Mưa lũ kéo theo tài sản, con người, để lại những khoảng trống trong lòng người, mỗi gia đình; những bài học sâu sắc về tình người, tình dân tộc, nghĩa đồng bào trong cơn hoạn nạn.
Một là, thông tin - dòng chảy không thể đứt đoạn của đời sống xã hội: Trong những ngày thời tiết diễn biến phức tạp, báo chí và các nền tảng truyền thông đã trở thành “mạch sống” kết nối thông tin giữa chính quyền và người dân. Từng bản tin cảnh báo, từng dòng cập nhật diễn biến thời tiết được truyền đi liên tục, giúp các địa phương chủ động phương án ứng phó, giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra.
Khi tình huống vượt ngoài dự báo, gây ảnh hưởng nặng nề đến đời sống của người dân, đặc biệt tại một số tỉnh miền Trung, báo chí tiếp tục thể hiện rõ vai trò phản ánh trung thực thực tiễn, lan tỏa mạnh mẽ những câu chuyện sẻ chia và tinh thần tương trợ. Hàng chục tỷ đồng cùng hàng trăm tấn nhu yếu phẩm được quyên góp, gửi về vùng chịu ảnh hưởng đó không chỉ là vật chất, mà là tấm lòng, là niềm tin, là sự tiếp sức tinh thần để người dân tạm thời ổn định cuộc sống.
Bằng hình ảnh chân thực và ngôn ngữ nhân văn, báo chí đã khơi dậy tinh thần “tương thân tương ái”, nối kết những tấm lòng hảo tâm, doanh nghiệp, tổ chức xã hội và từng người dân khắp mọi miền. Đồng thời, các cơ quan báo chí cũng thẳng thắn chỉ ra những bất cập trong quy hoạch, quản lý và vận hành một số công trình hạ tầng liên quan đến phòng, chống thiên tai; tham gia đấu tranh với các hành vi tiêu cực, thông tin sai lệch, lợi dụng khó khăn để trục lợi trên không gian mạng.
Báo chí không chỉ là tiếng nói phản ánh, mà còn là cầu nối hiệu quả giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân; góp phần hình thành một chiến dịch sẻ chia sâu rộng, đúng với tinh thần: “Của cho không bằng cách cho.”
Hai là, lực lượng vũ trang - điểm tựa vững vàng giữa tâm lũ: Trong mọi tình huống khó khăn, hình ảnh người chiến sĩ quân đội và công an luôn gắn liền với sự bình tâm và niềm tin của Nhân dân. Với tinh thần “nơi nào cần, nơi đó có lực lượng vũ trang”, hàng vạn cán bộ, chiến sĩ đã được huy động để tham gia tìm kiếm, cứu nạn, hỗ trợ sơ tán và bảo đảm an toàn cho người dân.
Giữa mưa lớn kéo dài, nước ngập trên diện rộng, giao thông và liên lạc gặp nhiều trở ngại, các lực lượng vẫn kiên cường thực hiện nhiệm vụ. Sự phối hợp linh hoạt giữa bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, công an, dân quân, cùng sự hỗ trợ của các phương tiện chuyên dụng hiện đại đã góp phần giải cứu kịp thời nhiều trường hợp trong tình thế nguy cấp.
Tinh thần trách nhiệm, kinh nghiệm thực địa và bản lĩnh trong xử lý tình huống đã giúp hóa giải nhiều nguy cơ, mang lại sự bình yên từng bước trở lại với người dân. Thực tiễn ấy một lần nữa khẳng định vai trò nòng cốt của lực lượng vũ trang trong công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai.
Từ thực tế đó, yêu cầu xây dựng lực lượng chuyên nghiệp, hiện đại, sẵn sàng ứng phó với các kịch bản thiên tai ngày càng phức tạp là nhiệm vụ mang tính chiến lược lâu dài, cần được quan tâm đầu tư đồng bộ và bền vững.
Ba là, chủ động thích ứng - tư duy không thể chậm trễ: Chỉ trong một thời gian ngắn, các hình thái thời tiết cực đoan đã xuất hiện với tần suất dày hơn, diễn biến khó lường, đặt con người trước nhiều thách thức mới. Điều đó đòi hỏi công tác quy hoạch, cảnh báo, dự báo và chuẩn bị phương án ứng phó phải được thực hiện từ sớm, từ xa và có chiều sâu.
Việc xây dựng bản đồ chi tiết về các khu vực có nguy cơ ngập úng, sạt lở; rà soát, đánh giá chất lượng các công trình đê điều, hồ chứa; chuẩn bị đầy đủ kịch bản và nguồn lực dự phòng là hướng đi tất yếu trong tư duy “chủ động thích ứng với thiên tai, sống chung an toàn với thiên nhiên”.
Trong giai đoạn phục hồi, nhiệm vụ trước mắt là khôi phục hạ tầng giao thông, điện, nước, trường học, cơ sở y tế; song song với đó là tiếp tục huy động sự chung tay của cộng đồng để người dân vùng ảnh hưởng sớm ổn định cuộc sống, vững tâm bước sang năm mới trong niềm tin và hy vọng.
VĂN HÙNG