Hoàn thiện thể chế đặc thù cho Đà Nẵng

Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 375/NQ-CP ngày 20/11/2025, thông qua dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 136/2024/QH15, cho thấy quá trình hoàn thiện thể chế dành cho Đà Nẵng đang được đẩy nhanh và đi vào chiều sâu. Không chỉ là sự điều chỉnh về mặt kỹ thuật pháp lý, động thái này phản ánh yêu cầu thực tiễn trong tổ chức, vận hành chính quyền đô thị và nhu cầu cấp thiết về một cơ chế linh hoạt hơn để thành phố phát huy thế mạnh, bứt phá trong bối cảnh mới. 

Dự thảo Nghị quyết được xây dựng trên cơ sở Tờ trình và Báo cáo của Bộ Tài chính, đồng thời đã được rà soát, chỉnh lý, bảo đảm sự thống nhất với nội dung Nghị quyết hiện hành cũng như các quy định liên quan. Trọng tâm của lần sửa đổi này là làm rõ hơn khuôn khổ vận hành chính quyền đô thị và mở rộng không gian thử nghiệm các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cho Đà Nẵng, nơi đang được xác định là đô thị động lực của miền Trung.

Một nội dung đáng chú ý là việc tiếp thu ý kiến của cơ quan có thẩm quyền của Đảng về khả năng mở rộng các trường hợp Nhà nước thu hồi đất so với quy định tại Điều 79 Luật Đất đai. Đối với một thành phố có tốc độ đô thị hóa nhanh, quỹ đất hạn hẹp và nhu cầu phát triển hạ tầng lớn như Đà Nẵng, đây là vấn đề then chốt. Việc điều chỉnh theo hướng phù hợp hơn sẽ giúp tháo gỡ những vướng mắc trong triển khai các dự án trọng điểm, từ giao thông, chỉnh trang đô thị đến các khu chức năng mới, đồng thời tạo sự chủ động hơn trong công tác quy hoạch và quản lý không gian phát triển.

Việc Chính phủ đề nghị áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong quá trình xây dựng và ban hành Nghị quyết cho thấy tinh thần quyết liệt, khẩn trương trong cải cách thể chế. Đây không phải là sự nóng vội mà là phản ứng cần thiết trước yêu cầu thực tiễn, khi Đà Nẵng đang đứng trước sức ép cạnh tranh ngày càng lớn trong thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng và nâng cao chất lượng dịch vụ đô thị. Cơ chế chậm sẽ làm lỡ nhịp cơ hội, trong khi cơ chế kịp thời sẽ mở đường cho những hướng đi mới.

Mô hình chính quyền đô thị được thí điểm tại Đà Nẵng thời gian qua đã tạo ra những chuyển biến tích cực về tổ chức bộ máy và hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, thực tiễn vận hành cũng cho thấy cần tiếp tục hoàn thiện để tăng tính linh hoạt, giảm tầng nấc trung gian và nâng cao quyền tự quyết ở cấp đô thị. Sửa đổi lần này vì vậy mang ý nghĩa điều chỉnh để mô hình này vận hành trơn tru hơn, phù hợp hơn với đặc thù của một thành phố có quy mô và vai trò ngày càng lớn trong mạng lưới đô thị quốc gia.

Không chỉ dừng ở khía cạnh tổ chức, dự thảo còn hướng đến việc tạo lập cơ chế vượt trội trong quản lý tài chính, đầu tư công và huy động nguồn lực xã hội. Đây là nền tảng để Đà Nẵng chủ động hơn trong việc triển khai các dự án mang tính chiến lược, nhất là các lĩnh vực như hạ tầng giao thông, công nghệ cao, logistics, du lịch chất lượng cao và đô thị thông minh. Khi được trao thêm quyền và cơ chế phù hợp, chính quyền thành phố sẽ có điều kiện phát huy tính sáng tạo, linh hoạt, đáp ứng nhanh hơn trước yêu cầu phát triển.

Việc giao Bộ trưởng Bộ Tài chính thừa ủy quyền Thủ tướng ký Tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội thể hiện rõ trách nhiệm và vai trò điều phối của cơ quan quản lý tài chính trong thiết kế chính sách. Đồng thời, yêu cầu tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, giải trình đầy đủ theo quy định cũng cho thấy sự thận trọng cần thiết, bảo đảm tính minh bạch và khả thi của các nội dung sửa đổi.

Ở góc nhìn rộng hơn, câu chuyện sửa đổi Nghị quyết 136/2024/QH15 không chỉ gắn với riêng Đà Nẵng mà còn phản ánh tư duy đổi mới trong quản trị quốc gia, nơi Nhà nước sẵn sàng trao thêm không gian thể chế cho những địa phương có đủ năng lực và điều kiện bứt phá. Đà Nẵng là một trong những địa phương được lựa chọn để thử nghiệm, và thành công hay không của quá trình này sẽ tạo ra những tiền lệ quan trọng cho việc hoàn thiện chính sách ở các đô thị lớn khác.

Khi được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Nghị quyết sửa đổi sẽ trở thành cơ sở pháp lý cho một giai đoạn phát triển mới của Đà Nẵng. Thành phố không chỉ có thêm công cụ để tháo gỡ vướng mắc mà quan trọng hơn là có thêm niềm tin và động lực để triển khai những ý tưởng lớn, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế, dịch vụ, du lịch và công nghệ của khu vực miền Trung - Tây Nguyên.

Trong bối cảnh yêu cầu phát triển ngày càng cao, sự điều chỉnh kịp thời về thể chế sẽ là chìa khóa mở ra cánh cửa mới cho Đà Nẵng. Từ hoàn thiện bộ máy, nâng cao hiệu lực quản trị đến mở rộng không gian phát triển, tất cả đều hướng về một mục tiêu chung là xây dựng một đô thị hiện đại, năng động, đáng sống, đóng góp xứng đáng vào tăng trưởng chung của đất nước./.