Giữa lòng miền Trung đầy nắng gió, nơi những ngọn đồi khô cằn từng chắt chiu từng giọt nước để nuôi cây lúa, cây chè, có một “ốc đảo xanh” mang tên đồi chè Thanh Chương. Nơi ấy không chỉ là điểm dừng chân cho người thích xê dịch, mà còn là miền ký ức dịu êm cho bất kỳ ai từng một lần ghé thăm. Giữa sắc xanh bao la của chè, của trời, của nước, xứ Nghệ hiện lên đầy đằm thắm không ồn ào, không vội vã, mà sâu lắng và khó quên như chính vị trà nơi đây.
Đồi chè Thanh Chương với những ốc đảo chè xanh nối tiếp nhau, tạo nên khung cảnh hùng vĩ như tranh vẽ, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước đến tham quan, trải nghiệm.
“Ốc đảo chè” giữa lòng hồ – Món quà từ thiên nhiên và con người
Đồi chè Thanh Chương thuộc xã Thanh An, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An – một vùng bán sơn địa không quá trù phú, nhưng lại có sự kết hợp hài hòa giữa núi, nước và đất đai màu mỡ. Khác với những vùng chè nổi tiếng như Mộc Châu, Thái Nguyên, hay Bảo Lộc nơi đồi chè trải dài trên các triền núi, Thanh Chương lại độc đáo với mô hình trồng chè trên những đảo nổi giữa lòng hồ Cầu Cau.
Từ trên cao nhìn xuống, du khách bị choáng ngợp bởi khắp nơi đều là một màu xanh ngát: màu xanh của núi, màu xanh của nước và màu xanh của đồi chè trải dài bất tận.
Hồ Cầu Cau vốn là công trình thủy lợi được xây dựng từ những năm 1970, nhằm phục vụ nông nghiệp. Qua thời gian, người dân địa phương nhận thấy các đảo đất nổi giữa hồ có khí hậu mát mẻ, độ ẩm ổn định và đất đai thích hợp để trồng chè. Thế là từng luống chè xanh mướt được trồng lên, uốn lượn theo từng dáng đồi, tạo thành một bức tranh thiên nhiên sống động mà con người là họa sĩ tinh tế nhất.
Từ trên cao nhìn xuống, đồi chè Thanh Chương hiện ra như một quần thể đảo trà giữa mặt hồ trong xanh, gợi nhớ đến những “vịnh chè” nhỏ giữa đại ngàn. Mỗi đảo chè rộng từ vài nghìn mét vuông đến hơn một hecta, được canh tác theo phương thức bán hữu cơ: ít phân bón hóa học, chú trọng chăm sóc thủ công. Chính điều đó tạo nên hương vị chè đậm đà, thanh khiết và có hậu ngọt rất đặc trưng.
Một chuyến du ngoạn đúng nghĩa sinh thái
Muốn khám phá đồi chè, du khách phải ngồi thuyền nhỏ, lướt nhẹ giữa mặt nước phẳng lặng. Chính hành trình ấy chậm rãi, thư thả đã khiến người ta có đủ thời gian để hít thở không khí trong lành, để nhìn thấy rõ từng giọt sương còn đọng trên lá chè buổi sớm. Không còi xe, không tiếng máy nổ, chỉ có tiếng mái chèo khua nhẹ và tiếng chim ríu rít trên đầu, đưa ta về một miền ký ức mộc mạc, nguyên sơ.
Khi đặt chân lên một đảo chè, bạn có thể đi dạo giữa những luống chè xanh mướt, lắng nghe người nông dân kể chuyện mùa chè, rồi ngồi xuống túp lều nhỏ ven hồ, thưởng thức một chén chè tươi vừa được nấu bằng bếp củi. Nước chè có màu vàng sóng sánh, mùi thơm dịu dàng lan tỏa, vị chát nhẹ đầu lưỡi nhưng ngọt sâu nơi cổ họng. Đó là hương vị không thể bắt chước bằng công nghiệp hương vị của đất trời xứ Nghệ, của bàn tay lao động bền bỉ.
