Sau sáp nhập, cán bộ cơ sở xã, phường, nhất là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tình trạng thiếu cán bộ, cán bộ thiếu đồng đều là một trong những điểm nghẽn, khó khăn để bộ máy chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu quả.
Sau sáp nhập, nhiều xã, phường trên địa bàn thành phố có địa giới hành chính rộng hơn, dân số đông hơn, yêu cầu quản lý cũng phức tạp hơn trước. Các nhiệm vụ liên quan đến giải quyết thủ tục hành chính, quản lý đất đai, trật tự đô thị, an sinh xã hội, tiếp công dân tập trung chủ yếu ở cấp cơ sở. Trong khi đó, số lượng cán bộ, công chức được bố trí theo định mức chung chưa thay đổi tương ứng với quy mô mới. Thực tế tại một số địa phương cho thấy, mỗi cán bộ phải đảm nhiệm nhiều đầu việc, cường độ làm việc cao, áp lực lớn, nguy cơ quá tải ngày càng rõ nét và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng phục vụ người dân.
Trong điều kiện đó, nếu chỉ trông chờ vào tuyển dụng bổ sung hoặc điều chỉnh biên chế theo lộ trình thông thường, chính quyền cấp xã khó có thể đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong ngắn hạn. Nhận diện rõ thách thức, Đà Nẵng lựa chọn cách tiếp cận chủ động, linh hoạt, tận dụng nguồn lực sẵn có trong toàn hệ thống chính trị để kịp thời hỗ trợ cơ sở.
Một trong những giải pháp được triển khai là tăng cường, điều động công chức, viên chức từ các sở, ban, ngành và đơn vị sự nghiệp xuống hỗ trợ UBND các xã, phường đang thiếu nhân lực. Việc tăng cường này được thực hiện theo kế hoạch cụ thể, có thời hạn rõ ràng, gắn với nhu cầu thực tế của từng địa bàn. Cán bộ được cử về cơ sở trực tiếp tham gia giải quyết công việc chuyên môn, phối hợp cùng đội ngũ tại chỗ xử lý các tồn đọng phát sinh sau sáp nhập, bảo đảm hoạt động của chính quyền không bị gián đoạn.
Trước thực trạng thiếu cán bộ và cán bộ thiếu đồng đều, Đà Nẵng đưa ra nhiều giỉa pháp, trong đó có việc tăng cường cán bộ có chất lượng cho cơ sở.
Điểm đáng chú ý trong cách làm của Đà Nẵng nằm ở sự chú trọng tính phù hợp khi bố trí nhân sự. Các xã, phường thiếu lĩnh vực nào được ưu tiên tăng cường cán bộ có chuyên môn ở lĩnh vực đó, từ hành chính, tài chính - kế toán, đất đai đến xây dựng, nông nghiệp hay cải cách hành chính. Cách bố trí này giúp công việc được giải quyết đúng trọng tâm, đồng thời tạo điều kiện để cán bộ cơ sở học hỏi kinh nghiệm, nâng cao năng lực xử lý tình huống trong thực tiễn.
Song song với điều động nhân sự, thành phố quan tâm giải quyết những yếu tố tác động trực tiếp đến đời sống và tâm lý của cán bộ được tăng cường. Việc thay đổi nơi làm việc, kéo dài quãng đường di chuyển, phát sinh chi phí sinh hoạt là những khó khăn không thể tránh khỏi. Đà Nẵng đã ban hành các chính sách hỗ trợ cụ thể về tài chính, đi lại và ổn định chỗ ở, giúp cán bộ yên tâm công tác và xác định rõ đây là nhiệm vụ chính trị có ý nghĩa, được bảo đảm đầy đủ điều kiện thực hiện.
Cách tiếp cận này cho thấy thành phố không chỉ giải quyết thiếu cán bộ bằng các quyết định hành chính, mà đặt yếu tố con người vào vị trí trung tâm của quá trình tổ chức bộ máy. Khi cán bộ được chia sẻ khó khăn và bảo đảm quyền lợi chính đáng, tinh thần trách nhiệm được nâng cao, hiệu quả công việc cũng theo đó được cải thiện. Đây là yếu tố quan trọng góp phần củng cố niềm tin của người dân đối với chính quyền cơ sở trong giai đoạn chuyển tiếp.
Ở tầm nhìn dài hạn, Đà Nẵng không xem việc tăng cường cán bộ chỉ là giải pháp tình thế sau sáp nhập.
Ở tầm nhìn dài hạn, Đà Nẵng không xem việc tăng cường cán bộ chỉ là giải pháp tình thế sau sáp nhập. Thành phố coi đây là dịp để rà soát toàn diện cách thức tổ chức và vận hành của chính quyền cấp xã, phường. Từ phân công nhiệm vụ, bố trí cán bộ theo vị trí việc làm đến cải tiến quy trình giải quyết thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin đều được đặt trong tổng thể nhằm giảm áp lực cho đội ngũ trực tiếp làm việc với người dân.
Cùng với đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơ sở được xác định là yêu cầu cấp thiết. Khi địa bàn quản lý mở rộng và nhiệm vụ ngày càng đa dạng, cán bộ cấp xã cần được trang bị đầy đủ kiến thức chuyên môn, kỹ năng tổng hợp, điều phối và xử lý tình huống phát sinh. Việc tăng cường cán bộ từ cấp trên xuống cơ sở, nếu được tổ chức bài bản, sẽ trở thành kênh đào tạo thực tế hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ tại chỗ theo hướng bền vững.
Thực tiễn cho thấy, sáp nhập đơn vị hành chính không chỉ là câu chuyện về ranh giới địa lý hay tinh giản đầu mối mà còn là phép thử đối với năng lực quản trị của chính quyền địa phương. Bài toán thiếu cán bộ ở xã, phường nếu không được giải quyết kịp thời và thấu đáo sẽ tác động trực tiếp đến chất lượng phục vụ người dân, làm giảm ý nghĩa của chủ trương sắp xếp bộ máy.
Với cách làm chủ động, linh hoạt và nhất quán trong việc đặt con người làm trung tâm, Đà Nẵng đang từng bước tháo gỡ khó khăn, bảo đảm bộ máy chính quyền cơ sở vận hành thông suốt trong giai đoạn chuyển tiếp. Quan trọng hơn, những giải pháp này mở ra hướng đi cho việc xây dựng nền hành chính cơ sở tinh gọn, hiệu quả, đủ năng lực đáp ứng yêu cầu quản lý và phục vụ người dân trong bối cảnh mới./.