Trà ô long có một giai thoại nổi tiếng gắn liền với tên gọi, và người ta cho rằng đây chính là nguồn gốc của cái tên “ô long” hiện tại: Ở vùng núi sâu An Khê, Phúc Kiến xưa, có người thợ săn gọi là Hồ Lương. Một ngày trở về nhà sau khi săn thú, mặt trời lên cao, thời tiết nóng nực, Hồ Lương sợ thịt ôi hỏng, bèn tiện tay ngắt vài lá cây ven đường che đậy.
Về sau thấy nhà mình có mùi thơm ngát, nên tìm quanh quẩn trong ngoài, mới biết hương thơm tỏa ra từ lá cây đã ngắt. Hồ Lương dùng lá cây ngâm vào nước, uống thử thì thấy tinh thần sảng khoái. Không quản đường xa, anh tìm tới nơi, đào cây mang về trồng, nhưng mùi vị pha không giống như trước. Anh suy nghĩ mông lung, rồi hiểu rằng, loại lá này phải phơi nắng, gia công rồi mới có hương thơm. “Hồ Lương” Phát âm ngôn ngữ địa phương gần giống “Ô long”. Người dân trong vùng ghi nhớ công lao của Hồ Lương liền gọi loại trà này là “Ô long trà”.
Trà ô Long là một loại trà truyền thống có nguồn gốc từ Phúc Kiến – Trung Quốc, được sản xuất qua một quá trình độc đáo, đó là: trà được làm héo dưới ánh mặt trời và quá trình oxy hóa trước khi các lá được uốn và xoắn lại. Trong văn hóa trà Trung Quốc, trà ô long bán ôxy hóa được chia thành nhiều nhóm, mức độ ôxy hóa khác nhau. Hương vị của mỗi nhóm trà lại khác nhau: Nó có thể là có vị ngọt và với mùi hương mật ong, hoặc có mùi hương gỗ hay hương thơm của hoa rừng… Tất cả tùy thuộc vào vườn trồng trà và phong cách chế biến của mỗi nơi sản xuất.
Tại Việt Nam vùng trà ô long ngon nhất là ở Lâm Đồng, tiếp đó là các vùng như Sapa, Mộc Châu… Bởi khí hậu và thổ nhưỡng khác nhau nên trà ô long của mỗi vùng có những đặc trưng và vị ngon riêng
Các dòng trà ô long
Ô long Tứ Quý: Dòng trà này có hương vị đậm đà tinh tế, hương thơm hoa mùa xuân và hậu vị ngọt ngào. Loại ô long tứ quý nằm trong nhóm trà núi cao, có thể thu hoạch quanh năm. Cái tên ô long bốn mùa được dùng đặt cho loại trà này cũng vì lí do đó
Ô long kim Tuyên: Trà Kim Tuyên hương thanh mát nhẹ nhàng, vị ngọt ngào mềm mại. Dòng trà này rất dễ thích nghi với điều kiện tự nhiên, dễ trồng và canh tác. Vì vậy, trong số các dòng trà ô long thì Kim Tuyên chiếm sản lượng cao nhất.
Ô long Thuần Xuân: Những đọt trà xanh non hấp dẫn được thu hoạch vào đầu mùa xuân. Sau giai đoạn phục hồi gần sáu tháng, lá mầm mùa xuân có nhiều chất dinh dưỡng như vitamin, đặc biệt là axit amin được tuyển chọn làm nên dòng trà Thuần này.
Ô long sữa: Là một loài trà nhẹ nhàng có nguồn gốc từ giống trà ô long Kim Tuyên. Trong quá trình chăm sóc, để có được hương sữa tự nhiên người nghệ nhân trồng trà sử dụng công nghệ vi sinh lên men từ đậu nành, cám gạo, mật đường bón vào gốc cây và đổ sữa trực tiếp lên lá trà.
Thư Trà (t/h)