Hồng không hạt Bảo Lâm
Hồng không hạt Bảo Lâm là một trong những loại cây ăn quả đặc sản của huyện Cao Lộc, nằm trong danh sách 50 loại cây ăn quả đặc sản của Việt Nam. Cây hồng không hạt này có lịch sử lâu đời, được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nó đã trở thành biểu tượng văn hóa đặc trưng của đồng bào Tày, Nùng trên vùng đất đồi núi biên giới nơi đây.
Giống hồng không hạt Bảo Lâm có quả tròn, nhỏ, hình trái tim, không hạt. Khi chín, quả có màu vàng đỏ hoặc màu vàng đất có ánh xanh lục, vỏ dày, không bóng, thịt quả có màu đỏ vàng da cam hoặc vàng đậm, nhầy và ăn giòn, thơm, ngọt đậm. Mặt cắt ngang của quả có hình hoa thị 8-12 cánh đều nhau, màu vàng đỏ đậm và không có xạ đen.
Mùa hồng Bảo Lâm chín rộ giữa tháng 8 âm lịch, người dân thường thu hái những quả cho đẹp để bán tại vườn. Vắt cây hồng không hạt Bảo Lâm đòi thổ nhưỡng và khí hậu đặc biệt, chỉ phù hợp với một số xã của huyện Cao Lộc.
Dù vùng núi giáp ranh Trung Quốc cũng trồng hồng, nhưng chất lượng và vị ngon của hồng Bảo Lâm lại không thể so sánh bằng. Với hình dáng và hương vị đặc trưng, hồng không hạt Bảo Lâm đã trở thành một phần của văn hóa và tâm hồn của đồng bào dân tộc Tày, Nùng trên vùng đất đồi núi biên giới nơi đây.
Bánh ngải cứu nhân vừng
Bánh ngải cứu nhân vừng, hay còn gọi là bánh ngải hay bánh giầy ngải, là món ăn truyền thống của dân tộc miền núi trung du Bắc Bộ. Không chỉ thơm ngon và thanh mát, món bánh này còn rất tốt cho sức khỏe. Nguyên liệu chính của bánh là lá cây ngải - loại cây thuốc và là một loại thực phẩm quý, cũng có vị đắng và tác dụng tuyệt vời trong công dụng an thai, cầm máu, điều hòa khí huyết và giúp lưu thông máu.
Để làm ra món bánh ngải thơm ngon, người ta phải chọn gạo nếp hương thơm và lá ngải còn non. Nhân bánh được làm từ mè đen rang chín nhỏ trộn với đường phên đã được nấu chảy trên bếp nóng và để đặc lại. Món bánh này có màu xanh đẹp mắt và hấp dẫn để giữ được hương vị tươi ngon.
Qua những công đoạn chế biến tỉ mẩn, người ăn sẽ không cảm nhận được vị đắng và hắc của lá ngải, thay vào đó là mùi thơm dịu nhẹ, dẻo của gạo nếp, vị ngọt của đường và hương vị đặc trưng của mùa hè. Đây là món ăn đặc sản độc lạ của xứ Lạng, khiến ai cũng từng thưởng thức một lần khó quên.
Nem nướng Hữu Lũng
Nhắc đến món nem, hẳn nhiều người sẽ liên tưởng đến món nem chua nổi tiếng của xứ Thanh. Tuy nhiên, nem nướng Hữu Lũng lại được yêu thích bởi hương vị chua chua nồng nàn đặc trưng khi nướng trở lên. Loại nem này thường có kích thước lớn hơn so với các loại nem khác, được làm từ thịt lợn, bì lợn, muối tinh, thính, bột ngọt và được đối với gia vị mắm, muối, hạt tiêu khoảng 30 phút trước khi trộn đều với bột tán.
Nhờ vào bột thính, nem nướng Hữu Lũng có vị thơm đặc trưng. Bột phấn được làm từ gạo bao thai pha với gạo nếp thơm, rang và xay nhỏ thành bột. Một chiếc nem thường được đóng gói bởi 3 lớp lá chuối, bên ngoài dây lạt tre hoặc dây tơ. Nem được nướng trên hoa hồng rực rỡ cho đến khi cháy xém hết lớp lá chuối, trong quá trình nướng phải để nem liên tục để tránh nem bị cháy bên.
