triển tương xứng với kinh tế, đồng thời coi con người là trung tâm của mọi chính sách.
Tuy vậy, người đứng đầu ngành văn hóa TP cũng chỉ ra nhiều điểm nghẽn chưa thể tháo gỡ ngay lập tức. Quy hoạch tổng thể về văn hóa chưa theo kịp thay đổi không gian đô thị; công tác bảo tồn di sản còn thiếu đồng bộ; lễ hội và không gian văn hóa cộng đồng chưa được tổ chức, quản lý một cách thống nhất; hệ thống thiết chế văn hóa xuống cấp; đời sống văn hóa cơ sở chưa phong phú và nguồn nhân lực văn hóa còn thiếu ổn định. Theo bà, chỉ khi có chính sách đủ mạnh và tư duy đổi mới quyết liệt thì văn hóa mới trở thành “nguồn lực mềm” góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững. Nghị quyết mới phải vạch ra được hướng đi dài hơi đến năm 2045, khi Đà Nẵng đặt mục tiêu trở thành đô thị hiện đại nhưng vẫn bảo tồn được bản sắc văn hóa đặc trưng.
Ở góc nhìn nghiên cứu di sản, ông Võ Văn Thắng- nguyên Giám đốc Bảo tàng Điêu khắc Chăm cung cấp bức tranh rõ nét về khối lượng di sản của thành phố sau khi mở rộng địa giới. Theo ông, Đà Nẵng hiện có tới 595 đơn vị di sản cần được bảo tồn và khai thác hiệu quả. Bên cạnh bốn di sản UNESCO đã ghi danh như Mỹ Sơn, Hội An, Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ và Ma nhai Ngũ Hành Sơn, thành phố còn có bốn di tích quốc gia đặc biệt như Đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh, Phật viện Đồng Dương, Thành Điện Hải và Danh thắng Ngũ Hành Sơn. Số lượng lớn di sản đòi hỏi một tầm nhìn chiến lược trong phân bổ nguồn lực và định hướng bảo tồn.
Ông Võ Văn Thắng đề xuất Đà Nẵng cần ưu tiên đầu tư cho những di sản tiêu biểu, có khả năng lan tỏa mạnh mẽ. Việc ứng dụng công nghệ số, mô phỏng 3D và trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp bảo quản, lưu trữ dữ liệu mà còn tạo ra nhiều sản phẩm truyền thông hấp dẫn, nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị di sản. Ông cũng cho rằng thành phố nên khuyến khích các nhóm nghiên cứu và tổ chức khoa học tham gia vào quá trình số hóa kho tư liệu di sản, từ đó phục vụ cho giáo dục, du lịch và quảng bá văn hóa.
Các đại biểu trao đổi, thảo luận tại Hội thảo.
Từ góc độ phát triển công nghiệp văn hóa, TS. Vũ Đình Anh (Học viện Chính trị khu vực III) cho rằng Đà Nẵng có điều kiện đặc biệt thuận lợi để tạo ra hệ sinh thái văn hóa - sáng tạo dựa trên lợi thế tự nhiên sông - biển - núi, kết hợp với hệ thống di sản dày đặc. Ông nêu rằng thành phố có thể biến giá trị của Hội An, Mỹ Sơn, văn hóa Chăm, các lễ hội truyền thống và những loại hình nghệ thuật đương đại thành các sản phẩm văn hóa - du lịch đặc trưng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh trong khu vực. Ông đề nghị đẩy mạnh thực hiện Đề án phát triển công nghiệp văn hóa đến năm 2030, đồng thời hoàn thiện cơ chế hỗ trợ các ngành như du lịch văn hóa, nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, thủ công mỹ nghệ hay trò chơi giải trí.
Các doanh nghiệp tham dự Hội thảo cũng đưa ra những khuyến nghị cụ thể. Đại diện Sun Group nhận định Đà Nẵng đang chuyển mình từ mô hình “thành phố du lịch - dịch vụ” sang “đô thị văn hóa - sáng tạo - sự kiện”, do đó ba vấn đề cần được giải quyết sớm gồm: hoàn thiện hạ tầng văn hóa và các thiết chế quy mô lớn; tạo điều kiện để doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ vào lĩnh vực văn hóa – sáng tạo; và xây dựng hệ thống dữ liệu dùng chung phục vụ quản trị đô thị và tổ chức sự kiện.
Đại diện các doanh nghiệp cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc mở rộng không gian trải nghiệm văn hóa, đầu tư cơ sở hạ tầng giải trí, hình thành chuỗi giá trị công nghiệp văn hóa và nâng cao năng lực tổ chức các lễ hội, sự kiện. Một cơ chế hợp tác dài hạn giữa thành phố và doanh nghiệp sẽ giúp Đà Nẵng phát triển những sự kiện quy mô, chương trình biểu diễn mới và các sản phẩm văn hóa mang tính biểu tượng. Đây được xem là động lực để Đà Nẵng trở thành trung tâm văn hóa - sáng tạo - du lịch - sự kiện của khu vực vào năm 2030./.