Thị trường ẩm thực Việt Nam thời gian gần đây chứng kiến sự bùng nổ của nhiều xu hướng mới, từ trà mãng cầu, cà phê muối, trà chanh giã tay, bánh đồng xu… Nắm bắt nhu cầu thị trường, không ít người bỏ công việc ổn định, dốc tiền kinh doanh theo trend kiếm lời.
Theo chuyên gia tư vấn ngành F&B, có 2 nhóm xu hướng trên thị trường ngành.
Xu hướng trung và dài hạn: Đây là những xu hướng được các thương hiệu lớn triển khai, có tính bền vững cao do được tính toán kỹ lưỡng về nhu cầu khách hàng. Một số ví dụ điển hình như: Highlands ra mắt Phindi cuối năm 2020, Katinat ra mắt ly màu cầu vồng cuối năm 2022, Katinat ra mắt món Bơ Già Dừa Non tháng 8/2023 hay Cộng cà phê mới cho ra mắt Cà phê phở…
Xu hướng ngắn hạn: Đây là những xu hướng mới hình thành do cộng hưởng của nhiều yếu tố, như hiệu ứng lan truyền của mạng xã hội, xu hướng khám phá của nhóm khách trẻ, hậu thuẫn của các nhà cung ứng thực phẩm. Điểm chung của các xu hướng này là vốn đầu tư thấp, giá bán thấp, tranh thủ hớt váng thị trường dựa trên nhu cầu đột biến. Tuy nhiên, nhu cầu thị trường giảm nhanh chóng do nhóm khách hàng sử dụng có tính khám phá cao, trải nghiệm cho biết là chính.
Xu hướng này chỉ có thể trở thành một mô hình kinh doanh có tính ổn định, khi có các nhà đầu tư lớn tham gia để tiếp tục duy trì nhận diện và có ngân sách lớn để tiếp tục giáo dục thị trường trong thời gian dài, thường tối thiểu 2-3 năm.
Cơ hội và thách thức của kinh doanh theo trend
Cơ hội lớn nhất của kinh doanh theo xu hướng là nắm bắt nhu cầu của khách hàng. Khách hàng luôn thích trải nghiệm những điều mới lạ, độc đáo. Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh theo xu hướng có thể thu hút được sự quan tâm của đông đảo khách hàng.
Ngoài ra, kinh doanh theo xu hướng cũng là cơ hội cho các nhà cung cấp thực phẩm tiếp cận thị trường nhanh chóng. Các xu hướng mới thường sử dụng các nguyên liệu mới, sáng tạo. Do đó, các nhà cung cấp thực phẩm có thể tận dụng cơ hội này để giới thiệu sản phẩm của mình đến với khách hàng.
Tuy nhiên, kinh doanh theo xu hướng cũng tiềm ẩn nhiều thách thức. Thách thức lớn nhất là tính thời vụ của xu hướng. Các xu hướng thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, sau đó sẽ nhanh chóng bị thay thế bởi những xu hướng mới. Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh theo xu hướng cần có chiến lược kinh doanh phù hợp để tận dụng tối đa cơ hội và hạn chế rủi ro.
Một thách thức khác là rủi ro về an toàn thực phẩm. Các xu hướng mới thường sử dụng các nguyên liệu mới, chưa được kiểm chứng về an toàn thực phẩm. Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh theo xu hướng cần chú trọng đến vấn đề an toàn thực phẩm để đảm bảo sức khỏe cho khách hàng.
Vậy, thương hiệu lớn có nên kinh doanh theo xu hướng không? Câu trả lời là có, nhưng không nên chạy theo xu hướng một cách mù quáng. Các thương hiệu lớn nên có chiến lược kinh doanh bài bản, dựa trên nhu cầu của khách hàng và khả năng vận hành của hệ thống.
Trong bối cảnh F&B vẫn đang gặp khó bởi sức mua, người đầu tư không nên xuống tiền để chạy theo xu hướng, nhất là khi người đầu tư đang mang tâm lý đón đầu sức mua cuối và đầu năm. Đặc biệt, sản phẩm trend nên được coi là một công cụ marketing, một sản phẩm dẫn, một thứ để nhắc nhở khách hàng nhớ về brand của mình".
Để việc kinh doanh theo trend trở nên bền vững hơn, doanh nghiệp cần ứng dụng triệt để Innovation-based management (quản lý dựa trên đổi mới sáng tạo) hoặc Customer-based management (Quản lý theo định hướng khách hàng). Việc ứng dụng các phương pháp này sẽ giúp các doanh nghiệp tạo ra những xu hướng mới mang tính bền vững, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Kinh doanh theo trend có thể mang lại cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn nhiều thách thức. Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định tham gia xu hướng.
Bảo An