Ung thư là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất mà nhân loại đang phải đối mặt. Theo ước tính năm 2018, tại Hoa Kỳ, khoảng 1.735.350 người được chẩn đoán mắc ung thư, trong đó hơn 600.000 trường hợp dẫn đến tử vong. Sự gia tăng không ngừng của ung thư đã thúc đẩy hàng ngàn nghiên cứu y khoa và đội ngũ y tế nỗ lực không mệt mỏi nhằm tìm ra các phương pháp chữa trị hiệu quả cho căn bệnh thế kỷ này.
Trong bối cảnh này, trà xanh nổi lên như một phương pháp ngăn ngừa ung thư mới, đặc biệt được đánh giá cao tại các quốc gia Châu Á như Trung Quốc và Việt Nam. Tuy nhiên, ở phương Tây, liệu pháp này vẫn gặp nhiều ý kiến trái chiều và cần thêm thời gian để chứng minh hiệu quả của nó trong việc ngăn ngừa và giảm thiểu ung thư. Vậy trà xanh có thực sự có tác dụng ngăn ngừa ung thư như những gì người ta tin tưởng?
Trà xanh được sản xuất từ lá cây chè Camellia Sinensis, cùng với các loại trà trắng, trà đen và trà oolong. Lá chè được thu hoạch hai lần mỗi năm, sau mỗi vụ thu hoạch, lá trà được phơi và sấy khô để ngăn chặn quá trình oxy hóa, giữ cho lá trà vẫn giữ được màu xanh tự nhiên. Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Việt Nam là những quốc gia sản xuất trà xanh lớn nhất thế giới. Mỗi quốc gia có phương pháp chế biến riêng, tạo nên hương vị và mùi thơm đặc trưng. Ví dụ, trà xanh Trung Quốc thường được rang để tạo hương vị đậm đà, trong khi trà xanh Nhật Bản lại được ủ nóng, mang lại hương vị nhẹ nhàng hơn.
Nghiên cứu của Nagi Kumar, một nhà nghiên cứu phòng chống ung thư tại Moffitt Cancer, cho thấy các nghiên cứu dân số đã chỉ rõ tỷ lệ ung thư tuyến tiền liệt có biểu hiện lâm sàng thấp hơn nhiều ở các nước châu Á, đặc biệt là ở Nhật Bản và Trung Quốc, nơi tiêu thụ khoảng 35% lượng trà trên thế giới. Báo cáo đăng trên tạp chí Oral Oncology năm 2021 cho thấy, qua 19 nghiên cứu trên 4.675 người, uống trà xanh có tác dụng bảo vệ và ngăn ngừa ung thư vòm họng. Một nghiên cứu khác với 51 nghiên cứu và 1,6 triệu người tại Mỹ cũng chỉ ra rằng trà xanh giúp giảm nguy cơ ung thư phổi, đặc biệt ở nam giới. Những kết quả này đặt ra câu hỏi: Tác dụng thần kỳ của trà xanh đến từ đâu?
Nguyên nhân chính gây ra ung thư là các đột biến gen liên quan đến gốc tự do – những hợp chất có phản ứng hóa học cao, có khả năng tàn phá cơ thể. Gốc tự do gây ra tổn thương oxy hóa, phá hủy các tế bào và dẫn đến đột biến gen. Những gốc tự do này thường được sinh ra từ các yếu tố bên ngoài như ô nhiễm môi trường, hóa chất gây ung thư, chất phóng xạ, cũng như từ chế độ ăn uống không lành mạnh, bao gồm hút thuốc và uống quá nhiều rượu.
Trà xanh có khả năng chống lại ung thư nhờ chứa các catechin mạnh mẽ như EGCG (Epigallocatechin Gallate) và các chất chống oxy hóa khác. Những hợp chất này có đặc tính loại bỏ các gốc tự do, bảo vệ DNA và RNA khỏi tình trạng oxy hóa, từ đó ngăn chặn sự phát triển và lan truyền của các tế bào ung thư. Ngoài ra, trà xanh còn ức chế sự phát triển của một số loại tế bào ung thư thông qua quá trình apoptosis – quá trình tự chết của tế bào ung thư, giúp kiểm soát và giảm thiểu sự lan rộng của ung thư trong cơ thể.
Để đạt được hiệu quả ngăn ngừa ung thư, các nghiên cứu khuyến nghị tiêu thụ từ 3 đến 5 cốc trà xanh mỗi ngày. Đây không chỉ là một biện pháp hiệu quả trong việc hạn chế nguy cơ mắc bệnh ung thư mà còn hỗ trợ giảm cân, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác như tiểu đường và bệnh tim. Sự kết hợp giữa các chất chống oxy hóa mạnh mẽ và các lợi ích sức khỏe khác khiến trà xanh trở thành một lựa chọn hấp dẫn và dễ dàng tích hợp vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Trà xanh không chỉ là một loại thức uống truyền thống mà còn là một "vũ khí" tiềm năng trong cuộc chiến chống lại ung thư. Với những bằng chứng khoa học hỗ trợ, trà xanh đã chứng minh được tác dụng ngăn ngừa ung thư đáng kể, đặc biệt là ở các khu vực tiêu thụ trà xanh cao. Dù vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác nhận và hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của trà xanh trong việc phòng chống ung thư, nhưng không thể phủ nhận rằng trà xanh đang mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn cho sức khỏe con người.