Từ những quán cà phê vỉa hè bình dân đến thực đơn của các chuỗi thương hiệu đình đám như Katinat, Cheese Coffee, Starbucks hay Phê La, sắc xanh quyến rũ và hương vị độc đáo của matcha đang hiện diện khắp nơi, khẳng định vị thế như một "chất gây nghiện mới", thú vị và đầy tiềm năng, song hành cùng cà phê – vốn là biểu tượng đồ uống gắn bó lâu đời với người Việt. Sự bùng nổ này không chỉ đến từ bản thân hương vị mà còn là sự cộng hưởng của các yếu tố về sức khỏe, thẩm mỹ và khả năng sáng tạo không ngừng, khiến người trẻ sẵn lòng chi trả để trải nghiệm những ly matcha chất lượng.
Giải mã sức hút đa diện của matcha
Sức hấp dẫn của matcha đến từ sự kết hợp hài hòa của nhiều yếu tố, đáp ứng đa dạng nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là thế hệ Gen Z và Millennials.
Hương vị độc đáo và trải nghiệm tinh tế: Khác biệt hoàn toàn so với bột trà xanh thông thường, matcha mang đến một trải nghiệm vị giác phức hợp và tinh tế hơn. Được làm từ những búp trà non chất lượng cao nhất, trải qua quá trình che nắng đặc biệt từ 2 đến 3 tuần trước khi thu hoạch để tăng cường dưỡng chất và hương vị, sau đó được nghiền thành bột siêu mịn bằng cối đá granit truyền thống, matcha giữ trọn vẹn những gì tinh túy nhất của lá trà. Người thưởng thức có thể cảm nhận vị đắng nhẹ ban đầu, nhanh chóng chuyển sang vị ngọt dịu, đậm đà hương vị umami và lưu lại hậu vị thanh mát. Màu xanh ngọc bích rực rỡ, sống động của bột matcha chuẩn cũng là một yếu tố thị giác quan trọng, phân biệt rõ ràng với màu xanh sẫm, ngả vàng và kết cấu thô hơn của bột trà xanh thông thường.
Lợi ích sức khỏe trong lối sống hiện đại: Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các sản phẩm tự nhiên, lành mạnh, matcha nổi lên như một lựa chọn lý tưởng. Loại bột trà này chứa hàm lượng dồi dào các chất chống oxy hóa, đặc biệt là Epigallocatechin gallate (EGCG), một loại catechin mạnh mẽ được chứng minh có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, tăng cường trao đổi chất và thậm chí hỗ trợ kiểm soát cân nặng.
Một thành phần quý giá khác trong matcha là L-theanine, một loại axit amin có tác dụng thúc đẩy sự thư giãn, cải thiện tâm trạng và tăng cường sự tập trung mà không gây cảm giác buồn ngủ hay bồn chồn, lo lắng như caffeine trong cà phê. Sự kết hợp độc đáo giữa L-theanine và caffeine tự nhiên trong matcha mang lại trạng thái "tỉnh táo thư giãn", giúp người dùng duy trì năng lượng và sự tập trung một cách nhẹ nhàng, bền vững. Chính những lợi ích sức khỏe này đã khiến matcha trở thành sự thay thế hấp dẫn cho cà phê hay trà sữa đối với những người theo đuổi lối sống lành mạnh.
Biểu tượng thẩm mỹ và phong cách sống: Không thể phủ nhận vai trò của yếu tố thẩm mỹ trong sự thành công của matcha. Màu xanh tự nhiên, tươi mát của matcha không chỉ đẹp mắt mà còn mang lại cảm giác tươi mới, gần gũi với thiên nhiên. Những ly matcha latte được tạo hình nghệ thuật với lớp bọt sữa trắng mịn tương phản trên nền xanh, những ly nước dừa matcha Thái Lan trong veo với tầng matcha xanh mướt, hay ly matcha espresso fusion với sự phân tầng màu sắc độc đáo đều trở thành những "ngôi sao" trên mạng xã hội. Giới trẻ yêu thích việc chụp ảnh "check-in" cùng những ly matcha xinh xắn, chia sẻ trải nghiệm của mình trên TikTok, Instagram hay Threads. Matcha không chỉ đơn thuần là một thức uống, nó còn là một phần của câu chuyện cá nhân, một biểu tượng cho phong cách sống hiện đại, năng động, quan tâm đến sức khỏe và có gu thẩm mỹ.
Sự bùng nổ sáng tạo trong pha chế và ẩm thực
Thành công của matcha tại Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc thưởng thức hương vị nguyên bản. Chính sự sáng tạo không ngừng trong cách pha chế và ứng dụng đã góp phần đưa matcha đến gần hơn với khẩu vị đa dạng của người Việt và giữ cho trào lưu này luôn tươi mới. Các quán cà phê, từ những xe đẩy nhỏ lẻ đến các chuỗi lớn, đã liên tục thử nghiệm và tung ra những món đồ uống matcha độc đáo, vượt ra ngoài công thức latte truyền thống.
Chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy matcha kết hợp với các loại trái cây như đào, cam, dâu tây, hay những phiên bản độc đáo hơn như matcha muối biển, matcha hoa đậu biếc, hoặc thậm chí là matcha kết hợp với các loại sữa hạt. Sự hưởng ứng nhiệt tình từ thị trường đã thúc đẩy các thương hiệu lớn nhanh chóng nắm bắt cơ hội. Katinat, Cheese Coffee, Phê La, Starbucks và nhiều chuỗi F&B khác đều đã đầu tư nghiêm túc vào việc phát triển các dòng sản phẩm matcha riêng, đi kèm với các chiến dịch quảng bá hấp dẫn.
Những món đồ uống này không chỉ đáp ứng nhu cầu thưởng thức mà còn có khả năng tạo "viral" mạnh mẽ. Các video hướng dẫn pha chế matcha tại nhà, từ cách sử dụng chổi tre (chasen) để đánh tan bột matcha đúng kỹ thuật đến cách tạo lớp bọt sữa hoàn hảo cho ly latte, đã thu hút hàng triệu lượt xem và tương tác trên các nền tảng video ngắn. Những hashtag như #MatchaLover, #MatchaVibes, #MatchaAddict liên tục xuất hiện, tạo thành một cộng đồng những người yêu thích matcha, chia sẻ đam mê và kinh nghiệm, góp phần củng cố vị thế của matcha trong đời sống ẩm thực và tinh thần của giới trẻ.
Tiềm năng và hành trình khẳng định của matcha Việt Nam
Trong cơn sốt matcha hiện nay, phần lớn thị trường vẫn đang bị chiếm lĩnh bởi các sản phẩm matcha nhập khẩu từ Nhật Bản, vốn nổi tiếng toàn cầu về chất lượng vượt trội và thương hiệu lâu đời. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm tiềm năng cho matcha Việt Nam trỗi dậy và khẳng định vị thế trên chính sân nhà. Các vùng trồng trà truyền thống của Việt Nam như Lâm Đồng, Thái Nguyên, với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp, đang bắt đầu được chú ý với các sản phẩm matcha nội địa, ví dụ như matcha làm từ giống trà ô long.
Lợi thế cạnh tranh ban đầu của matcha Việt Nam nằm ở giá thành hợp lý hơn so với hàng nhập khẩu và nguồn cung nguyên liệu dồi dào, có khả năng phát triển bền vững. Mặc dù thừa nhận vẫn còn khoảng cách về độ mịn, màu sắc, hương vị và đặc biệt là nhận diện thương hiệu so với matcha Nhật Bản, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang thể hiện quyết tâm lớn trong việc thu hẹp khoảng cách này. Họ đang tích cực đầu tư vào việc cải tiến quy trình canh tác, áp dụng công nghệ chế biến hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, tập trung vào việc tối ưu hóa các hợp chất quan trọng như L-theanine và vị umami để nâng cao chất lượng sản phẩm.
Song song đó, việc xây dựng câu chuyện thương hiệu, nhấn mạnh yếu tố bản địa, nguồn gốc và quy trình sản xuất minh bạch cũng đang được chú trọng nhằm tạo dựng niềm tin và sự kết nối với người tiêu dùng trong nước. Sự phát triển của matcha nội địa không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, giảm sự phụ thuộc vào nguồn hàng nhập khẩu mà còn là cơ hội để quảng bá và nâng tầm giá trị cho ngành trà Việt Nam.
Xu hướng bền vững và tương lai hứa hẹn
Nhìn vào bức tranh tổng thể, có thể khẳng định rằng sự bùng nổ của matcha tại Việt Nam không chỉ là một trào lưu bề mặt hay một cơn sốt nhất thời. Nó được xây dựng trên những nền tảng vững chắc, đáp ứng những nhu cầu và xu hướng tiêu dùng dài hạn của xã hội hiện đại: sự quan tâm ngày càng tăng đến sức khỏe và các sản phẩm tự nhiên, mong muốn thể hiện cá tính và phong cách sống, cùng với sự năng động và sáng tạo không ngừng của ngành F&B.
Từ những ly matcha latte được pha chế cầu kỳ trong các quán cà phê sang trọng đến những chiếc xe đẩy bán matcha dừa mát lạnh trên vỉa hè, matcha đã thực sự len lỏi vào mọi ngóc ngách đời sống, trở thành một phần quen thuộc và được yêu thích. Với tiềm năng kinh doanh rộng mở, khả năng biến tấu và sáng tạo không giới hạn, cùng với sự trỗi dậy đầy hứa hẹn của matcha nội địa, xu hướng này chắc chắn sẽ còn tiếp tục phát triển và định hình thị trường đồ uống Việt Nam trong nhiều năm tới, giữ vững vị thế là một trong những "ngôi sao" sáng giá và được yêu thích nhất.
Bảo An