Nguyên tắc dinh dưỡng
Nguyên tắc dinh dưỡng trong những ngày nắng nóng là phải đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, chế độ ăn cân bằng hợp lý và đa dạng thực phẩm, ăn chất béo ở mức vừa phải, tăng cường hoa quả tươi và uống đủ nước.
Để đảm bảo đủ chất, mọi người cần sử dụng nhiều loại thức ăn và thường xuyên thay đổi các món ăn để tạo cảm giác ngon miệng, dễ ăn và đủ dinh dưỡng. Muốn vậy cần đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm. Nhưng để phù hợp với nhu cầu đặc biệt của mùa nắng nóng, cần điều chỉnh các thành phần đó trong khẩu phần hằng ngày như sau:
- Chất đường: Gạo, bún, khoai, sắn, bánh mì.... Tùy mức vận động tiêu hao năng lượng của cơ thể mà có định lượng ăn thích hợp.
- Chất đạm: Nhóm thịt, cá, gà, trứng, đậu (cả đậu hạt và đậu quả): Thay đổi trong hai bữa ăn chính. Bạn nhớ rằng chất đạm vẫn rất cần để duy trì cơ thể khỏe mạnh, trí óc minh mẫn và có khả năng miễn dịch tốt.
- Chất béo: Nhu cầu chất béo còn phụ thuộc vào tuổi, tính chất lao động, đặc biệt dân tộc, khí hậu.
- Vitamin và các khoáng chất, (nhóm rau củ và trái cây): Theo các chuyên gia dinh dưỡng, rau xanh là nguồn thực phẩm quý giá, ngoài việc cung cấp các chất xơ, vitamin C- B1- B2, bêta caroten (tiền vitamin A), canxi, sắt, axit citric, axit malic, nó còn cung cấp chất pectin - “chất nhờn”. Đây là một loại chất xơ hòa tan trong nước có tác dụng phòng, chữa bệnh.
Bên cạnh rau xanh thì sử dụng nhiều hoa quả cũng là cách lý tưởng giúp cơ thể bù được lượng nước và cung cấp các vitamin cần thiết. Tuy nhiên, cần phải hạn chế ăn một số trái cây có hàm lượng đường cao, có tính nóng, không nên ăn nhiều như mít, xoài, vải, nhãn.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Ăn đủ và cân bằng 4 nhóm thực phẩm
Mỗi bữa ăn cần phải có đủ bốn nhóm thực phẩm, các thức ăn trong mỗi nhóm cũng phải thay đổi từng bữa, từng ngày. Do mỗi thực phẩm cung cấp một số chất dinh dưỡng, nếu hỗn hợp nhiều loại thức ăn, ta có thể thêm nhiều chất dinh dưỡng và chất này bổ sung chất kia, ta sẽ có một bữa ăn cân đối, đủ chất, giá trị sử dụng sẽ tăng. Vào mùa hè nắng nóng nên tăng cường các món tôm, cua, hải sản hơn là thịt, ăn nhiều rau xanh, trái cây mỗi ngày. Đặc biệt không nên thiếu món canh trong mỗi bữa cơm, vì vừa dễ ăn, vừa có thể đảm bảo đủ chất.
Ăn đủ theo nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể
Cần chọn thực phẩm tươi, sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm, có giá trị dinh dưỡng cao mà giá lại phù hợp với khả năng kinh tế mà hiện nay thường còn eo hẹp đối với đa số các gia đình. Một khẩu phần ăn cân đối sẽ giúp cho bạn đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho phát triển cơ thể, duy trì sự sống, làm việc và vui chơi giải trí. Vì thế, cần chọn mua thực phẩm tươi, ngon, không mua cá ươn, tôm cua chết vì vi khuẩn sinh sôi vô cùng nhanh trong các thực phẩm này. Thực phẩm mua về cần làm sạch và bảo quản hợp lý. Thực phẩm chế biến xong nên ăn ngay, nếu chưa ăn thì cần phải bảo quản trong tủ lạnh và đun sôi lại trước khi dùng.
Cung cấp đủ nước và điện giải
Người trưởng thành cần uống từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng hoặc nếu hoạt động, chơi thể thao nhiều, ra nhiều mồ hôi thì cần phải uống nhiều hơn. Các loại nước đun sôi để nguội, nước lọc, nước khoáng, nước hoa quả tươi... rất tốt trong mùa nắng nóng. Nên tự chế biến các loại nước uống tốt cho sức khỏe gia đình trong những ngày này. Chẳng hạn, các loại nước ép trái cây tươi như nước cam, nước chanh, nước dưa hấu, nước táo, nước lê... vừa cung cấp nhiều nước, giàu muối khoáng, vitamin C, A, B... Hoặc các loại nước từ rau như rau má, diếp cá xay... có tác dụng giải nhiệt rất tốt. Nước chè xanh, nước nụ vối có chứa chất chống oxy hóa giúp kiểm soát mỡ máu, đường máu, giúp làm mát cơ thể, đào thải chất độc ra khỏi cơ thể. Cũng có thể nấu các loại chè như chè đậu đen, đậu xanh... vừa giúp giải nhiệt, giải độc ngày nắng nóng, vừa bổ dưỡng.
Thêm bữa sữa
Đặc biệt, người cao tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ đã sinh nở và kể cả người trưởng thành bình thường cũng nên có thêm sữa trong khẩu phần ăn hằng ngày để bổ sung các dưỡng chất, đặc biệt là can xi nhằm phòng, chống loãng, xốp xương. Uống sữa cũng có tác dụng giảm nhiệt, tăng sức đề kháng, giúp cơ thể nhanh chóng tỉnh táo sau các cơn choáng vì nắng nóng.
Thiên Quốc