Gen Z & Millennials: Động lực thúc đẩy ngành đồ uống thông minh

Gen Z và Millennials đang định nghĩa lại chuẩn mực đồ uống Việt: thông minh, cá nhân hóa, xanh hóa. Họ trở thành lực đẩy mạnh mẽ buộc ngành F&B đổi mới toàn diện để tồn tại và bứt phá.

Chỉ trong chưa đầy một thập kỷ, thói quen uống của người Việt đã thay đổi nhanh đến mức chóng mặt. Từ cà phê phin thơm đậm đặc, nước ngọt có gas “truyền thống” đến cold brew đóng chai, kombucha lên men hay những ly trà sữa ít calo, giàu lợi khuẩn, tất cả đều phản ánh một sự thật: Gen Z và Millennials đang trở thành động lực chính làm “lột xác” ngành đồ uống. Đây không chỉ là câu chuyện về khẩu vị, mà còn là sự thay đổi toàn diện về lối sống, giá trị và kỳ vọng của thế hệ trẻ đối với những gì họ tiêu thụ.

Khảo sát Nielsen: 83% Gen Z, Millennials Việt sẵn sàng trả thêm cho đồ uống xanh, minh bạch và tốt sức khỏe.
Khảo sát Nielsen: 83% Gen Z, Millennials Việt sẵn sàng trả thêm cho đồ uống xanh, minh bạch và tốt sức khỏe.

“Thế hệ xanh” và định nghĩa lại chuẩn mực đồ uống

Gen Z (sinh từ 1997–2012) và Millennials (1981–1996) hiện chiếm hơn 50% dân số Việt Nam. Không giống các thế hệ trước, họ lớn lên cùng Internet, mạng xã hội và là những người tiêu dùng có ý thức xã hội cao. Một cuộc khảo sát của Nielsen cho thấy, 83% Gen Z và Millennials Việt sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho đồ uống “xanh” thân thiện với môi trường, minh bạch nguồn gốc và tốt cho sức khỏe.

Điều này tạo ra áp lực lẫn cơ hội cho các doanh nghiệp. Một sản phẩm đồ uống không còn chỉ “ngon” là đủ. Nó cần có:

Truy xuất nguồn gốc minh bạch (QR code, blockchain).

Bao bì tái chế hoặc phân hủy sinh học.

Ít đường, ít calo, bổ sung chức năng chăm sóc sức khỏe (như probiotic, chất chống oxy hóa).

Câu chuyện về cold brew và kombucha tại Việt Nam minh chứng cho điều đó. Chúng không chỉ là sản phẩm, mà là tuyên ngôn của lối sống: năng động, khỏe mạnh, bảo vệ môi trường và giàu trải nghiệm.

Công nghệ – “gia vị” không thể thiếu của đồ uống thế hệ mới

Không chỉ là những người tiêu dùng khắt khe, Gen Z và Millennials còn đòi hỏi trải nghiệm cá nhân hóa cao. Họ không muốn một ly trà sữa “đại trà” mà yêu cầu: mức đường, đá, topping, hương vị theo ý mình tất cả chỉ qua vài cú chạm trên ứng dụng di động.

Đây là lúc công nghệ trở thành “vũ khí” cạnh tranh của các thương hiệu.

AI & dữ liệu lớn giúp dự đoán khẩu vị, thời điểm tung sản phẩm, tối ưu chiến dịch marketing theo từng cá nhân.

IoT & dây chuyền thông minh đảm bảo chất lượng đồng đều, giảm chi phí sản xuất.

Blockchain & tem thông minh cung cấp “chứng thư số” về nguồn gốc nguyên liệu, tạo niềm tin nơi người tiêu dùng khó tính.

