Lan tỏa nếp sống xanh từ những hành động bền bỉ ở Sơn Trà

Những khu vực từng bị xem là “điểm đen” như một số đoạn của các tuyến đường Nguyễn Huy Chương, Ngô Quyền, Lê Đức Thọ, vị trí 39B Hoàng Sa, chân cầu Thuận Phước hay khu vực quanh Chùa Sơn Trà nay đã khác nhiều so với trước. Thay cho hình ảnh rác thải tồn đọng và mùi hôi khó chịu là các khoảng không sạch sẽ, thoáng đãng. Người dân sống gần các khu vực này cho biết sự thay đổi đến từ hai phía: chính quyền đồng bộ xử lý, còn người dân bắt đầu coi việc giữ vệ sinh là trách nhiệm thường xuyên trong đời sống hằng ngày.

Bà Ngô Thị Huyền Tâm, Bí thư Chi bộ khu dân cư Nại Hưng 2A, nói rằng việc vận động người dân thực hiện vệ sinh môi trường những năm trước không phải lúc nào cũng dễ. Nhưng gần đây, khi môi trường sống được cải thiện rõ rệt, tinh thần tự giác lại lan tỏa nhanh. Nhiều hộ gia đình tự quét dọn đoạn đường trước nhà, dọn cỏ, trồng hoa, sơn mới tường rào, cam kết không đặt rác bừa bãi. Hình ảnh người già, thanh niên, học sinh cùng tham gia dọn vệ sinh không còn là hoạt động theo dịp mà trở thành một phần quen thuộc của sinh hoạt cộng đồng.

Nền tảng làm nên một đô thị sạch

Sự thay đổi trong nếp nghĩ và thói quen của người dân chính là yếu tố quyết định giúp môi trường Sơn Trà chuyển biến bền vững. Trong nhiều năm, các đợt xử lý điểm ô nhiễm thường bị tái diễn do thói quen xả rác tùy tiện của một số người. Nhưng hiện nay, nhờ cách làm kiên trì và đồng bộ, phường đã dần khắc phục được tình trạng “dọn hôm trước, bẩn hôm sau”.

Tổ kiểm tra, xử lý liên ngành của phường Sơn Trà được duy trì hoạt động liên tục, thực hiện giám sát tại các khu vực trọng điểm theo khung giờ khác nhau, kể cả ban đêm. Việc làm này không chỉ để phát hiện vi phạm mà còn nhằm răn đe, nhắc nhở và giữ sự nghiêm minh của công tác quản lý môi trường đô thị. Chỉ trong thời gian gần đây, tổ công tác đã phát hiện và lập biên bản nhiều trường hợp đổ trộm xà bần, đất đá, giá hạ tại các khu vực công cộng; xử lý hơn 10 vụ đốt rác sai quy định; tạm giữ phương tiện vi phạm và nộp ngân sách hàng triệu đồng tiền phạt.

Điều quan trọng là hiệu ứng tích cực sau các vụ xử lý vi phạm. Người dân dần thấy rằng việc bảo vệ môi trường không còn là “việc của ai đó” mà gắn trực tiếp với chất lượng cuộc sống của chính mình. Khi vi phạm bị xử lý nghiêm, khi cộng đồng có tiếng nói chung, thói quen sai lệch khó còn đất tồn tại. Nhiều tổ dân phố tự thành lập các nhóm nhắc nhở hằng ngày, bố trí hộ dân luân phiên giám sát tại những điểm từng phát sinh rác.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Sơn Trà Nguyễn Huy Bình nhấn mạnh: “Chúng tôi coi trọng việc hình thành nếp sống văn minh hơn là chỉ tập trung vào những con số. Làm sạch môi trường không thể duy trì nếu thiếu sự chung tay của người dân. Khi mỗi người đều có ý thức, mỗi ngõ phố sẽ tự nhiên sạch đẹp mà không cần quá nhiều biện pháp cưỡng chế”.

Nhờ sự đồng hành của người dân, nhiều điểm ô nhiễm tồn tại nhiều năm đã được xử lý triệt để và không tái diễn. Những tuyến đường từng bị phản ánh vì rác thải nay đã trở thành nơi được chọn làm mô hình “tuyến đường xanh”. Đây là kết quả từ sự kết hợp giữa tuyên truyền khéo léo, giám sát chặt chẽ và tinh thần cộng đồng tích cực.`

Hướng đến môi trường đô thị bền vững từ các mô hình tự quản

Không chỉ dừng ở việc xử lý các điểm ô nhiễm, phường Sơn Trà đang xây dựng các mô hình để duy trì thành quả và hướng tới đô thị bền vững. Các tuyến đường như Hoàng Sa, Lê Đức Thọ, Nguyễn Huy Chương được chọn làm mô hình “Tuyến đường xanh- sạch- đẹp”, trong đó người dân, đoàn viên, thanh niên và các tổ dân phố cùng đảm nhận vai trò bảo vệ, duy trì cảnh quan.

Ở nhiều khu dân cư, phong trào “Khu phố không rác” đã được triển khai và bước đầu tạo được chuyển biến tích cực. Người dân chủ động phân loại rác, bỏ rác đúng giờ, tự nguyện tham gia dọn vệ sinh định kỳ vào cuối tuần. Các tổ dân phố được giao nhiệm vụ theo dõi, nhắc nhở nhẹ nhàng, hạn chế tình trạng để rác không đúng nơi quy định.

Công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh thông qua các buổi sinh hoạt khu dân cư, phát thanh phường, các nhóm thông tin trực tuyến và cả hoạt động đối thoại giữa lãnh đạo phường với người dân. Mỗi hình thức đều hướng tới mục tiêu duy nhất là giúp người dân hiểu rằng giữ gìn môi trường không phải nghĩa vụ nặng nề mà là hành động góp phần tạo dựng cuộc sống tốt đẹp cho chính gia đình mình.

Bên cạnh đó, việc biểu dương kịp thời các tập thể, cá nhân tích cực tham gia bảo vệ môi trường tạo động lực lan tỏa sâu rộng. Những người làm tốt được nêu gương trong các buổi họp dân, trên hệ thống phát thanh phường, giúp cộng đồng nhìn thấy giá trị của việc làm nhỏ nhưng bền bỉ.

Những chuyển biến tích cực trên diện rộng cho thấy hiệu quả lâu dài của cách làm kiên trì. Nhiều điểm đổ trộm rác trước đây bị xem như “khó xử lý dứt điểm” nay không còn xuất hiện tình trạng tái phạm. Không khí trong lành hơn, cảnh quan đẹp hơn, người dân cảm thấy hài lòng khi thấy môi trường sống thay đổi từng ngày.

Từ những kết quả đạt được, mô hình “Xóa điểm đen- Giữ màu xanh” mà phường Sơn Trà đang triển khai cần được thành phố Đà Nẵng nhân rộng. Việc phối hợp với các đơn vị chức năng nhằm cải thiện hệ thống thu gom rác thải, tăng cường giám sát và duy trì cảnh quan sẽ là bước đi thiết thực, phù hợp với mục tiêu của thành phố trong xây dựng Đà Nẵng trở thành đô thị môi trường, đáng sống trong những năm tới.

Có thể nói, sự hồi sinh của nhiều góc phố ở Sơn Trà đang chứng minh rằng những hành động nhỏ nếu được thực hiện thường xuyên và đồng lòng, sẽ tạo nên thay đổi lớn. Khi ý thức cộng đồng được nâng cao và chính quyền giữ vai trò dẫn dắt, mọi “điểm đen” đều có thể biến thành “mảng xanh”, mọi ngõ phố đều có thể trở thành nơi đáng sống./.