Lợi ích của phân bón hữu cơ đối với cây chè và môi trường

Phân bón hữu cơ (compost) không gây ô nhiễm môi trường, mà còn bảo vệ môi trường, đồng thời giúp cải tạo đất trồng, tăng pH cho đất, giúp năng suất, chất lượng chè xanh ổn định… Đó là một số lợi ích quan trọng khi sử dụng phân bón hữu cơ mang lại. Theo các chuyên gia khuyến nông, sử dụng phân hữu cơ (phân compost) mang đến nhiều lợi ích không chỉ cho cây chè, mà còn cải thiện tích cực đến môi trường sống, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính, ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu.

Lợi ích của phân bón hữu cơ đối với cây chè và môi trường - Ảnh 1

Lợi ích của phân bón hữu cơ đối với đất và cây trồng

Cây trồng phát triển bằng cách hấp thụ các dưỡng chất cần thiết từ đất trồng. Trong đó, các nguyên tố thiết yếu gồm: Đa lượng (đạm, lân, kali…), trung lượng (canxi, silic…), vi lượng (đồng, sắt, kẽm…).

Trong phân bón hữu cơ lại chứa gần như đầy đủ các nguyên tố dinh dưỡng đa lượng, trung lượng và vi lượng cho đất, giúp cây hấp thụ tối đa và phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất. Bên cạnh đó, loại phân này có nguồn gốc từ việc phân hủy các chất hữu cơ như: Phụ phế phẩm nông - lâm nghiệp, chất thải hữu cơ từ sinh hoạt như: Thức ăn thừa của con người, rau củ… nên phân hữu cơ rất an toàn cho con người và môi trường. Các hợp chất dinh dưỡng của phân bón hữu cơ cũng tồn tại ở dạng hợp chất hữu cơ nên cây trồng, nhất là cây chè Thái Nguyên có thể hấp thụ dễ dàng. Bên cạnh đó, sử dụng phân hữu cơ compost sẽ mang đến nhiều lợi ích hơn cho nông nghiệp hữu cơ.

Người dân xã Phú Đô, huyện Phú Lương (Thái Nguyên) thực hiện phân loại chất thải hữu cơ từ sinh hoạt, để phục vụ ủ phân hữu cơ compost.
Người dân xã Phú Đô, huyện Phú Lương (Thái Nguyên) thực hiện phân loại chất thải hữu cơ từ sinh hoạt, để phục vụ ủ phân hữu cơ compost.
HTX trà an toàn Phú Đô, huyện Phú Lương (Thái Nguyên) niên vụ năm 2024 đã dùng 100 tấn phân chuồng để ủ thành phân hữu cơ, phục vụ chăm sóc chè. Góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao năng suất, chất lượng các sản phẩm trà, tạo việc làm cho cư dân địa phương.
HTX trà an toàn Phú Đô, huyện Phú Lương (Thái Nguyên) niên vụ năm 2024 đã dùng 100 tấn phân chuồng để ủ thành phân hữu cơ, phục vụ chăm sóc chè. Góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao năng suất, chất lượng các sản phẩm trà, tạo việc làm cho cư dân địa phương.

Làm đất tơi xốp, nâng cao độ phì

Lợi ích của phân bón hữu cơ quan trọng là làm cho đất tơi xốp và nâng cao độ phì. Theo các chuyên gia, khi bón phân hữu cơ, các hydrat cacbon sẽ được phân hủy dưới tác động của độ ẩm và nhiệt độ tạo thành mùn, axit humic và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây. Đáng nói, quá trình này sẽ diễn ra chậm và kéo dài từ vài ngày đến vài tháng tùy vào chất liệu của phân và điều kiện môi trường, vi khí hậu. Chính điều này làm cho đất trồng trở nên tơi xốp, tăng khả năng thấm và thoát nước nhờ đó tránh tình trạng ngập úng, tạo điều kiện cho bộ rễ phát triển mạnh mẽ.

Ngoài ra, sử dụng phân hữu cơ còn giúp hạn chế việc phải tưới nước thường xuyên, góp phần tránh lãng phí nước sạch, giảm chi phí và công sức trong canh tác. Đất tơi xốp giúp nhiệt độ trong đất được điều hòa tốt hơn và tránh khỏi tình trạng bị “sốc” nhiệt do thời tiết thay đổi đột ngột nhất là trạng thái mưa nắng đan xen như mấy tháng mùa hè năm nay.

Bón phân hữu cơ cho vườn chè giúp cho đất tơi xốp và nâng cao độ phì.
Bón phân hữu cơ cho vườn chè giúp cho đất tơi xốp và nâng cao độ phì.
Dùng phân hữu cơ giúp tăng độ pH cho đất.
Dùng phân hữu cơ giúp tăng độ pH cho đất.

