Hoàng giáp Vũ Diệm (còn ghi là Võ Diệm) sinh năm 1705 tại làng Thổ Vượng, huyện Thiên Lộc, nay thuộc xã Can Lộc, Hà Tĩnh, trong một gia đình khoa bảng trứ danh. Cha ông, Vũ Tuyển, từng đỗ Tri phủ và được thăng chức Tham nghị Hưng Hóa, đặt nền móng cho sự nghiệp hiền tài của con trai sau này.
Chương trình nghệ thuật tại buổi lễ kỷ niệm
Từ thuở nhỏ, Vũ Diệm đã nổi tiếng thông minh, hiếu học. Khi ra kinh đô trau dồi kiến thức, ông được xếp vào hàng “Tràng An tứ hổ” – bốn học trò xuất sắc nhất đất kinh kỳ. Năm 24 tuổi, ông thi Hương đỗ Giải nguyên; đến khoa thi Hội năm 1739, ông đỗ Hoàng giáp Tiến sĩ. Trong quá trình làm quan tại trấn Nghệ An và nhiều địa phương khác, ông luôn được nhân dân kính trọng bởi đức tính thanh liêm, chính trực, tận tụy vì dân.
Không may, Vũ Diệm qua đời đột ngột khi mới 41 tuổi. Nhà vua thương tiếc, truy phong ông là “Trụ quốc thượng trật, đặc tiến Kim tử vinh lộc đại phu, Hồng Lĩnh bá”. Để tưởng nhớ công lao và nhân cách cao quý của ông, nhân dân đã lập đền thờ ở nhiều nơi, trong đó Nhà thờ Hoàng giáp Vũ Diệm tại xã Can Lộc hiện được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Viết Trường – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh – khẳng định: “Tấm gương hiếu học, nhân cách thanh liêm và tinh thần tận tụy vì dân, vì nước của Hoàng giáp Vũ Diệm vẫn luôn tỏa sáng. Ông là biểu tượng tiêu biểu cho lý tưởng phụng sự và cốt cách của bậc hiền tài mà quê hương, đất nước mãi tự hào.”
Lễ kỷ niệm không chỉ là dịp tưởng nhớ và tri ân vị danh nhân lỗi lạc, mà còn là động lực để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hà Tĩnh tiếp nối truyền thống hiếu học, đoàn kết, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, chung tay xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh – góp phần vào sự phát triển bền vững, thịnh vượng của đất nước trong thời kỳ mới.
Đoàn đại biểu tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức lễ dâng hương tại Nhà thờ Hoàng giáp Vũ Diệm
Trước đó, tại Nhà thờ Hoàng giáp Vũ Diệm, đoàn đại biểu tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức lễ dâng hương, dâng lễ vật bày tỏ lòng thành kính và biết ơn sâu sắc đối với bậc hiền tài – người con ưu tú của quê hương Can Lộc.
Diễm Phước