Trà, một thức uống quen thuộc trong đời sống của người dân Anh, đã trở thành một phần không thể thiếu trong các nghi thức xã hội, đặc biệt là trong giới quý tộc. Tuy nhiên, ít ai biết rằng văn hóa uống trà quý tộc Anh không chỉ là thói quen uống trà đơn thuần mà còn là một nghệ thuật, một biểu tượng của sự thanh cao và quý phái. Hành trình trà từ Trung Quốc sang Anh, cùng với sự phát triển của các nghi thức trà chiều đặc trưng, đã tạo nên một dấu ấn văn hóa mạnh mẽ, gắn liền với lịch sử và đời sống của người Anh. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá sự khởi nguồn của văn hóa uống trà quý tộc Anh, từ những ngày đầu trà được du nhập vào đất nước này cho đến sự phát triển của nó qua các thế kỷ.
Lịch sử nước Anh thế kỷ 17 in dấu những tách trà chiều.
1. Lịch sử trà và sự du nhập vào Anh
Trà có nguồn gốc từ Trung Quốc và là thức uống đã tồn tại hàng nghìn năm ở các quốc gia phương Đông. Đến thế kỷ 16, trà bắt đầu được các thương nhân phương Tây mang về từ các vùng đất Châu Á, bao gồm Nhật Bản và Bồ Đào Nha. Tuy nhiên, phải đến thế kỷ 17, trà mới chính thức gia nhập vào đời sống của giới quý tộc Anh thông qua công chúa Bồ Đào Nha Catherine, người vợ của vua Charles II của Anh.
Vào năm 1662, Catherine đã mang theo 100 kg trà đen từ quê hương sang Anh, làm cho trà trở thành thức uống ưa chuộng trong giới quý tộc và hoàng gia. Sự du nhập trà vào Anh không chỉ mang đến một thức uống mới mà còn tạo ra một xu hướng mới trong xã hội. Trà nhanh chóng trở thành một phần của văn hóa quý tộc Anh, đặc biệt là trong các buổi trà chiều, được tổ chức trong các cung điện, biệt thự sang trọng và các phòng trà quý tộc. Trà không chỉ là thức uống để giải khát mà còn là cách để thể hiện sự sang trọng, quý phái, và là yếu tố không thể thiếu trong các buổi tụ họp xã giao của giới thượng lưu.
Một buổi thưởng trà chiều đúng chuẩn của giới quý tộc Anh không chỉ đơn giản là uống trà mà còn là một nghi thức phức tạp.
2. Văn hóa thưởng trà quý tộc Anh
Văn hóa thưởng trà quý tộc Anh gắn liền với sự cầu kỳ và tinh tế trong cả hình thức lẫn nội dung. Một buổi thưởng trà chiều đúng chuẩn của giới quý tộc Anh không chỉ đơn giản là uống trà mà còn là một nghi thức phức tạp, bao gồm nhiều món đồ trang trí sang trọng, từ ấm trà, tách trà đến những chiếc đĩa lót bánh ngọt. Các thương hiệu nổi tiếng như Wedgewood, Royal Albert và Royal Doulton đã trở thành biểu tượng của sự cao cấp trong những bữa tiệc trà chiều này.
Trà được ủ trong các ấm sứ tinh xảo, với nước đun sôi hoàn hảo để giữ lại hương vị đậm đà của trà. Thời gian pha trà là một yếu tố quan trọng, trà phải được ủ trong một khoảng thời gian nhất định để giữ được hương thơm và vị đặc trưng. Những món ăn kèm như bánh ngọt, bánh nướng, hoặc bánh mặn là một phần không thể thiếu trong bữa trà chiều, giúp bữa tiệc thêm phần hoàn hảo. Hơn nữa, người Anh thường uống trà với sữa, đường, hoặc thậm chí là với một lát chanh, điều này đã trở thành thói quen không thể thay đổi của người Anh, khác biệt hoàn toàn so với những quốc gia uống trà theo cách truyền thống của phương Đông.
Mặc dù trà được du nhập từ Trung Quốc, nhưng người Anh đã tạo nên một phong cách thưởng trà riêng biệt. Nếu như các quốc gia phương Đông chú trọng vào quy trình pha trà và các nguyên liệu, thì người Anh lại coi trọng hình thức, sự trang nhã trong việc thưởng thức trà. Trà chiều đã trở thành biểu tượng của sự thanh tao và quý phái trong đời sống của giới quý tộc Anh, và nó vẫn tiếp tục duy trì và phát triển cho đến ngày nay.