Tăng hàm lượng dinh dưỡng, cân bằng vi sinh vật

Lớp mùn được tạo thành sau khi phân hủy các chất hữu cơ trong phân giúp làm tăng hàm lượng dinh dưỡng và độ pH có trong đất. Bên cạnh đó, phân bón hữu cơ sẽ cải tạo môi trường thuận lợi cho các vi sinh vật có lợi phát triển và kìm hãm các vi khuẩn gây hại cây trồng. Qua đó, góp phần cải thiện hệ vi sinh vật theo hướng có lợi cho đất và cây chè xanh. Các chất mùn trong phân hữu cơ chính là nguồn thức ăn bổ dưỡng cho các vi sinh vật trong đất.

Ngăn xói mòn đất và rửa trôi dinh dưỡng

Các chất hữu cơ được phân giải làm đất trở nên tơi xốp kết hợp với các khoáng chất dinh dưỡng tạo thành các phức hệ hữu cơ-khoáng góp phần hạn chế rửa trôi các chất dinh dưỡng. Trong khi đó, các chất mùn sẽ làm tăng tính ổn định của kết cấu đất chống xói mòn.

Giúp tăng khả năng chống chịu cho cây trồng

Nhờ việc hấp thụ được đầy đủ các dưỡng chất nên cây trồng có sức sống mãnh liệt, bộ rễ khỏe mạnh, thân cây cứng cáp và lá chè dày giúp tăng khả năng chống chịu của cây trước các yếu tố môi trường bất lợi và sâu bệnh gây hại.

Tiết kiệm nước tưới

Các chất hữu cơ hạn chế khả năng thoát hơi nước và giữ ẩm tốt cho đất. Nhiệt độ đất được điều chỉnh tốt hơn, do đó đất không bị nóng lên đột ngột hoặc nguội đi trong thời gian ngắn.

Cải tạo và bảo vệ môi trường đất

Với thành phần là các chất hữu cơ và hệ vi sinh vật có lợi nên phân bón hữu cơ compost thường được dùng vào việc cải tạo đất trồng, đặc biệt là đối với đất bạc màu. Quá trình hoạt động mạnh mẽ của vi sinh vật tác động trực tiếp đến cấu trúc đất và giúp đất ngày càng giàu dinh dưỡng.

Việc cải tạo đất bằng phân hữu cơ compost không gây hại cho môi trường đất như các phương pháp khác do không chứa chất hóa học độc hại. Mặt khác, lượng nước ngấm qua đất sẽ được các vi sinh vật chuyển hóa các chất độc (H2S, CO2, NH3, CH4…) thành các hợp chất không độc hại.

Hệ vi sinh vật có lợi trong đất phát triển mạnh, đặc biệt là giun đất.
Hệ vi sinh vật có lợi trong đất phát triển mạnh, đặc biệt là giun đất.

Tăng chất lượng trà xanh thành phẩm

Như đã đề cập ở trên, lợi ích quan trọng nhất khi sử dụng phân bón hữu cơ chính là giúp cây chè phát triển mạnh mẽ, tăng chất lượng nông sản và năng suất cao hơn so với việc sử dụng phân bón vô cơ. Điều này được thể hiện rõ rệt nhất khi so sánh nương chè chăm sóc 100% bằng phân bón hữu cơ với nương chè chăm bón hóa học.

Mặt khác, cây chè được bón phân hữu cơ không tồn dư các hóa chất độc hại sau khi thu hoạch và an toàn cho con người khi sử dụng. Nhờ đó, người nông dân có thể gia tăng thu nhập từ hoạt động bán các sản phẩm trà chất lượng cao.

Lợi ích của phân bón hữu cơ với môi trường sống

Theo số liệu được ước tính, trung bình mỗi ngày mỗi người thải ra môi trường 1kg chất thải thì với dân số 100 triệu người, mỗi ngày sẽ có 100 triệu kg chất thải. Nếu không được thu gom và xử lý triệt để, khi chất thải phân hủy sẽ gây ra mùi hôi thối, ô nhiễm môi trường, lãng phí tài nguyên. Ngược lại, việc xử lý sẽ tiêu tốn một khoản chi phí rất lớn vào ngân sách nhà nước. Vậy nên, ở vùng nông thôn thay vì vứt bỏ chất như trước đây, bạn có thể phân loại và tái sử dụng chúng bằng cách ủ phân để bón cho cây chè. Đây được xem là biện pháp bảo vệ môi trường sống hiệu quả và thiết thực. 

Hoàng Tuấn