Ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Liên hiệp các hội UNESCO Thế giới, Chủ tịch Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam, phát biểu khai mạc hội nghị.
Hội nghị quy tụ 40 đại diện đến từ các quốc gia thành viên Liên hiệp các hội UNESCO Thế giới (WFUCA) như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Italia, Hy Lạp, Kazakhstan, Romania... cùng hàng trăm đại biểu từ các cơ quan, ban, ngành, tổ chức văn hóa, giáo dục, khoa học uy tín tại Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam, cũng là Ủy viên Liên hiệp các hội UNESCO Thế giới, đã nhấn mạnh rằng văn hóa trà Việt Nam mang trong mình những giá trị đặc biệt, hội tụ đầy đủ các yếu tố để được vinh danh trên trường quốc tế.
Hành trình 5000 năm lịch sử trà Việt
Lịch sử trà Việt Nam có nền văn hóa trà gắn bó song hành với nền nông nghiệp lúa nước trải qua hơn năm nghìn năm. Cây trà ban đầu được xem như thảo mộc có công dụng chữa bệnh, giải độc, lâu dần trở thành thức uống thường xuyên cho đến ngày nay của người Việt Nam.
Diện tích trà Việt Nam phủ đều ở các tỉnh phía Bắc như: Thái Nguyên, Phú Thọ, Tuyên Quang… và hàng nghìn cây trà cổ thụ như trà san tuyết Hà Giang…, với nhiều giống trà ngon và quý với thương hiệu nổi tiếng như chè Thái Nguyên, Lâm Đồng,…..
Ở Việt Nam, Đạo - Thần - Hồn của trà Việt gắn với hoàn cảnh của một đất nước đã trải qua bao thăng trầm của lịch sử. Tính dung hợp của người Việt tạo ra sự đa thức trong việc thưởng trà, từ sự chân phương, giản đơn nhất đến sự cầu kỳ, phức tạp. Mỗi kiểu thức gắn với nhân sinh quan, đề cao nghĩa khí, sự chân thành, đối nhân xử thế của con người, thể hiện qua câu nói “trà nô tửu tướng” thể hiện tâm thế phụng sự, đức tính khiêm cung của người Việt Nam trong văn hóa trà.
Văn hóa trà Việt Nam - đó là “Việt trà thức” - chính là sự gói gọn của bản sắc dân tộc về tính đa thức và niệm thức sâu sắc trong đối nhân xử thế của người Việt. Sự đa dạng của các kiểu thức trong thưởng trà của người Việt được thể hiện qua ngũ thức Việt trà như:
Mộc thức: Là kiểu uống trà phổ biến của người Việt khi không quá đặt nặng tính cầu kì của việc thưởng trà.
Văn thức: Là cách thức thưởng trà ở mức độ cầu kỳ. Kiểu thức này đòi hỏi người thưởng trà có sự am hiểu nhất định về trà, từ cung cách uống cho đến loại trà uống.
Ngự thức: Là cách thưởng trà cung đình dành cho những bậc vua chúa, hoàng tộc khi xưa.
Tĩnh thức: Là cách thức thưởng trà hướng đến sự an tĩnh, giàu tính chiêm nghiệm.
Thư thức: Là thưởng trà kết hợp với việc đọc sách, thưởng lãm nghệ thuật làm phong phú trí tuệ và tâm hồn người Việt.
Văn hóa Trà Việt con đường trở thành văn hóa phi vật thể của nhân loại
Theo ông Nguyễn Xuân Thắng Chủ tịch Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam, Ủy viên Liên hiệp các hội UNESCO Thế giới cho biết: Có thể nói, trà là một văn hóa hết sức tinh tế, gắn liền đời sống, truyền thống văn hóa của Việt Nam hàng nghìn năm nay, nhưng để được UNESCO công nhận, chúng ta phải xây dựng cho nó một luận chứng khoa học, chứng minh được rằng nó có nét độc đáo và giàu văn hóa. Nếu UNESCO công nhận là văn hóa phi vật thể, sẽ làm một điều hết sức vinh dự cho trà của Việt Nam. Tôi tin là, chúng ta có đủ điều kiện, đủ yếu tố khoa học, yếu tố văn hóa để chứng minh được điều đó, văn hóa trà của Việt Nam sớm hay muộn cũng được các bạn quốc tế hết sức đề cao, ngưỡng mộ và sẽ được UNESCO quan tâm, đưa vào xem xét là di sản văn hóa phi vật thể".
Hoàng Tuấn