3. Trà và sự phát triển của tiệc trà chiều
Tiệc trà chiều (Afternoon Tea) là một nghi thức uống trà đặc trưng của người Anh, được coi là biểu tượng văn hóa của sự sang trọng và quý phái. Mặc dù trà đã được du nhập vào Anh từ thế kỷ 17, nhưng tiệc trà chiều thực sự trở nên phổ biến vào thế kỷ 19, khi Anna, Nữ công tước Bedford, người thuộc gia đình quý tộc, sáng tạo ra thói quen này. Ban đầu, Nữ công tước Bedford tổ chức những buổi trà chiều để chống lại cơn đói giữa bữa sáng và bữa tối. Sau đó, thói quen này dần được các quý tộc Anh yêu thích và phát triển thành một nghi thức chính thức.
Tiệc trà chiều của người Anh luôn bao gồm trà được pha từ các loại trà ngon, kết hợp với các món ăn nhẹ như bánh ngọt, bánh mì, bánh nướng, và các loại đồ ăn mặn như bánh sandwich. Đây không chỉ là dịp để thưởng thức trà mà còn là thời gian để các quý cô, quý bà trong giới thượng lưu gặp gỡ, trò chuyện và thể hiện sự trang nhã, thanh lịch của mình. Dần dần, trà chiều trở thành một phần không thể thiếu trong các cuộc tụ họp xã hội của người Anh, và nó được truyền lại qua các thế hệ.
4. Trà và sự lan tỏa ra toàn cầu
Không chỉ dừng lại ở Anh, văn hóa uống trà của người Anh đã lan tỏa ra khắp thế giới và ảnh hưởng đến nhiều quốc gia khác. Tiệc trà chiều và phong cách thưởng trà Anh được biết đến rộng rãi, và nhiều quốc gia đã học hỏi và áp dụng phong cách này trong các sự kiện xã hội của mình. Đặc biệt, các quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung, nơi có ảnh hưởng mạnh mẽ của văn hóa Anh, đã tiếp thu và duy trì truyền thống này.
Trà đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu, không chỉ mang đến những giá trị về hương vị mà còn thể hiện sự thanh tao và quý phái của một xã hội. Những thương hiệu trà Anh nổi tiếng như Twinings, Fortnum & Mason đã phát triển mạnh mẽ và được yêu thích ở nhiều quốc gia, trở thành thương hiệu quốc tế, mang lại hương vị trà truyền thống Anh đến với mọi người.
5. Trà và tác dụng đối với sức khỏe
Ngoài việc là thức uống thể hiện sự sang trọng và quý phái, trà Anh còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng trà có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch. Trà, đặc biệt là trà đen, còn có tác dụng chống lão hóa, giúp duy trì sức khỏe và làm đẹp da. Chính vì vậy, trà không chỉ có giá trị về mặt văn hóa mà còn là thức uống có lợi cho sức khỏe, góp phần làm phong phú thêm cuộc sống của người Anh.
6. Trà trong xã hội hiện đại
Ngày nay, mặc dù các loại trà túi lọc nhanh chóng, trà pha sẵn và trà lạnh đã trở nên phổ biến, nhưng trà Anh vẫn giữ được vị trí quan trọng trong đời sống của người dân Anh. Trà vẫn là thức uống chính trong các cuộc họp, các sự kiện xã hội, và trong các giờ trà chiều truyền thống. Những buổi trà chiều thanh lịch, với trà ngon và những món ăn nhẹ, vẫn là phần không thể thiếu trong lối sống của người Anh.
Bên cạnh đó, văn hóa uống trà của người Anh cũng tiếp tục phát triển và sáng tạo với nhiều biến thể trà mới như trà thảo mộc, trà xanh, và trà trái cây. Những loại trà này mang đến một trải nghiệm mới mẻ cho người thưởng thức, đồng thời duy trì những giá trị truyền thống của trà Anh.
Văn hóa uống trà quý tộc Anh không chỉ là một thói quen uống trà mà là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội và văn hóa của người Anh. Từ những buổi trà chiều cầu kỳ đến sự phát triển của các nghi thức trà, trà đã trở thành một biểu tượng của sự thanh tao và quý phái. Những giá trị văn hóa này không chỉ tồn tại trong quá khứ mà còn tiếp tục được gìn giữ và phát triển trong xã hội hiện đại, mang đến cho thế giới một hình ảnh đẹp về một đất nước yêu thích trà, coi trà là phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.