Nước lũ lên nhanh từ đêm 18, rạng sáng 19/11 khiến nhiều nơi ở TP Tuy Hòa và TP Quy Nhơn cũ bị ngập sâu.
Gia Lai oằn mình trong lũ dâng
Từ đêm 18/11, miền Trung – Tây Nguyên hứng chịu một đợt mưa lớn bất ngờ và dồn dập hiếm thấy trong nhiều năm. Không khí lạnh tăng cường kết hợp gió Đông ẩm đã tạo thành dải mưa liên tục từ Huế đến Khánh Hòa và lan sang Gia Lai, Đắk Lắk, buộc hàng nghìn hộ dân phải rời nhà trong đêm. Chỉ trong vài chục phút mực nước dâng cao, nhiều khu dân cư bị chia cắt, chính quyền các địa phương lập tức huy động lực lượng tại chỗ để hỗ trợ người dân đến nơi an toàn. Những vùng vốn quen với bão lũ lại trải qua một đêm căng thẳng giữa dòng nước xoáy.
Tại Quy Nhơn và khu vực phụ cận, nước lũ lên nhanh từ tối 18/11 rồi lan rộng trong thời gian rất ngắn. Các phường thuộc khu vực nội thành cũ như Nhơn Bình, Phú Tài, Diêu Trì cùng nhiều điểm dân cư ven sông Hà Thanh ghi nhận mực nước tăng mạnh, buộc lực lượng chức năng triển khai sơ tán gấp. Nhiều gia đình vội vã đưa trẻ nhỏ, dìu người già lên tầng cao hoặc trú nhờ nhà ở vị trí an toàn hơn.
Ông Huỳnh Ngọc Hoàng, Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch HĐND phường Quy Nhơn Đông, cho biết lực lượng xung kích đã sẵn sàng từ trước khi nước lên. Tuy nhiên, mưa lớn diễn biến quá nhanh khiến không ít khu vực rơi vào tình trạng cô lập chỉ trong thời gian ngắn. Theo ông, hàng trăm người đã được đưa đến nơi an toàn trong đêm, nhưng việc ứng cứu gặp trở ngại do nhiều tuyến đường ngập sâu và tình trạng mất điện cục bộ tại một số điểm.
Lũ lên nhanh, các lực lượng quân đội, công an, dân quân tự vệ đã có mặt tại các địa bàn ngập sâu để ứng cứu, hỗ trợ người dân.
Từ khu dân cư cầu Long Vân, Nhơn Bình đến các phường ven sông, mạng xã hội suốt đêm 18/11 tràn ngập lời cầu trợ, tin nhắn chia sẻ vị trí ngập và số điện thoại liên lạc khẩn. Người dân tự cập nhật điểm nguy hiểm, đồng thời mở cửa đón những hộ phải rời nhà khi nước dâng quá nhanh. Trên mặt đất, lực lượng công an, dân quân và bộ đội lần lượt tiếp cận từng khu vực bằng ca nô nhỏ, dùng loa tay hướng dẫn người dân di chuyển tới nơi an toàn.
Sáng 19/11, phần lớn khu vực nội thành cũ của Quy Nhơn cùng nhiều phường, xã thuộc Tuy Phước vẫn chìm trong nước lũ. Một số điểm ngập sâu đến mức gần như “biến mất” dưới mặt nước, trong đó khu vực Ga Diêu Trì tê liệt vì nước dâng nhanh và kéo dài. Người dân lớn tuổi tại địa phương cho biết hiếm khi chứng kiến mực nước tăng chỉ trong 15–20 phút như lần này.
Tại huyện Vân Canh (cũ), các khu dân cư trung du vốn dễ tổn thương khi mưa lớn tiếp tục rơi vào tình trạng ngập sâu. Hàng trăm hộ được đưa đến nhà văn hóa hoặc trụ sở xã để trú tạm. Một số khu vực chỉ có thể tiếp cận bằng thuyền nhỏ do dòng nước chảy mạnh và vượt qua tầm người lớn.
