Sức hấp dẫn không thể chối từ của matcha: Từ việc tăng cường năng lượng tỉnh táo đến khả năng bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện
Sự yêu mến mà người tiêu dùng trên toàn thế giới dành cho matcha không phải là không có cơ sở. Matcha là một loại bột mịn được làm từ những lá trà xanh được trồng dưới bóng râm, sau đó được phơi khô và xay nhuyễn. Quy trình đặc biệt này giúp lá trà giữ lại được một hàm lượng rất cao các hợp chất thực vật và các chất chống oxy hóa, bao gồm L-theanine, diệp lục và đặc biệt là EGCG (Epigallocatechin gallate). Những chất dinh dưỡng này có tác dụng giúp làm giảm các phản ứng viêm trong cơ thể, hỗ trợ khả năng miễn dịch, tăng cường chức năng nhận thức, hỗ trợ quá trình giải độc và thúc đẩy sức khỏe của hệ tim mạch.
Chuyên gia dinh dưỡng Sapna Peruvemba đã chia sẻ với tạp chí Health rằng: "Matcha mang lại một sự sảng khoái nhẹ nhàng mà không gây ra cảm giác bồn chồn hay mệt mỏi như khi uống cà phê". Điều này là do matcha chứa một axit amin có tên là L-theanine, có tác dụng giúp mang lại sự tập trung nhưng đồng thời cũng tạo ra cảm giác thư giãn. Với nhiều lợi ích sức khỏe và sức hấp dẫn về mặt thẩm mỹ, có thể hiểu tại sao rất nhiều người đang có thói quen uống matcha mỗi ngày và trở thành một thức uống được ưa chuộng rộng rãi.
"Mặt tối" ít được biết đến của matcha: Nguy cơ cản trở sự hấp thụ sắt và hiểm họa thiếu máu tiềm tàng
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, hiện nay đang có những tin đồn lan truyền trên nền tảng TikTok rằng việc uống matcha quá nhiều có thể làm giảm lượng sắt trong cơ thể, thậm chí là dẫn đến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt. Một TikToker có tên Yumi đã cho biết trong một video: "Tôi mắc bệnh thiếu máu và tôi rất lo lắng không biết liệu matcha có nhiều caffeine hơn cà phê và có cản trở quá trình hấp thụ sắt hay không". Trong một video khác đã có tới 2,8 triệu lượt xem, TikToker Kacey Ondimu cũng cho biết, cô đã quyết định chuyển từ việc uống trà matcha sang uống trà chùm ngây sau khi phát hiện ra rằng loại trà trước đây đã gây ra tình trạng thiếu sắt mãn tính cho mình.
Vậy sự thật về điều này là gì? Mối lo ngại về matcha và sắt có liên quan đến một trong những hợp chất chính có trong bột trà xanh, đó là tanin. Tanin là một trong nhiều loại hợp chất chống oxy hóa có trong matcha và đang được các nhà khoa học nghiên cứu về tiềm năng của nó trong việc ngăn ngừa các bệnh như ung thư. Tuy nhiên, tanin cũng có một "mặt trái", đó là nó có thể hạn chế khả năng hấp thụ sắt của cơ thể, từ đó làm tăng nguy cơ bị thiếu máu do thiếu sắt. Tình trạng này có thể gây ra các triệu chứng như cơ thể mệt mỏi, thường xuyên bị chóng mặt, đau đầu, khó thở và nhiều triệu chứng khác.
Matcha không phải là nguồn cung cấp tanin duy nhất trong chế độ ăn uống của chúng ta. Chất này cũng được chứng minh là có mặt trong sô cô la, một số loại rau lá xanh, cà phê, các loại trà khác và các loại hạt. Tuy nhiên, nồng độ tanin lại đặc biệt cao trong bột matcha. Một nghiên cứu trước đây đã cho thấy rằng, nồng độ của một loại tanin cụ thể là EGCG trong matcha cao hơn tới 137 lần so với trà xanh thông thường được pha bằng lá.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Kirbie Daily từ Đại học Memphis, bản thân matcha không trực tiếp gây ra bệnh thiếu máu do thiếu sắt. Nhưng nó có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ sắt một cách hiệu quả của cơ thể nếu chúng ta uống nó quá gần với các bữa ăn. Bà giải thích thêm rằng, việc sử dụng matcha cùng lúc hoặc ngay sau một bữa ăn có chứa nhiều sắt sẽ làm giảm khả năng hấp thụ sắt hoặc khiến cho cơ thể khó hấp thụ vi chất này hơn trong đường tiêu hóa. "Điều đó đồng nghĩa với việc, nếu được tiêu thụ với một số lượng lớn và không đúng cách, matcha hoàn toàn có thể dẫn đến tình trạng thiếu sắt theo thời gian," bà nhấn mạnh.