Món nem nướng Hữu Lũng có hương thơm nồng nàn khi nướng, mùi chua ngai ngái của thịt đã men quyện vào nhau. Khi ăn kết hợp với lá đinh lăng, lá sung chấm tương ớt, vị chua, ngọt, cay nhẹ tạo nên hương vị độc đáo, khiến du khách đã thưởng thức một lần là nhớ mãi. Món nem này là một trong những đặc sản của Lạng Sơn, miền Bắc Việt Nam.
Đào Mẫu Sơn
Mẫu Sơn là một trong số ít những địa điểm tuyệt đẹp ở Việt Nam, nơi mà sức hút kỳ diệu của vùng đất này được tỏa ra từ những cánh hoa đào độc đáo. Hoa đào Mẫu Sơn được biết đến với vẻ đẹp rực rỡ, khi mùa xuân đổ về, cả khu rừng Mẫu Sơn trở nên lung linh với sắc hồng của hoa đào. Chẳng những thế, đào Mẫu Sơn còn nổi tiếng với vị thơm ngon đậm đà của trái. Những trái đào Mẫu Sơn được trồng ở các khe núi sâu, nơi có vị ngọt thanh đậm chất núi rừng.
Nhưng có điều đặc biệt là chỉ có duy nhất một mùa đào tạo tại Mẫu Sơn và thời gian chỉ kéo dài trong vòng một tháng. Những trái đào tuyệt vời này cứ như đã trở thành báu vật quý giá mà thiên nhiên đã ban tặng riêng cho vùng đất núi này. Có người lý giải rằng, giống đào này chỉ có thể sinh trưởng ở mức độ cao hàng hóa so với nước biển, nơi giao thoa giữa khí lạnh và mây trời. Chính vì lẽ đó, khi đến mùa chín, quả đào có màu xanh nhạt, sáng trắng lên, ăn có vị ngọt lịm mà lại giòn tan, thịt đào đỏ au, có mùi thơm nhẹ nhàng rất đặc trưng, mà các loại trái đào other không thể so sánh bằng.
Quýt vàng Bắc Sơn
Cây vui vàng Bắc Sơn không chỉ là giống cây ăn quả đặc trưng của vùng đất núi non Lạng Sơn, mà còn là niềm hy vọng xóa đói giảm nghèo cho các hộ đồng bào dân tộc Kinh, Tày, Nùng, Dao, H' Mông nơi đây. Mùa trăng chín vào khoảng cuối tháng 11 dương lịch đến tháng 1 năm sau, cũng chính là thời điểm đón Tết Âm lịch, làm cho vui vàng Bắc Sơn trở thành một biểu tượng đặc trưng của nền văn hóa ẩm thực của vùng đất này.
Cây quýt vàng Bắc Sơn là một trong những loại cây ăn quả đặc trưng của vùng đất núi non Lạng Sơn, với bản chất tự nhiên ưa ánh sáng và độ ẩm vừa phải, cùng khả năng sinh trưởng tốt trong khe núi và thung lũng. Tại đây, quýt có hai loại chính là quýt quả tròn và quýt quả dẹt. Khi chín, quýt quả tròn có màu vàng ươm, vỏ mỏng trung bình, có độ đục vỏ, ít sơ, vị ngọt đậm và thơm, trọng lượng quả từ 80 - 150g. Khi bóc vỏ, quả sẽ có lỗ rỗng ở giữa, tạo nên sự khác biệt độc đáo so với các loại quýt khác.
Riêng biệt phế quả có hình dạng đặc trưng là hai đầu lồi, hình hơi lãng, khi chín có màu vàng lá, vỏ vỏ trung bình, dễ bóc vỏ, ít sơ, vị ngọt hơi chua, trọng lượng quả trung bình từ 100 - 150g. Tuy nhiên, chất vàng Bắc Sơn của tỉnh Lạng Sơn lại được biết đến như một trong những giống có hương vị ngon nhất hiện nay, mang hương thơm và vị ngọt đặc trưng, làm say lòng bất cứ ai đã từng thưởng thức.
Bảo An