Đắk Lắk lũ lên “như đổ nước”, nhiều nơi chìm trong biển nước
Ở phía Đông Đắk Lắk (khu vực TP Tuy Hòa thuộc tỉnh Phú Yên cũ), mưa lớn kết hợp nước đổ về từ sông Ba và sông Bánh Lái khiến các phường Phú Đông, Phú Thạnh, Phú Lâm ngập sâu từ tối 18/11. Chỉ trong khoảng nửa giờ, nhiều căn nhà đã bị nước tràn vào, buộc người dân vội vã rời đi trong đêm, mang theo những vật dụng cần thiết nhất.
Anh Phạm Lưu Ý, sinh sống tại khu phố Bình Ngọc ven hạ lưu sông Đà Rằng, kể rằng gia đình phải di chuyển ngay trong lúc mưa nặng hạt vì nước từ thượng nguồn đổ về quá nhanh. Tại làng hoa Bình Ngọc, nhiều hộ đưa trẻ nhỏ đến ở nhờ tại các khu dân cư cao hơn để đảm bảo an toàn. Đến sáng 19/11, hầu hết tuyến đường dẫn vào khu vực TP Tuy Hòa cũ đều chìm trong nước, giao thông bị gián đoạn hoàn toàn.
Lực lượng chức năng ứng cứu, hỗ trợ người dân tại Đắk Lắk.
Chính quyền địa phương phối hợp lực lượng quân đội và công an tổ chức di dời hàng trăm hộ dân khỏi các điểm ngập sâu. Nhiều trường học, nhà văn hóa được tận dụng làm nơi trú tạm. Một số khu vực, lực lượng cứu hộ phải mất nhiều giờ tiếp cận do mực nước dâng nhanh, tạo dòng chảy mạnh.
Tại huyện Sông Hinh (Phú Yên cũ), các xã Đức Bình và Sông Hinh trải qua hai ngày liền ngập sâu, nhiều thôn bản bị cô lập hoàn toàn. Người dân thiếu điện, thiếu nước sạch và phải sử dụng bè tạm để di chuyển trong khu vực. Ở xã Krông Bông (Tây Đắk Lắk), mưa lớn gây sạt lở tại nhiều sườn đồi, làm cô lập hàng chục hộ dân ở vùng giáp ranh.
Dọc sông Bàn Thạch, các khu vực Đông Hòa, Tây Hòa, Hòa Thịnh, Hòa Mỹ… ghi nhận mực nước vượt xa mức từng được xem là đỉnh lũ lịch sử năm 1993. Nhiều nơi ngập đến tận mái nhà, buộc người dân phải leo lên nóc chờ lực lượng ứng cứu. Ông Lê Văn Thìn, Bí thư Đảng ủy phường Đông Hòa, cho biết trung tâm phường và phần lớn khu dân cư chìm trong nước từ trưa 19/11; ngay cả trụ sở Đảng ủy và UBND phường cũng bị nước tràn vào, ảnh hưởng lớn đến công tác điều hành tại chỗ.
Tại La Hai, nước lũ tràn về trở lại chỉ ít ngày sau khi khu vực này chịu ảnh hưởng nặng bởi mưa bão số 13. Nước từ thượng nguồn thủy điện La Hiêng 2 dồn xuống khiến nhiều khu vực ngập sâu, người dân tiếp tục phải rời nơi ở. Ở vùng hạ lưu sông Cái (huyện Tuy An cũ), người dân cho biết chỉ sau một đêm, nước dâng khiến hàng ngàn căn nhà gần như không còn thấy mái.
Đến chiều và đêm 19, kéo dài sang rạng sáng 20/11, nước tại nhiều phường thuộc phía Đông Đắk Lắk vẫn tiếp tục dâng. Không chỉ vùng trũng, ngay cả nhiều hộ dân ở khu vực cao cũng phải chủ động rời nhà để phòng trường hợp nước tăng thêm.
