Đổi mới để thích ứng thị trường
Tại xã Phú Nghĩa – một trong những trung tâm làng nghề mây tre đan nổi bật của Hà Nội – các cơ sở sản xuất đang nỗ lực đổi mới để đáp ứng nhu cầu thị trường hiện đại. Doanh nghiệp và nghệ nhân tại đây không chỉ cải tiến mẫu mã mà còn áp dụng công nghệ sơn phủ thân thiện với môi trường, giúp sản phẩm vừa đẹp vừa an toàn. Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Văn Trung, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp mây tre Phú Vinh, cho biết gia đình ông hiện có 23 sản phẩm được chứng nhận OCOP. Theo ông, người làm nghề không thể chỉ tạo ra sản phẩm “đẹp trong mắt mình” mà cần khảo sát thị hiếu, hợp tác với các đơn vị phân phối. Nhờ đó, mây tre đan Phú Vinh đã xuất hiện trên hệ thống cửa hàng OCOP Hà Nội, một số sàn thương mại điện tử, đồng thời được xuất khẩu tới nhiều quốc gia trên thế giới, mở rộng cả thị trường trong nước và quốc tế.
Khung cảnh yên bình tại làng nghề mây tre đan Phú Vinh
Đến tháng 6/2025, Hà Nội có 3.463 sản phẩm OCOP được đánh giá từ 3 sao đến 5 sao, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của chương trình mỗi xã một sản phẩm. Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố, các chủ thể OCOP ngày càng chú trọng đầu tư máy móc, tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất, xây dựng chỉ dẫn địa lý, đăng ký nhãn hiệu, đồng thời thiết kế bao bì phù hợp với nhu cầu tiêu dùng hiện đại. Sau khi được chứng nhận, các chủ thể còn được hỗ trợ từ thành phố và địa phương trong việc thiết kế bao bì, nhãn mác và tem OCOP gắn mã QR. Nhờ đó, sản phẩm OCOP của Hà Nội không chỉ trở thành thương hiệu quen thuộc trong nước mà còn chinh phục thị trường quốc tế, với một số sản phẩm 4 sao và 5 sao được xuất khẩu ra nhiều quốc gia.
Đa dạng hóa kênh tiêu thụ
Thành phố Hà Nội đang tích cực hỗ trợ các sản phẩm OCOP tiếp cận thị trường thông qua hàng loạt hoạt động hội chợ, tuần hàng, hội thảo và chương trình xúc tiến thương mại, nhằm phục hồi và phát triển dịch vụ thương mại, kết nối giao thương, kích cầu tiêu dùng. Đến nay, Hà Nội đã phát triển 110 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, đồng thời tổ chức các sự kiện gắn sản phẩm với văn hóa vùng miền và triển khai tuần hàng tư vấn, giới thiệu sản phẩm OCOP, làng nghề, nông sản thực phẩm.
Thành phố cũng ký kết hợp tác với các tập đoàn bán lẻ lớn như Central Retail, AEON, Winmart, Hapro để đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống phân phối hiện đại. Các chủ thể OCOP còn được tập huấn kỹ năng bán hàng, xây dựng gian hàng số trên các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, Tiki, Lazada, Shopee.
Tuy nhiên, nhiều sản phẩm OCOP vẫn ở quy mô nhỏ lẻ, thủ công, bao bì đơn giản, thông tin chưa đầy đủ, khó truy xuất nguồn gốc, gây trở ngại khi tiếp cận hệ thống phân phối lớn và thị trường quốc tế. Nhiều hộ cá thể hoặc hợp tác xã nhỏ còn hạn chế về quản trị, nhân sự chuyên môn marketing, thiết kế, truyền thông, khiến sản phẩm dù chất lượng vẫn khó “chen chân” vào thị trường rộng lớn.
Để nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho OCOP, Hà Nội sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp: tập huấn chuyên sâu về phát triển sản phẩm, nghiên cứu thị trường, xây dựng thương hiệu, chuyển đổi số; thúc đẩy liên kết vùng, chuỗi giá trị giữa hộ sản xuất, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà phân phối; mở rộng mạng lưới phân phối, tăng số điểm bán tại đô thị và điểm du lịch; hỗ trợ chi phí logistics, quảng bá trên sàn thương mại điện tử; nâng cấp bao bì, kiểm định chất lượng, truy xuất nguồn gốc và cấp chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng.
Theo Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội Ngọ Văn Ngôn, sản phẩm OCOP đã vượt giai đoạn “lượng” và cần chuyển mạnh sang “chất”, lấy người tiêu dùng làm trung tâm và thị trường làm kim chỉ nam. Khi sản phẩm không chỉ đẹp, chất lượng mà còn “đúng gu” và “đúng kênh”, giá trị bền vững sẽ được tạo dựng, không chỉ ở trong nước mà còn vươn ra thị trường quốc tế.