Những chuỗi cà phê như The Coffee House, Cheese Coffee đã tích hợp app đặt hàng, chương trình khách hàng thân thiết, thanh toán số và cá nhân hóa đề xuất sản phẩm theo hành vi mua trước đó. Startup Star Kombucha truy xuất từng lô sản phẩm bằng QR code, khiến người mua cảm thấy họ đang “đầu tư cho sức khỏe” chứ không đơn thuần là mua một chai đồ uống.

Thị trường nội địa trẻ – “vùng đất hứa” của sáng tạo

Theo báo cáo từ Research and Markets (2024), thị trường đồ uống không cồn Việt Nam đã đạt quy mô gần 6,5 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng 8–10%/năm, thuộc top phát triển nhanh nhất châu Á.

Gen Z và Millennials với thu nhập cải thiện, sự am hiểu công nghệ và niềm đam mê khám phá đang biến thị trường này thành “sân chơi” cho những ý tưởng táo bạo:

Trà xanh pha lạnh giữ nguyên catechin chống oxy hóa.

Nước gạo lên men bổ sung probiotic hỗ trợ tiêu hóa.

Mocktail (đồ uống không cồn) được “thời trang hóa” để thay thế cocktail truyền thống.

Không dừng lại ở nội địa, những sản phẩm này còn có tiềm năng xuất khẩu nhờ hội nhập sâu rộng và các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP.

Đổi mới để tồn tại: Bài học từ kẻ dẫn đầu và người bị bỏ lại

Sự trỗi dậy của thế hệ trẻ đặt ra một thách thức rõ rệt. Nhiều doanh nghiệp lớn đã thích nghi nhanh:

Phê La tiên phong số hóa quy trình bán hàng và nghiên cứu hương vị.

Star Kombucha đi đầu với công nghệ lên men sinh học, bao bì thân thiện môi trường.

Ngược lại, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn loay hoay trong mô hình cũ: nguyên liệu khó truy xuất, quy trình thủ công, marketing dựa vào “may rủi”. Họ bị đẩy ra khỏi kệ siêu thị, không thể lên sàn thương mại điện tử và dần bị thay thế bởi những thương hiệu trẻ – nhanh – linh hoạt hơn. “Đổi mới hay bị đào thải” không còn là khẩu hiệu, mà là sự thật nghiệt ngã.

“Vũ khí” mới cho ngành đồ uống: Công nghệ, xanh hóa, cá nhân hóa

Cú hích từ Gen Z và Millennials không chỉ khơi dậy một trào lưu thoáng qua mà đang định hình tương lai ngành đồ uống Việt. Cá nhân hóa sâu sắc hơn, từ công thức pha chế độc bản đến trải nghiệm mua hàng tinh tế. Sản phẩm thông minh hơn, khi tích hợp công nghệ, dữ liệu và yếu tố chăm sóc sức khỏe. Xanh hóa toàn diện hơn, từ nguyên liệu sạch, bao bì bền vững đến hệ thống logistics thân thiện môi trường.

Chính sách quốc gia cũng tiếp sức mạnh mẽ. Nghị quyết 57-NQ/TW đặt khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là trụ cột đột phá. Hạ tầng số như 5G, thương mại điện tử, fintech trở thành bệ phóng để các doanh nghiệp Việt sở hữu đủ “vũ khí” cho cuộc đua bứt tốc.

Trong một thế giới nơi mỗi ly cà phê, chai nước hay túi trà không chỉ đơn thuần là sản phẩm mà là câu chuyện, trải nghiệm và giá trị sống, Gen Z và Millennials đang viết lại luật chơi ngành đồ uống. Doanh nghiệp nào nhạy bén ứng dụng công nghệ, theo đuổi minh bạch và đặt khách hàng làm trung tâm sẽ vươn lên mạnh mẽ. Ngược lại, những ai chậm thích ứng sẽ bị gạt khỏi cuộc chơi không một tiếng vang. Ngành đồ uống Việt Nam đang bước vào thời khắc quyết định. Đổi mới hay là bị bỏ lại phía sau?

Hiền Nguyễn

Từ khóa:
#h