Người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai được ưu tiên hỗ trợ di tản đến nơi an toàn.
TP Huế tiếp tục oằn mình sau nhiều đợt lũ liên tiếp
Tại Huế, mưa lớn kéo dài khiến nước từ sông Bồ và sông Hương dồn xuống các phường ven phá, đặc biệt là phường Dương Nỗ- nơi thường xuyên ngập sâu mỗi khi mưa lớn kéo dài. Từ chiều 18/11, một số tuyến kiệt chỉ ngập lăn tăn, nhưng đến tối thì nước đã dâng đến đầu gối, có điểm ngập ngang bụng người lớn.
Bà Văn Thị Kim Liên, cán bộ UBND phường Dương Nỗ, cho hay lực lượng tại chỗ được huy động ngay trong chiều để kiểm tra từng khu dân cư, nhất là các gia đình có người già neo đơn và trẻ nhỏ. Lực lượng dân quân, đoàn viên thanh niên chuẩn bị áo phao, dây thừng và xuồng nhỏ, sẵn sàng hỗ trợ di dời người dân khi cần.
Đến khoảng 22 giờ ngày 18/11, nhiều hộ dân gần phá Sam được yêu cầu rời nhà khẩn cấp bởi nước tiếp tục lên nhanh. Công tác di dời phải thực hiện xuyên đêm, trong khi trời mưa lớn, tầm nhìn hạn chế và nhiều tuyến đường đã bị chia cắt. Tiếng loa gọi dân di tản vang lên giữa màn mưa trắng xóa, lẫn trong tiếng nước chảy xiết qua các cống.
Huế đã trải qua ba đợt lũ liên tiếp trong thời gian ngắn, chưa kịp khắc phục xong đợt trước thì lại tiếp tục hứng chịu đợt mới. Việc tổ chức ứng cứu, di dời trở nên khó khăn hơn do cơ sở hạ tầng bị ảnh hưởng kéo dài và lực lượng tại chỗ đã nhiều ngày hoạt động liên tục.
Lực lượng vũ trang tỉnh Gia Lai khẩn trương ngăn đập, chặn lũ tại xã Tuy Phước.
Cả miền Trung - Tây Nguyên căng mình ứng phó
Đợt mưa lũ lần này diễn ra trong bối cảnh nhiều địa phương vừa trải qua bão số 13, cơ sở hạ tầng còn nhiều vị trí bị tổn thương. Các địa phương từ Huế đến Gia Lai, Đắk Lắk đều ghi nhận lượng mưa lớn, lũ lên nhanh, phạm vi ngập rộng. Công tác cứu hộ cứu nạn được triển khai xuyên đêm, các lực lượng quân đội, công an, dân quân, đoàn viên thanh niên đều được huy động tối đa nhằm đưa người dân đến nơi an toàn.
Trận lũ lịch sử này, cả dãi đất miền Trung đều oằn mình chống lũ.
Dù chính quyền và lực lượng tại chỗ đã nỗ lực ứng phó, nhưng diễn biến mưa lũ bất thường cùng tốc độ nước dâng quá nhanh vẫn khiến nhiều khu vực trở tay không kịp. Hình ảnh dòng nước cuồn cuộn qua phố, người dân chạy lũ trong đêm hay lực lượng cứu hộ chèo xuồng tiếp cận từng nhà tiếp tục cho thấy nhu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo sớm và xây dựng phương án phòng chống thiên tai phù hợp trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét.
Đến đêm 19 và rạng sáng 20/11, mưa vẫn xuất hiện rải rác tại nhiều địa phương, mực nước trên một số sông lớn tiếp tục có xu hướng tăng. Các tỉnh, thành trong khu vực đang theo dõi chặt chẽ tình hình, chủ động triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho người dân và giảm thiểu thiệt hại trong những ngày tới./.