Giá cà phê trên thế giới tăng mạnh
Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO), giá cà phê Robusta trên sàn London đã tăng từ mức 2.200 USD/tấn vào đầu năm 2023 lên mức 2.800 USD/tấn vào ngày 15/01/2024. Đây là mức giá cao nhất trong vòng 10 năm qua, kể từ năm 2001.
Giá cà phê Arabica trên sàn New York cũng tăng từ mức 2.000 USD/tấn lên mức 2.400 USD/tấn trong cùng thời gian. Nhu cầu tiêu thụ cà phê trên thế giới đang tăng cao, do sự gia tăng của tầng lớp trung lưu tại các nước đang phát triển, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ. Ngoài ra, nhu cầu tiêu thụ cà phê tại các nước phát triển cũng đang tăng trở lại sau khi dịch COVID-19 được kiểm soát. Các chuyên gia cho rằng, giá cà phê tăng cao là do nhu cầu tiêu thụ cà phê trên thế giới tăng cao, trong khi nguồn cung đang bị hạn chế.
Nguồn cung cà phê trên thế giới đang bị hạn chế do một số yếu tố như:
Brazil là nước sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, nhưng đã phải đối mặt với thời tiết bất lợi trong những năm gần đây, dẫn đến sản lượng cà phê giảm. Colombia, nước sản xuất cà phê lớn thứ ba thế giới, cũng bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi, khiến sản lượng cà phê giảm 10% trong năm 2023.
Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến sản xuất cà phê trên toàn thế giới. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt và sâu bệnh đang gây ra thiệt hại cho các cây cà phê.
Các cuộc xung đột tại Ukraine và Ethiopia cũng ảnh hưởng đến nguồn cung cà phê. Ukraine là nước xuất khẩu cà phê xanh lớn thứ tư thế giới, nhưng đã bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột với Nga. Ethiopia là nước sản xuất cà phê lớn thứ 5 thế giới, nhưng cũng bị ảnh hưởng bởi cuộc nội chiến.
Nông dân trồng cà phê trong nước lãi lớn đầu năm 2024
Tại thị trường trong nước, giá cà phê nhân Robusta tăng mạnh. Hiện tại, giá cà phê nhân Robusta tại các tỉnh Tây Nguyên đang dao động ở mức 70.000-71.000 đồng/kg, cao nhất trong lịch sử. Nhu cầu tiêu thụ cà phê Robusta trên thế giới tăng cao, trong khi sản lượng cà phê Robusta của Việt Nam, nước xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất thế giới, giảm khoảng 10 - 15%. Điều này khiến nguồn cung cà phê Robusta trên thị trường toàn cầu thiếu hụt. Ngoài ra, tình hình lạm phát thời gian qua cũng tác động không nhỏ đến thị trường cà phê. Giá nguyên, nhiên vật liệu đều tăng, nhất là giá vật tư nông nghiệp tăng từ 2 – 3 lần. Điều này khiến giá thành sản xuất, chế biến cà phê tăng cao, dẫn đến giá bán cà phê cũng tăng theo.
Giá cà phê Arabica trong nước cũng tăng lên mức 45.000-46.000 đồng/kg. Tại Việt Nam, vụ thu hoạch cà phê Arabica năm nay giảm 20-40% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nhờ giá thu mua cao kỷ lục, nhiều nhà vườn vẫn có lãi lớn.
Giá cà phê tăng cao giúp người nông dân trồng cà phê thu được lợi nhuận cao. Theo tính toán của Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam, giá cà phê Robusta tăng 10.000 đồng/kg sẽ giúp nông dân tăng thêm thu nhập khoảng 12 triệu đồng/ha. Nhiều nông dân trồng cà phê cho biết, họ rất phấn khởi trước đà tăng giá cà phê. Đây là động lực giúp họ tiếp tục đầu tư, chăm sóc vườn cà phê để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Người nông dân hưởng lợi nhiều nhất khi giá cà phê phá đỉnh
Kỳ vọng giá cà phê Việt Nam tiếp tục tăng
Theo các chuyên gia, giá cà phê trên thế giới và trong nước có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới. Ngành cà phê Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trong năm nay, nhờ giá cà phê Robusta cao. Giá cà phê Robusta đang ở mức cao kỷ lục, và có thể tiếp tục tăng cao hơn nữa do vấn đề lo ngại thiếu hụt nguồn cung. Giá cà phê nhân xô Việt Nam trong năm nay có thể là cao nhất thế giới.
Giá cà phê tăng cao là tín hiệu tích cực cho ngành cà phê Việt Nam, tuy nhiên cũng đặt ra một số thách thức cần được giải quyết. Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, hiện nay, diện tích cà phê của nước ta đang bị thu hẹp tại nhiều vùng trồng trọng điểm, đặc biệt là Tây Nguyên. Nguyên nhân là do người dân chuyển đổi sang trồng các loại cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn, hoặc do cây cà phê bị thoái hóa, năng suất giảm.
Sự thu hẹp diện tích cà phê dẫn đến sản lượng cà phê của Việt Nam dự kiến sẽ giảm xuống ở mức khoảng 1,6-1,7 triệu tấn trong niên vụ 2023/2024. Đây là mức sản lượng thấp nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. Lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam trong niên vụ 2023-2024 cũng dự kiến sẽ tiếp tục giảm xuống còn khoảng 1,4 triệu tấn. Nguyên nhân là do sản lượng cà phê giảm, đồng thời, nhu cầu tiêu thụ cà phê thế giới cũng có thể giảm do kinh tế thế giới đang có dấu hiệu suy thoái.
Arabica và Robusta - 2 loại cà phê Việt Nam được dự báo có giá tăng cao
Dù sản lượng và xuất khẩu cà phê giảm, nhưng giá cà phê vẫn có khả năng tiếp tục tăng trong năm 2024, cà phê Việt Nam tiếp tục được hưởng lợi. Điều này bắt nguồn từ nhu cầu tiêu thụ cà phê trên thế giới vẫn tiếp tục tăng, trong khi nguồn cung cà phê toàn cầu lại bị hạn chế do nhiều yếu tố như thời tiết bất lợi, biến đổi khí hậu và xung đột địa chính trị. Từ đó, đặt ra yêu cầu cấp thiết cho ngành cà phê cần có những giải pháp để ứng phó với những thách thức này, nhằm duy trì và phát triển bền vững trong thời gian tới.