Đồng bộ về chỉ đạo, chuyển biến trong nhận thức
Ngay sau khi Chỉ thị 37 và Quyết định 416 được ban hành, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Hòa Bình đã cụ thể hóa thành chương trình hành động và kế hoạch triển khai trên toàn địa bàn. Hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở được huy động để quán triệt tinh thần chỉ đạo, tuyên truyền sâu rộng đến cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và người lao động.
Công tác giáo dục pháp luật về lao động được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức: tọa đàm, tập huấn, tờ rơi, truyền thông đa phương tiện... Từ đó, nhận thức về vai trò của quan hệ lao động hài hòa trong phát triển kinh tế - xã hội được nâng lên rõ rệt, đặc biệt trong nhóm người sử dụng lao động và người lao động.
Trong 5 năm, toàn tỉnh đã tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động cho hơn 50.000 lượt người. Các cơ quan báo chí địa phương phối hợp chặt chẽ với sở, ngành để xây dựng chuyên mục truyền thông pháp luật trên đa nền tảng.
Từng bước hoàn thiện thể chế, thúc đẩy phúc lợi và tổ chức công đoàn
Hòa Bình đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về quan hệ lao động: củng cố bộ máy quản lý, bổ nhiệm hòa giải viên lao động, thành lập Hội đồng trọng tài lao động với 15 thành viên. Trong 5 năm, tỉnh đã kiểm tra tại 90 doanh nghiệp, chủ yếu về an toàn vệ sinh lao động, hợp đồng lao động và bảo hiểm xã hội.
Đáng chú ý, hoạt động công đoàn được củng cố và mở rộng: 139 công đoàn cơ sở mới được thành lập, kết nạp thêm 27.530 đoàn viên. Tỷ lệ doanh nghiệp tổ chức hội nghị người lao động và ký kết thỏa ước lao động tập thể tăng lên đáng kể. Một số doanh nghiệp đã tiên phong thương lượng các điều khoản có lợi hơn cho người lao động về tiền lương, phúc lợi, điều kiện làm việc.
Bên cạnh đó, cơ chế đối thoại giữa người lao động, người sử dụng lao động và chính quyền được thúc đẩy. UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo riêng về quan hệ lao động để điều phối, tiếp nhận và xử lý các vấn đề phát sinh từ thực tế doanh nghiệp.
Hạn chế còn tồn tại và phương hướng thời gian tới
Dù đạt được kết quả rõ rệt, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều tồn tại: tỷ lệ doanh nghiệp có công đoàn còn thấp; một số thỏa ước lao động tập thể còn mang tính hình thức; thiết chế văn hóa, nhà ở cho công nhân trong khu công nghiệp hầu như chưa được triển khai.
Cán bộ công đoàn ở nhiều doanh nghiệp vẫn chịu áp lực từ người sử dụng lao động, dẫn tới khó khăn trong đại diện quyền lợi người lao động. Một số doanh nghiệp chưa thực sự phối hợp để thực hiện quy chế dân chủ cơ sở hoặc tổ chức hội nghị người lao động.
Trước thực trạng đó, tỉnh Hòa Bình xác định một số nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn tới: Tiếp tục nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng, chính quyền trong phát triển quan hệ lao động; Phát triển mạnh tổ chức Đảng, công đoàn trong khu vực doanh nghiệp tư nhân; Đẩy mạnh truyền thông pháp luật hướng đến nhóm lao động phổ thông; Cải thiện điều kiện sống và làm việc cho người lao động, nhất là nhà ở, nhà trẻ, sinh hoạt văn hóa – thể thao tại khu công nghiệp; Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm pháp luật lao động để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động.
5 năm thực hiện Chỉ thị 37 và Quyết định 416 là bước đầu để tỉnh Hòa Bình đặt nền móng cho một môi trường lao động lành mạnh, phát triển bền vững. Những thành tựu ban đầu cho thấy vai trò không thể thiếu của sự phối hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và người lao động. Trong thời gian tới, việc tiếp tục tháo gỡ những rào cản tồn tại và chú trọng phát triển thiết chế hỗ trợ công nhân sẽ là chìa khóa để đưa quan hệ lao động tại Hòa Bình lên một tầm cao mới.