Đặt chân lên đảo chè, bạn được dạo giữa sắc xanh bạt ngàn, nghe chuyện mùa vụ từ người trồng chè và thưởng thức chén chè tươi bên túp lều ven hồ.
Và khi ly chè đi qua cổ họng, điều còn lại là cảm giác dịu mát trong tâm hồn một cảm giác hiếm có giữa thời đại công nghệ gấp gáp này. Ở đó, bạn không chỉ uống trà, mà đang uống cả sự thanh thản của thiên nhiên, sự đôn hậu của người dân và sự an lành của một vùng quê yên bình.
Trà – Cây kinh tế xanh và niềm tự hào xứ Nghệ
Không chỉ đẹp về cảnh sắc, đồi chè Thanh Chương còn là mô hình nông nghiệp du lịch cộng đồng tiêu biểu, nơi cây chè trở thành cây “kinh tế xanh” thực sự. Với hơn 420 héc ta chè, hàng trăm hộ gia đình đang sống bằng nghề trồng, thu hái và chế biến chè. Mỗi năm, vùng chè cung cấp hàng trăm tấn chè búp tươi, tạo ra nhiều sản phẩm từ trà tươi, trà khô đến trà thảo mộc.
Đặc biệt, một số hộ dân ở đây đã bắt đầu học cách chế biến chè sạch, sản xuất trà hữu cơ, đẩy mạnh thương hiệu trà Thanh Chương ra ngoài tỉnh. Trà nơi đây ít bị can thiệp công nghiệp, giữ lại hương vị tự nhiên vốn có, phù hợp với xu hướng sống lành mạnh đang lan tỏa trong giới trẻ và cộng đồng yêu trà trên cả nước.
Đồi chè Thanh Chương có một điểm đặc biệt là luôn xanh mát quanh năm, không bị phụ thuộc vào tính mùa vụ như nhiều đồi chè khác.
Theo một số nghiên cứu, chè xanh chứa nhiều polyphenol, đặc biệt là epigallocatechin gallate (EGCG) – hợp chất có khả năng chống oxy hóa mạnh, góp phần phòng ngừa ung thư, bảo vệ tim mạch và hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Việc uống trà tươi nguyên chất như ở Thanh Chương không chỉ là thưởng thức, mà còn là hành động tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
Người Nghệ An vốn nổi tiếng chân chất, mặn mà, và ở Thanh Chương – điều đó hiện rõ qua cách họ gìn giữ đồi chè. Không có những dự án du lịch rầm rộ, không bảng hiệu rối mắt, người dân nơi đây chào đón du khách bằng nụ cười và sự chân thành. Họ không xem người đến là “khách”, mà là “bạn” – đến để hiểu hơn về chè, về đất, về người. Với du khách, đó là một trải nghiệm quý báu: được sống chậm, sống xanh, sống thật. Với người dân, đó là niềm tự hào – khi cây chè không chỉ mang lại thu nhập, mà còn giữ gìn được bản sắc, lan tỏa được giá trị văn hóa địa phương.
Một lần đến đồi chè Thanh Chương, bạn sẽ không chỉ chụp được những bức ảnh đẹp. Bạn sẽ mang về một dư vị khó quên: vị trà chan chát đầu lưỡi nhưng ngọt hậu như tình người xứ Nghệ; sắc xanh trải dài của chè như phủ mát cả tâm hồn; và trên hết, là cảm giác như vừa chạm vào một mảnh quê thật thà, dịu dàng nhưng bền bỉ giữa thời đại đổi thay. Để rồi, như nhiều người từng ghé thăm, bạn sẽ thấy mình muốn quay lại không phải để tìm điều mới, mà để được sống lại những phút giây bình yên hiếm có.