Mùa Xuân không chỉ mang đến sắc hoa rực rỡ và không khí tươi mới mà còn đánh dấu thời điểm quan trọng đối với những người trồng chè Shan tuyết tại Hà Giang. Những ngày này, khắp các vùng trồng chè trong tỉnh, từ Bắc Quang, Quang Bình, Hoàng Su Phì, Xín Mần, Vị Xuyên đến thành phố Hà Giang, người dân đang tất bật thu hái những búp chè Xuân đầu tiên. Đây là vụ chè được mong đợi nhất trong năm bởi chất lượng tuyệt hảo và giá trị kinh tế cao.
Người dân thôn An Tiến, xã Hùng An (Bắc Quang) thu hái chè vụ Xuân năm 2025.
Chè Xuân – Mùa vụ của chất lượng và giá trị
Chè Xuân được xem là loại chè có hương vị thơm ngon nhất trong năm. Nhờ khí hậu mát mẻ, sương mù bao phủ cùng điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt, những búp chè Shan tuyết vào vụ Xuân phát triển chậm nhưng tích tụ được nhiều dưỡng chất quý giá. Chính vì vậy, chè Xuân có vị thanh, hậu ngọt sâu và được thị trường trong và ngoài nước đánh giá cao.
Hiện tại, toàn tỉnh Hà Giang có 13.975 ha chè Shan tuyết, với sản lượng sơ chế và chế biến hàng năm đạt hơn 31.300 tấn. Nhiều sản phẩm chè Shan tuyết tại địa phương đã được xếp hạng OCOP từ 3 - 5 sao, khẳng định vị thế trên thị trường chè đặc sản Việt Nam. Vụ chè Xuân thường kéo dài từ giữa tháng 3 đến giữa tháng 4, đây cũng là thời điểm giá chè đạt mức cao nhất trong năm. Giá thu mua chè búp tươi dao động từ 15.000 - 55.000 đồng/kg, riêng loại chè Shan tuyết nguyên búp cổ thụ từ các vùng núi cao trên 800m được thu mua với giá từ 250.000 - 300.000 đồng/kg để sản xuất dòng Bạch trà cao cấp.
Vụ chè Xuân thường kéo dài từ giữa tháng 3 đến giữa tháng 4, đây cũng là thời điểm giá chè đạt mức cao nhất trong năm.
Niềm vui của người trồng chè và động lực phát triển kinh tế
Tại các vùng trồng chè, không khí lao động nhộn nhịp lan tỏa từ những vườn chè xanh mướt đến các điểm thu mua và nhà máy chế biến. Đối với bà con nông dân, vụ chè Xuân không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn là niềm tự hào về sản vật quê hương. Những cây chè Shan tuyết cổ thụ, có tuổi đời hàng trăm năm, không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn gắn liền với đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây.
Không chỉ người trồng chè phấn khởi, các doanh nghiệp và hợp tác xã chế biến chè cũng tích cực vào vụ thu mua, đảm bảo chè tươi được sơ chế nhanh chóng để giữ trọn hương vị đặc trưng. Nhiều đơn vị đã đầu tư dây chuyền công nghệ hiện đại, áp dụng quy trình chế biến tiên tiến nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu.
Hướng đi bền vững cho chè Shan tuyết Hà Giang
Nhằm nâng cao giá trị cây chè Shan tuyết, UBND tỉnh Hà Giang đã ban hành kế hoạch phát triển nông nghiệp đặc trưng hàng hóa chất lượng cao theo chuỗi giá trị. Trọng tâm của kế hoạch này là duy trì và mở rộng vùng nguyên liệu, hướng dẫn nông dân canh tác theo tiêu chuẩn an toàn và đẩy mạnh hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại. Trong đó, mục tiêu cụ thể đến năm 2025 là cấp chứng nhận hữu cơ cho 4.500 ha chè Shan tuyết, bên cạnh hơn 5.480 ha đã được chứng nhận trong giai đoạn 2020 - 2022.
Bên cạnh việc phát triển diện tích chè đạt tiêu chuẩn hữu cơ, tỉnh Hà Giang cũng khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, từ trồng trọt, thu hái đến chế biến và tiêu thụ. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, mà còn đảm bảo thu nhập ổn định cho người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Chè Shan tuyết – Di sản văn hóa và tiềm năng xuất khẩu
Không chỉ có giá trị kinh tế, cây chè Shan tuyết còn mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc vùng cao Hà Giang. Những cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi mọc trên đỉnh núi cao, phủ đầy lớp tuyết trắng, tạo nên cảnh quan hùng vĩ và là nguồn cảm hứng cho du khách, nghệ nhân và những người yêu trà.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp chè Hà Giang đã đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế, xuất khẩu sang các nước như Nhật Bản, Đài Loan, châu Âu… Nhờ sự kết hợp giữa phương pháp sản xuất truyền thống và công nghệ hiện đại, chè Shan tuyết Hà Giang ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ trà thế giới.
Với chất lượng vượt trội, giá trị kinh tế cao và những chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương, chè Shan tuyết Hà Giang đang có những bước phát triển mạnh mẽ. Mùa thu hái chè Xuân không chỉ mang lại niềm vui cho người dân mà còn mở ra những cơ hội mới để sản phẩm chè Shan tuyết vươn xa, khẳng định thương hiệu trên thị trường trong nước và quốc tế. Trong tương lai, với định hướng phát triển bền vững, chè Shan tuyết Hà Giang sẽ tiếp tục là niềm tự hào của vùng đất địa đầu Tổ quốc, góp phần nâng cao đời sống cho bà con và bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống.