Với quy mô dân số lớn, trung bình mỗi ngày Đà Nẵng phát sinh gần 2.000 tấn rác thải sinh hoạt. Việc xử lý bằng phương thức chôn lấp truyền thống đã bộc lộ nhiều hạn chế: gây ô nhiễm môi trường, lãng phí tài nguyên và dẫn tới tình trạng quá tải tại các bãi rác. Bãi rác Đại Hiệp là minh chứng rõ rệt cho tính cấp bách của vấn đề này.
Trước thách thức đó, thành phố đang chuyển hướng mạnh mẽ, tập trung đầu tư vào các dự án xử lý rác thải hiện đại, ưu tiên tái chế và tận dụng rác thải như một nguồn tài nguyên. Tiêu biểu là mô hình tại Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Bắc Quảng Nam, được đánh giá là bước tiến quan trọng, góp phần giải quyết bài toán môi trường và từng bước hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn.
Từ rác hỗn hợp đến nguyên liệu giá trị
Nhà máy Bắc Quảng Nam đã thay đổi hoàn toàn cách xử lý rác bằng công nghệ tự động. Thay vì chôn lấp, rác được phân loại ngay từ đầu bằng hệ thống máy móc, giúp tận dụng tối đa nguồn tài nguyên.
Xử lý tái chế nhựa tại Nhà máy rác Bắc Quảng Nam. (Ảnh: Lan Anh)
Tái chế nilon và kim loại: Nilon được tách riêng để làm hạt nhựa tái chế, cung cấp cho các nhà máy sản xuất. Kim loại cũng được thu hồi để bán phế liệu.
Sản xuất nhiên liệu sạch: Phần lớn rác hữu cơ được xử lý để sản xuất chất đốt RDF (Refuse Derived Fuel), một loại nhiên liệu thay thế than, giúp giảm thiểu khí thải và tiết kiệm tài nguyên.
Mỗi ngày, nhà máy xử lý khoảng 220 tấn rác, sản xuất 50 tấn chất đốt RDF và 60-80 tấn hạt nhựa tái chế mỗi tháng. Nhờ vậy, áp lực lên các bãi chôn lấp giảm đi đáng kể.
Chìa khóa cho tương lai
Mặc dù các mô hình tái chế đã mang lại hiệu quả bước đầu, song theo các chuyên gia môi trường, giải pháp căn cơ và bền vững nhất vẫn nằm ở phân loại rác tại nguồn.
Bà Quách Thị Xuân, Giám đốc Quốc gia Tổ chức Môi trường Thái Bình Dương Việt Nam, nhấn mạnh: “Chỉ khi người dân chủ động phân loại rác thành rác hữu cơ, rác tái chế, rác nguy hại và rác khác, hiệu quả tái chế mới thực sự được phát huy.”
Trong lúc chờ đợi các dự án lớn như nhà máy đốt rác phát điện đi vào vận hành, mô hình tái chế tại Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt Bắc Quảng Nam đang trở thành giải pháp kịp thời. Đây được xem là bước đệm quan trọng, giúp Đà Nẵng tiến gần hơn tới mục tiêu kinh tế tuần hoàn và hiện thực hóa chiến lược phát triển bền vững.
Bùi Quốc Dũng