Đà Nẵng: Sáu năm bền bỉ kiến tạo thành phố thông minh

Lễ vinh danh Thành phố thông minh Việt Nam 2025 diễn ra trong bối cảnh khái niệm “đô thị thông minh” không còn là điều mới mẻ. Nhiều địa phương đã đầu tư mạnh cho hạ tầng số, ứng dụng công nghệ hiện đại. Tuy nhiên, điểm khác biệt của Đà Nẵng nằm ở cách tiếp cận nhất quán, coi công nghệ là công cụ phục vụ quản trị và nâng cao chất lượng sống, thay vì chạy theo hình thức hay các chỉ số kỹ thuật thuần túy.

Ở hạng mục “Đô thị đáng sống”, việc để người dân trực tiếp tham gia bình chọn đã tạo nên một thước đo đặc biệt. Gần 70% tổng số phiếu bình chọn dành cho Đà Nẵng phản ánh sự ghi nhận từ chính những người đang sống, làm việc và trải nghiệm thành phố. Điều này cho thấy khoảng cách giữa chính sách và đời sống tại đô thị này đã được thu hẹp đáng kể. Những giải pháp công nghệ được triển khai không đứng ngoài nhịp sống, mà đi vào các vấn đề rất cụ thể như giao thông, môi trường, an ninh, dịch vụ công và kinh tế số.

Nhìn lại hành trình xây dựng thành phố thông minh của Đà Nẵng, có thể thấy nền móng đã được đặt từ khá sớm. Từ việc hình thành chính quyền điện tử, triển khai các hệ thống thông tin phục vụ quản lý, đến việc từng bước mở rộng sang các lĩnh vực thiết yếu của đời sống đô thị, thành phố chọn cách làm thận trọng nhưng bền bỉ. Mỗi giai đoạn đều có mục tiêu rõ ràng, gắn với điều kiện thực tế và năng lực triển khai của địa phương.

Khi khái niệm thành phố thông minh được xác lập một cách đầy đủ hơn, Đà Nẵng tiếp tục cụ thể hóa bằng kiến trúc tổng thể, xác định các trụ cột và lĩnh vực ưu tiên. Điều này giúp các dự án không phát triển rời rạc, tránh tình trạng mỗi ngành, mỗi lĩnh vực đầu tư theo cách riêng. Thay vào đó, các hệ thống được thiết kế để kết nối, chia sẻ dữ liệu và hỗ trợ lẫn nhau trong điều hành đô thị.

Một yếu tố quan trọng khác là cách thành phố nhìn nhận vai trò của dữ liệu. Dữ liệu không chỉ phục vụ lưu trữ, mà trở thành nền tảng để phân tích, dự báo và ra quyết định. Việc xây dựng các cơ sở dữ liệu dùng chung, kết nối với hệ thống quốc gia và mở dữ liệu cho xã hội khai thác đã tạo ra một hệ sinh thái thông tin ngày càng hoàn chỉnh. Nhờ đó, nhiều thủ tục hành chính được rút ngắn thời gian xử lý, giảm bớt giấy tờ và chi phí cho người dân, doanh nghiệp.

Trong quản lý đô thị, các nền tảng số và ứng dụng thông minh đóng vai trò ngày càng rõ nét. Trung tâm giám sát và điều hành thông minh trở thành “bộ não số”, hỗ trợ lãnh đạo theo dõi tình hình kinh tế – xã hội theo thời gian thực, xử lý các vấn đề phát sinh và ứng phó với thiên tai. Việc đưa công nghệ vào giám sát, điều hành không làm giảm vai trò con người, mà giúp nâng cao năng lực ra quyết định trong bối cảnh đô thị ngày càng phức tạp.

Đáng chú ý, Đà Nẵng không giới hạn thành phố thông minh trong phạm vi quản lý hành chính. Thành phố chủ động mở rộng sang lĩnh vực đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và công nghiệp công nghệ cao. Việc đầu tư các khu công nghệ thông tin tập trung, thu hút doanh nghiệp vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo cho thấy tầm nhìn dài hạn. Thành phố thông minh, theo cách hiểu này, phải là nơi tạo ra giá trị kinh tế mới, việc làm chất lượng cao và không gian sáng tạo cho thế hệ trẻ.

Bên cạnh hạ tầng và công nghệ, yếu tố con người vẫn được đặt ở vị trí trung tâm. Việc tiếp nhận phản ánh, sáng kiến từ người dân và doanh nghiệp giúp các giải pháp công nghệ không xa rời thực tế. Chính sự tương tác hai chiều này tạo nên sức sống cho mô hình đô thị thông minh, giúp thành phố điều chỉnh kịp thời trước những thay đổi nhanh chóng của xã hội.

Sáu lần liên tiếp được vinh danh không chỉ là thành tích đáng ghi nhận, mà còn đặt ra yêu cầu cao hơn cho chặng đường phía trước. Khi kỳ vọng của người dân ngày càng lớn, Đà Nẵng cần tiếp tục đổi mới cách làm, nâng cao chất lượng dịch vụ công và bảo đảm mọi thành quả công nghệ đều hướng đến mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng sống.

Từ một thành phố ven biển, Đà Nẵng đang từng bước khẳng định vị thế của một đô thị thông minh theo cách riêng. Ở đó, công nghệ song hành cùng con người, phát triển gắn với bền vững, và mỗi bước tiến đều được đo bằng sự hài lòng của cộng đồng đô thị.