Diễn đàn tăng trưởng xanh Việt Nam 2023

Đây là sự kiện quan trọng, nhằm góp phần cung cấp các luận cứ khoa học và thực tiễn cho việc đề xuất các giải pháp chính sách mang tính then chốt, đột phá trong tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng xanh và chuyển đổi xanh ở Việt Nam. Đồng thời, Diễn đàn cũng thảo luận những vấn đề còn hạn chế, điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách cần phải tháo gỡ; cũng như nhận diện và xác định đúng nguyên nhân sâu xa của những hạn chế, bất cập hiện nay. Trên cơ sở đó, đề xuất những giải pháp chính sách để khắc phục hạn chế và thách thức hiện nay, tận dụng cơ hội của bối cảnh mới để chuyển đổi mạnh mẽ trong quá trình xanh hóa nền kinh tế.

Phát biểu khai mạc, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Đức Minh - Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường là một trong những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030 được Đảng đề ra trong Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Sau 10 năm thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011- 2020 và hai năm thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Việt Nam đã đạt được những bước tiến quan trọng. Trong quá trình thực hiện, còn nhiều khó khăn phải giải quyết nhằm hướng tới triển khai ngày càng hiệu quả Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đề ra định hướng chung và định hướng phát triển các ngành, lĩnh vực chủ yếu.

Còn theo  bà Nguyễn Thị Bích Ngọc - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh sẽ đem lại cho chúng ta lợi ích to lớn và lâu dài. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này chắc chắn chúng ta sẽ phải đánh đổi.

Thời gian vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành cũng đã có rất nhiều nỗ lực trong việc hoạch định chính sách và thúc động nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh.

Theo PGS.TS. Bùi Quang Tuấn - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, thị trường tín dụng xanh đã được thúc đẩy trong những năm vừa qua thông qua các chính sách và biện pháp hỗ trợ của Ngân hàng Nhà nước như hỗ trợ nâng cao năng lực tài chính cho các tổ chức tín dụng thực hiện tín dụng xanh thông qua đàm phán, ký kết các chương trình, ban hành Sổ tay hướng dẫn đánh giá rủi ro môi trường-xã hội trong hoạt động cấp tín dụng cho 10 ngành kinh tế và tiếp sau đó là bổ sung thêm 5 ngành kinh tế khác.

Kết quả từ năm 2015 đến nay, dư nợ tín dụng tăng trưởng đều qua các năm, từ 71,02 nghìn tỷ đồng vào cuối năm 2015 lên hơn 237,9 nghìn ty đồng vào cuối năm 2018 (tăng 234,57% trong 3 năm), đến hết quý II/2019 tổng dư nợ đạt hơn 310 nghìn tỷ đồng (tăng 29% so với năm 2018).

Quy mô tín dụng vẫn còn nhỏ so với tổng tín dụng toàn hệ thống (tỷ trọng dư nợ tín dụng xanh 1,55% dư nợ toàn hệ thống cuối năm 2015; 4,18% cuối quý II/2019). Các khoản vay tín dụng xanh chủ yếu được tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp xanh (chiếm khoảng 46%), tiếp đó là lĩnh vực quản lý nước bền vững (chiếm khoảng 13%), gần đây có xu hướng dịch chuyển sang một số lĩnh vực khác như năng lượng tái tạo, năng lượng sạch.

Theo báo cáo của CBI (2021) về thị trường tài chính bền vững ASEAN (bao gồm trái phiếu xanh và các khoản vay xanh), Việt Nam có sự tăng trưởng mạnh mẽ và đạt giá trị là 1,5 tỷ USD vào năm 2021, gần gấp 5 lần so với 0,3 tỷ USD vào năm 2020 và duy trì mức tăng trưởng ổn định trong năm thứ ba liên tiếp.

Chú trọng hơn vào số hóa, vào xanh hóa, vào sự cân đối và hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường sẽ giúp Việt Nam hoàn thành nhanh hơn mục tiêu dài hạn về phát triển bền vững và trở thành nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nước có thu nhập cao vào năm 2045, đồng thời đảm bảo mọi người dân có cuộc sống chất lượng cả về vật chất và tinh thần.

Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về huy động vốn cho tăng trưởng xanh thông qua thị trường tài chính, Thạc sỹ Trần Đình Nuôi - Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, hiện nay, huy động vốn qua thị trường tài chính cho tăng trưởng xanh được thực hiện khá thành công ở một số quốc gia phát triển (Anh, Đức, Hàn Quốc...) thông qua các sản phẩm tài chính như trái phiếu xanh hoặc qua các chỉ số xanh, chương trình tín dụng xanh từ hệ thống các ngân hàng. Trong khi đó, các quốc gia khác có nền tài chính đang phát triển cũng đang tìm cách đưa các công cụ tài chính xanh này gia nhập thị trường tài chính.

Ngoài ra, các đại biểu tham dự Diễn đàn đã dự thảo luận bàn tròn giữa chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp về những sáng kiến, mô hình khu công nghiệp sinh thái; mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh ở khu vực doanh nghiệp... Nhiều nội dung đã được nhận diện, phân tích, mổ xẻ nhiều chiều để chắt lọc thành những đề xuất giải pháp chính sách phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của bối cảnh mới. Trên cơ sở đó, các đại biểu đã đề xuất những giải pháp chính sách để khắc phục hạn chế và thách thức hiện nay, tận dụng cơ hội của bối cảnh mới để có những chuyển đổi mạnh mẽ trong quá trình xanh hóa nền kinh tế.

Hoàng Nhung