Latte art bắt đầu từ những năm 1980 tại Ý, nơi các barista sáng tạo ra những hình ảnh độc đáo trên mặt cốc cà phê sữa (latte) bằng cách rót sữa đánh bọt vào cà phê espresso. Những hình vẽ này có thể là các mẫu đơn giản như hình trái tim hay hoa tulip, nhưng qua thời gian, nghệ thuật này đã phát triển với nhiều hình ảnh phức tạp hơn, bao gồm cả những cảnh vật hay những hình ảnh theo chủ đề yêu thích của khách hàng.
Tại Mỹ, nghệ thuật này được phát triển ở Seattle vào những năm 1980 và 1990, đặc biệt được phổ biến bởi David Schomer. Schomer ghi nhận việc phát triển microfoam (còn gọi là "bọt nhung" hoặc "kết cấu sữa") từ Jack Kelly của Uptown Espresso vào năm 1986. Đến năm 1989, mẫu hình trái tim đã được hoàn thiện và trở thành dấu ấn đặc trưng tại Espresso Vivace của Schomer. Họa tiết hình lá rosette sau đó được Schomer phát triển vào năm 1992, dựa trên một bức ảnh ông nhìn thấy tại Cafe Mateki ở Ý. Schomer sau đó phổ biến latte art qua khóa học "Caffe Latte Art" của mình.
Latte art với dạng vẽ hình lá phổ biến nhất
Latte art là một nghệ thuật sáng tạo với nhiều kỹ thuật khác nhau, mỗi kỹ thuật đều mang đến những trải nghiệm và vẻ đẹp độc đáo cho ly cà phê.
Kỹ Thuật Free Pour (Rót Tự Do)
Free Pour là kỹ thuật cơ bản và phổ biến nhất trong latte art. Barista sẽ rót sữa tươi được đánh bọt mịn (microfoam) trực tiếp vào ly espresso, tạo ra những hình dạng như trái tim, hoa tulip, hoặc hình lá rosette. Quá trình này đòi hỏi sự kết hợp hoàn hảo giữa tốc độ rót sữa, độ cao của bình sữa so với mặt ly và sự điều khiển linh hoạt của tay để định hình dòng sữa. Điểm khó khăn ở kỹ thuật này là sự ổn định của dòng sữa, vì chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể làm hỏng hình vẽ. Tuy nhiên, khi thành thạo, barista có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật tinh tế chỉ trong vài giây.
Kỹ thuật Etching (vẽ bằng dụng cụ)
Etching là kỹ thuật cho phép barista vẽ những chi tiết phức tạp và tinh vi hơn trên bề mặt lớp bọt sữa. Sau khi rót sữa để tạo một nền bọt cơ bản, barista sẽ sử dụng các dụng cụ như que tăm, bút latte hoặc que kim loại để vẽ thêm các chi tiết, ví dụ như khuôn mặt nhân vật hoạt hình, hoa văn phức tạp, hoặc chữ viết. Ngoài ra, barista có thể sử dụng thêm sô cô la lỏng, siro hoặc bột cacao để làm nổi bật các đường nét. Kỹ thuật này phù hợp cho những barista muốn thể hiện sự sáng tạo và tỉ mỉ trong từng tách cà phê.
Kỹ thuật Layering (Tạo lớp)
Kỹ thuật Layering tập trung vào việc phân tầng giữa cà phê và sữa để tạo hiệu ứng hình ảnh đẹp mắt. Barista sẽ rót sữa một cách cẩn thận để các lớp cà phê espresso và sữa không hòa quyện hoàn toàn, tạo nên sự tương phản rõ rệt giữa các tầng. Thông thường, kỹ thuật này được áp dụng trong các loại đồ uống như latte macchiato hoặc cà phê sữa nhiều lớp. Để đạt hiệu quả tối ưu, việc kiểm soát nhiệt độ và độ dày của sữa là rất quan trọng, giúp các lớp đồ uống giữ được cấu trúc hoàn hảo.
Kỹ thuật 3D Latte art
3D Latte Art là kỹ thuật nâng cao, nơi barista sử dụng bọt sữa dày để tạo nên các hình ảnh nổi trên bề mặt tách cà phê. Sau khi đánh bọt sữa đạt độ đặc quánh, barista sẽ khéo léo tạo hình trực tiếp trên lớp bọt để "điêu khắc" các nhân vật hoặc vật thể như mèo, gấu, hay các chi tiết hình học. Để làm nổi bật thêm hình vẽ, họ có thể sử dụng siro hoặc bột màu tự nhiên. Kỹ thuật này đòi hỏi thời gian và tay nghề cao, nhưng mang lại hiệu ứng thị giác ấn tượng, thu hút sự chú ý ngay từ cái nhìn đầu tiên.
Kỹ thuật Stencil (Dùng khuôn)
Stencil là kỹ thuật đơn giản và dễ thực hiện, phù hợp cho người mới bắt đầu hoặc những quán cà phê muốn phục vụ nhanh. Barista sẽ sử dụng các khuôn mẫu có sẵn với nhiều hình dạng khác nhau như ngôi sao, bông tuyết, hoặc logo thương hiệu. Sau khi đặt khuôn lên trên mặt ly cà phê, họ sẽ rắc bột cacao, bột matcha hoặc đường bột để tạo hình. Kỹ thuật này tuy không đòi hỏi nhiều kỹ năng, nhưng vẫn mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao, giúp tăng thêm phần hấp dẫn cho đồ uống.
Sáng tạo trong latte art không chỉ giới hạn ở những hình đơn giản. Một số barista chuyên nghiệp có thể tạo ra những tác phẩm 3D vô cùng ấn tượng. Một trong những xu hướng hiện nay là việc sử dụng các màu sắc tự nhiên từ nguyên liệu như bột matcha, cacao, hay thậm chí là trái cây tươi để tạo nên những bức tranh sữa nhiều màu sắc. Latte art không chỉ là một cách trang trí, mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa cà phê hiện đại. Những tấm ảnh về latte art sáng tạo thường xuyên xuất hiện trên mạng xã hội, với hàng triệu lượt thích và chia sẻ. Điều này không chỉ thể hiện sự yêu thích đối với cà phê mà còn phản ánh sự đam mê và sự đổi mới không ngừng của những người làm nghề barista.
Mỗi kỹ thuật Latte art không chỉ là một cách làm đẹp tách cà phê mà còn là phương tiện để barista thể hiện tay nghề và sự sáng tạo. Khách hàng khi thưởng thức không chỉ được tận hưởng hương vị tuyệt vời mà còn cảm nhận được giá trị nghệ thuật từ mỗi ly cà phê.