Giá bất động sản tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM đã tăng vọt trong thời gian qua. Những khu vực từng được coi là ngoại ô, xa trung tâm giờ đây cũng có mức giá cao ngất ngưởng. Một căn hộ chung cư 70m2 tại quận trung tâm Hà Nội hiện có giá từ 4-6 tỷ đồng, trong khi cách đây 5 năm, con số này chỉ dao động quanh 2-3 tỷ đồng.
Thậm chí tại các tỉnh thành nhỏ hơn, giá nhà cũng không ngừng tăng cao. Những thành phố như Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng chứng kiến mức tăng giá đáng kể, khiến người dân địa phương cảm thấy choáng váng. Ngay cả những vùng nông thôn, nhờ có quy hoạch phát triển đô thị hoặc có dự án hạ tầng lớn, cũng xuất hiện hiện tượng giá đất tăng phi mã.
Giá nhà leo thang, giấc mơ an cư ngày càng xa tầm với.
Sự gia tăng giá bất động sản có nhiều nguyên nhân phức tạp đan xen lẫn nhau. Quỹ đất sạch ngày càng khan hiếm trong khi nhu cầu nhà ở của người dân không ngừng tăng cao do quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Hàng triệu người từ nông thôn đổ về thành phố tìm kiếm cơ hội việc làm, tạo ra áp lực lớn lên thị trường nhà ở.
Bên cạnh đó, việc đầu tư vào bất động sản được nhiều người coi là kênh sinh lời hấp dẫn và an toàn. Dòng tiền từ các nhà đầu tư, kể cả những người không có nhu cầu ở thực sự, đã đẩy giá nhà lên cao. Tình trạng đầu cơ, nắm giữ bất động sản để chờ tăng giá cũng góp phần làm méo mó thị trường.
Chính sách tiền tệ lỏng lẻo trong một thời gian dài đã tạo ra nguồn thanh khoản dồi dào, trong đó một phần lớn chảy vào thị trường bất động sản. Lãi suất tiết kiệm thấp khiến người dân tìm kiếm các kênh đầu tư khác, và bất động sản trở thành lựa chọn hàng đầu.
Việc giá nhà tăng cao đã tạo ra một khoảng cách ngày càng lớn giữa những người có nhà và những người không có nhà. Tầng lớp trung lưu, từng được coi là xương sống của xã hội, giờ đây cũng gặp khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở. Nhiều gia đình trẻ phải sống trong những căn phòng trọ chật chội, không có không gian riêng tư để phát triển.
Hiện tượng này còn tác động mạnh đến quyết định kết hôn và sinh con của các cặp đôi trẻ. Không ít người phải hoãn lại kế hoạch lập gia đình vì chưa có được chỗ ở ổn định. Những cặp vợ chồng trẻ đã kết hôn cũng phải cân nhắc kỹ lưỡng về việc sinh con khi mà không gian sống quá chật hẹp và chi phí nuôi dạy trẻ ngày càng tăng cao.
Áp lực tài chính từ việc mua nhà hoặc thuê nhà với giá cao cũng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều gia đình. Họ phải cắt giảm chi tiêu cho các nhu cầu khác như giáo dục, y tế, giải trí để dành tiền cho nhà ở. Điều này có thể tạo ra những hệ lụy về lâu dài cho sự phát triển của con người và xã hội.
Thế hệ lao động trẻ hiện tại phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: dù có học vấn cao và kỹ năng tốt, thu nhập của họ vẫn không thể theo kịp tốc độ tăng giá nhà. Một kỹ sư IT mới ra trường với mức lương 15-20 triệu đồng một tháng sẽ phải làm việc không ngừng nghỉ trong 15-20 năm mới có thể tích lũy đủ tiền mua một căn hộ tại Hà Nội hay TP.HCM.
Nhiều bạn trẻ tài năng phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm cơ hội ở nơi khác, nơi mà giá nhà còn hợp lý hơn. Điều này không chỉ gây ra hiện tượng chảy máu chất xám mà còn làm mất cân bằng trong phát triển kinh tế - xã hội giữa các vùng miền.
Áp lực kinh tế từ nhà ở cũng buộc nhiều người trẻ phải làm thêm việc, hy sinh thời gian nghỉ ngơi và phát triển bản thân để có thêm thu nhập. Tình trạng này có thể dẫn đến kiệt sức, stress và các vấn đề sức khỏe khác, ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng cuộc sống.
Thị trường bất động sản với giá cao đã tạo ra sự phân tầng rõ rệt trong xã hội. Những người sở hữu nhiều bất động sản ngày càng giàu có nhờ giá trị tài sản tăng lên, trong khi những người chưa có nhà phải chịu gánh nặng ngày càng lớn từ chi phí thuê nhà hoặc lãi vay mua nhà.
Sự bất bình đẳng này không chỉ dừng lại ở thế hệ hiện tại mà còn truyền sang thế hệ sau. Những đứa trẻ sinh ra trong gia đình có nhà sẽ có lợi thế lớn so với những đứa trẻ sinh ra trong gia đình thuê nhà. Chúng có môi trường sống ổn định hơn, không gian học tập tốt hơn và sẽ được thừa kế tài sản từ cha mẹ.
Giá nhà cao không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân, gia đình mà còn tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế. Khi một phần lớn thu nhập của người dân phải dành cho nhà ở, họ sẽ cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng khác, làm giảm sức mua và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế tổng thể.
Chi phí sinh hoạt cao, trong đó nhà ở chiếm tỷ trọng lớn, cũng buộc các doanh nghiệp phải tăng lương cho nhân viên để họ có thể trang trải cuộc sống. Điều này làm tăng chi phí sản xuất, giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và có thể dẫn đến lạm phát.
Thị trường bất động sản quá nóng cũng tạo ra bong bóng kinh tế nguy hiểm. Khi quá nhiều vốn đổ vào bất động sản, các ngành nghề khác sẽ thiếu nguồn vốn để phát triển. Nếu bong bóng này vỡ, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng đối với toàn bộ nền kinh tế.
Xu hướng mua chung, góp vốn giữa các gia đình để mua nhà cũng xuất hiện nhiều hơn. Những người bạn thân, anh chị em ruột cùng nhau góp tiền để mua một căn nhà lớn rồi chia sẻ không gian sống. Mặc dù cách làm này có thể tạo ra những bất tiện nhất định, nhưng vẫn là một giải pháp khả thi trong hoàn cảnh khó khăn.
Nhiều người trẻ cũng thay đổi quan niệm về nhà ở, chấp nhận sống trong các căn hộ nhỏ hơn, đơn giản hơn so với mong muốn ban đầu. Họ ưu tiên vị trí thuận lợi cho việc đi lại và làm việc hơn là diện tích rộng rãi.
Giấc mơ an cư của người dân Việt Nam đang đối mặt với thử thách lớn nhất trong nhiều thập kỷ qua. Việc giá nhà leo thang không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề xã hội cần được quan tâm đặc biệt. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách nhà nước, nỗ lực của thị trường và sự thích ứng của người dân để tìm ra giải pháp bền vững, giúp mọi người có cơ hội tiếp cận nhà ở với giá cả hợp lý, thực hiện được ước mơ an cư lạc nghiệp.
Hoàng Nguyễn