Để đạt được mục tiêu xây dựng nông thôn mới (NTM) hiện đại và phát triển bền vững, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Lê Minh Hoan nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thay đổi vai trò của các Ban Chỉ đạo NTM cấp địa phương. Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, thay vì chỉ "chấm điểm, đánh giá", các Ban Chỉ đạo cần trở thành những nhà tư vấn hỗ trợ trực tiếp các làng, xã, thúc đẩy phát triển kinh tế đa mục tiêu.
Xây dựng nông thôn mới giúp thúc đẩy sản xuất nông nghiệp ở thành phố Hà Nội.
Phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM” cùng Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” đã ghi nhận sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân và hệ thống chính trị. Đến ngày 20/10/2024, 77,4% xã trong cả nước đã được công nhận đạt chuẩn NTM, 46% số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM, và có 22 tỉnh, thành phố đạt chuẩn NTM 100%. Dự kiến đến cuối năm 2024, tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM sẽ đạt 79,5%, với 47% số huyện đạt chuẩn và 1 - 2 tỉnh sẽ hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.
Mô hình trồng dưa vàng trong nhà lưới tại tỉnh Thanh Hóa.
Đáng chú ý, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã có mặt tại tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Cả nước hiện đã có 14.085 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, thúc đẩy các sản phẩm địa phương và góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân.
Mặc dù đã có những thành tựu đáng kể, chương trình NTM vẫn gặp nhiều thách thức. Ông Ngô Trường Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối NTM trung ương, cho biết tiến độ giải ngân vốn ngân sách trung ương còn chậm, với vốn đầu tư công chỉ đạt 45% và vốn sự nghiệp đạt 16,2% tổng dự toán. Một số địa phương cũng gặp khó khăn do các quy định trong bộ tiêu chí NTM còn nhiều bất cập, cùng với ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế và thiên tai.
Đối với các địa phương có điều kiện đặc biệt, như Nghệ An và Bắc Giang, thách thức về việc đáp ứng các tiêu chí NTM kiểu mẫu trở nên rõ rệt hơn, đặc biệt ở các xã miền núi và vùng sâu, vùng xa. Các tỉnh này kiến nghị chính phủ cần có cơ chế hỗ trợ đặc thù và bổ sung nguồn lực tài chính nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng NTM, cũng như duy trì các chính sách phúc lợi cho người dân ở các xã vùng khó khăn.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định, chương trình NTM không chỉ là việc đạt chuẩn các tiêu chí, mà còn mang lại sức sống mới cho nông thôn Việt Nam. Ông yêu cầu các Ban Chỉ đạo không chỉ tập trung vào "chấm điểm" mà cần chủ động tư vấn và hỗ trợ các mô hình kinh tế mới, nâng cao năng lực nội tại của địa phương. "Các địa phương cần khẩn trương rà soát và hoàn thiện các quy định, tiêu chí để tạo điều kiện cho các xã phát triển bền vững hơn, gắn kết NTM với các hoạt động kinh tế như du lịch nông thôn và tiêu thụ sản phẩm OCOP," Bộ trưởng lưu ý.
Cách tiếp cận toàn diện và các nỗ lực hỗ trợ từ chính quyền sẽ là động lực mạnh mẽ giúp chương trình NTM đạt được những thành tựu bền vững, hướng đến mục tiêu xây dựng nông thôn Việt Nam hiện đại và giàu bản sắc trong giai đoạn 2026 - 2030.