Ai là những người cần phải đặc biệt cẩn trọng khi quyết định sử dụng matcha?
Chia sẻ thêm về vấn đề này, bà Peruvemba cho biết, tác động của matcha đối với việc hấp thụ sắt có thể sẽ không đáng kể đối với hầu hết những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, có một số nhóm người có nguy cơ bị thiếu máu do thiếu sắt cao hơn nên cần phải hết sức thận trọng. Nhóm này bao gồm phụ nữ đang mang thai và cho con bú, những người có chu kỳ kinh nguyệt ra nhiều, những người đang trong giai đoạn hồi phục sau các cuộc phẫu thuật, những người ăn chay và những người mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa như bệnh celiac hoặc bệnh viêm ruột.
May mắn cho những người hâm mộ matcha, việc sử dụng matcha một cách an toàn chủ yếu phụ thuộc vào thời điểm và liều lượng. Cụ thể, việc uống matcha trong hoặc ngay sau bữa ăn sẽ có tác dụng ức chế sự hấp thụ sắt mạnh hơn so với việc uống nó vào giữa các bữa ăn. Do đó, các chuyên gia khuyên rằng mọi người chỉ nên uống loại thực phẩm này cách ít nhất từ 1 đến 2 giờ giữa các bữa ăn.
Bên cạnh đó, mọi người cũng nên chú ý về liều lượng matcha tiêu thụ mỗi ngày. Chuyên gia dinh dưỡng Jennifer Nicole Bianchini gợi ý rằng, một người bình thường chỉ nên uống từ 1 đến 2 khẩu phần matcha mỗi ngày, với mỗi khẩu phần cung cấp khoảng từ 30 đến 70 miligam caffeine, tùy thuộc vào chất lượng và cách chế biến. Nhìn chung, matcha là an toàn đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, những người nhạy cảm với caffeine tốt nhất nên hạn chế việc tiêu thụ hoặc có thể chọn uống trà xanh thông thường thay vì matcha. Bên cạnh đó, một số người có thể sẽ gặp phải các triệu chứng về tiêu hóa như đầy hơi hoặc chướng bụng khi dùng matcha. Vì vậy, các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng, nếu bạn chưa bao giờ uống matcha trước đây, bạn nên bắt đầu một cách từ từ với liều lượng nhỏ.
Một tin tốt khác là bạn không nhất thiết phải tránh hoàn toàn matcha nếu bạn đang bị thiếu sắt. Nhà trị liệu dinh dưỡng Farzanah Nasser khuyên những người bị thiếu sắt nên kết hợp tiêu thụ nhiều các loại thực phẩm giàu vitamin C hơn vào trong chế độ ăn uống của mình để có thể cải thiện sự hấp thụ sắt từ các nguồn thực phẩm không chứa heme. Hãy nghĩ về việc tại sao hầu hết các loại viên bổ sung sắt đều có chứa vitamin C – sự kết hợp của cả hai giúp làm tăng sinh khả dụng của sắt, cho phép cơ thể của bạn có thể tiếp cận và sử dụng các chất dinh dưỡng cần thiết một cách hiệu quả hơn.
Mặc dù matcha có tác dụng ức chế sự hấp thụ sắt nếu được tiêu thụ quá mức hoặc không đúng cách, nhưng hàm lượng chất chống oxy hóa cao, khả năng tăng cường chức năng của não bộ và những lợi ích về tim mạch và gan vẫn khiến nó trở thành một loại đồ uống tốt cho sức khỏe và chắc chắn là đáng để thử. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn đang bị thiếu sắt hoặc thuộc nhóm có nguy cơ bị thiếu sắt, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dinh dưỡng của bạn trước khi thực hiện bất kỳ một sự thay đổi lớn nào trong chế độ ăn uống của mình. Bằng cách hiểu rõ cả về lợi ích và những rủi ro tiềm ẩn, chúng ta có thể đưa ra những lựa chọn tiêu dùng thông minh hơn, giúp tận hưởng trọn vẹn những giá trị mà "siêu thực phẩm" này mang lại một cách an toàn và hiệu quả nhất.
Bảo An