Trong suốt hàng nghìn năm, trà không chỉ là một thức uống, mà còn là chất keo kết nối giữa con người và văn hóa, giữa đời sống tinh thần và thể chất. Từ chén trà đạo Nhật Bản đến tách trà chiều kiểu Anh, từ lễ trà cung đình đến ấm trà góc bếp quê nhà, trà đã khắc sâu vào bản sắc của nhiều nền văn minh. Thế nhưng, bước sang thế kỷ 21, ngành trà đang viết nên một chương mới, với tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ chưa từng có. Dự báo cho thấy thị trường trà toàn cầu sẽ cán mốc 75,5 tỷ USD vào năm 2029, một con số ấn tượng phản ánh sự chuyển mình quyết liệt của ngành công nghiệp lâu đời này.
Trà ngày càng được nhìn nhận như một phần trong chiến lược chăm sóc sức khỏe tự nhiên của người tiêu dùng.
Điều gì đang làm nên sức sống mới cho trà trong thời đại số? Ba yếu tố cốt lõi nổi bật: hương vị sáng tạo, lợi ích sức khỏe và sự tiện lợi trong tiêu dùng, chính là chìa khóa đưa trà từ thức uống truyền thống trở thành biểu tượng của phong cách sống hiện đại.
Hương vị: Cuộc cách mạng trong từng ngụm nhỏ
Thế hệ trẻ ngày nay, đặc biệt là Gen Z và Millennials không chỉ đơn thuần thưởng thức trà, họ muốn khám phá. Thay vì gắn bó với những hương vị quen thuộc như trà xanh, trà đen hay ô long, người tiêu dùng hiện đại tìm đến những trải nghiệm vị giác độc đáo và mới mẻ hơn.
Chính vì vậy, ngành trà đang chứng kiến một làn sóng sáng tạo chưa từng có. Trà được phối trộn với các loại trái cây như việt quất, mâm xôi, cam, bưởi hay quýt để tạo nên sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Ngay cả những nguyên liệu tưởng chừng “lạc loài” như ớt, sô-cô-la, hạt rang, nhân sâm hay nấm cũng được đưa vào các dòng sản phẩm đặc biệt, nhằm chinh phục người tiêu dùng ưa khám phá.
Các loại trà như “Fierry Berry Power” nơi ớt cay hòa quyện với vị ngọt của quả mọng, hay dòng trà ca cao hương nấm mang đến cảm giác vừa lạ vừa quen, đang nhanh chóng trở thành lựa chọn phổ biến tại các thị trường lớn như Mỹ, Hàn Quốc và châu Âu. Trà không còn là thứ để “ngồi tĩnh lặng”, mà là để “trải nghiệm sống”.
Sức khỏe: Lý do khiến trà lên ngôi
Không chỉ dừng lại ở vị ngon, trà ngày càng được nhìn nhận như một phần trong chiến lược chăm sóc sức khỏe tự nhiên của người tiêu dùng. Thay vì chọn nước ngọt, nước tăng lực hay đồ uống có cồn, nhiều người đặc biệt là thế hệ trẻ, đang chuyển sang trà như một lựa chọn lành mạnh và bền vững hơn.
Lý do không khó để lý giải. Trà là nguồn cung cấp dồi dào polyphenol, hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào, tăng cường sức khỏe tim mạch, cải thiện trao đổi chất và giảm stress. Trà xanh, trà trắng và trà thảo mộc chứa nhiều L-theanine, một axit amin giúp thư giãn mà không gây buồn ngủ, điều lý tưởng trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực.
Trà thảo mộc, với các nguyên liệu như hoa cúc, gừng, bạc hà, sen, đang ngày càng được ưa chuộng. Thị trường trà thảo mộc toàn cầu được dự báo sẽ đạt 8,8 tỷ USD vào năm 2027. Trong khi đó, một xu hướng mới đang nổi lên: trà chức năng, loại trà được bổ sung vitamin, men vi sinh, collagen hoặc protein thực vật, mở ra phân khúc “trà như thực phẩm bổ sung” với giá trị ước tính 12 tỷ USD vào năm 2032.
Đặc biệt, trà pha lạnh (cold brew) đang chiếm lĩnh không gian tiêu dùng nhờ hàm lượng caffeine thấp hơn, vị êm dịu và khả năng giữ lại nhiều hoạt chất có lợi hơn. Những sản phẩm này chạm đúng tâm lý “uống để khỏe” và “uống để sống tích cực” của thế hệ hiện đại.
Tiện lợi: Từ ấm trà tĩnh tại đến chai trà di động
Thế kỷ 21 chứng kiến sự bùng nổ của xu hướng “on-the-go” mọi thứ cần phải nhanh, tiện lợi và phù hợp với lối sống di động. Trà cũng không nằm ngoài làn sóng đó. Những sản phẩm trà pha sẵn (RTD – Ready To Drink) đã trở thành phân khúc tăng trưởng nhanh nhất của ngành, với giá trị thị trường toàn cầu dự kiến đạt gần 39 tỷ USD vào năm 2035.
Các thương hiệu lớn và startup nhỏ đều đang chạy đua trong cuộc chơi này. Chai trà đóng sẵn có thể mang theo đến công sở, phòng gym, trên xe hay khi đi dạo, tất cả đều đáp ứng nhu cầu tiện lợi của người tiêu dùng. Nhưng điều đặc biệt là: RTD không chỉ là tiện, mà còn phải “đẹp” và “xanh”.
Người tiêu dùng hiện nay đòi hỏi cao hơn: sản phẩm phải ít đường, không chất bảo quản, có nguồn gốc hữu cơ, bao bì thân thiện môi trường và minh bạch về thành phần. Gần 76% người tiêu dùng toàn cầu cho biết họ cân nhắc yếu tố sức khỏe khi lựa chọn đồ uống, trong khi 72% ưu tiên thành phần tự nhiên. RTD trà trở thành lựa chọn lý tưởng vì đáp ứng cùng lúc cả hai yêu cầu.
Gen Z: Thế hệ định hình lại ngành trà
Không thể nói về tương lai ngành trà mà không nhắc đến Gen Z, nhóm người tiêu dùng trẻ đang định nghĩa lại mọi tiêu chuẩn tiêu dùng. Với thói quen chia sẻ trải nghiệm qua TikTok, Instagram và Reels, Gen Z biến những ly trà màu sắc rực rỡ và tên gọi độc đáo trở thành hiện tượng chỉ sau một đêm.
Đối với họ, trà không chỉ là đồ uống, đó là tuyên ngôn phong cách sống: lành mạnh, sáng tạo, có cá tính và gần gũi thiên nhiên. Các thương hiệu trà thành công trong kỷ nguyên mới là những thương hiệu biết kể chuyện, gắn sản phẩm với cảm xúc, văn hóa và lối sống hiện đại.
Tương lai ngành trà là một bản hòa ca hấp dẫn giữa truyền thống và đổi mới. Tuy nhiên, thách thức không nhỏ vẫn hiện hữu, từ biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến vùng nguyên liệu, cho đến yêu cầu ngày càng khắt khe về phát triển bền vững. Chỉ những thương hiệu biết thích ứng linh hoạt, đầu tư vào chất lượng, sáng tạo hương vị và kể được những câu chuyện giàu cảm xúc mới có thể tồn tại và phát triển.
Trà thế kỷ 21 không còn đơn thuần là một thức uống, đó là biểu tượng của sức khỏe, sự tinh tế và khả năng tái định hình lối sống. Và hơn bao giờ hết, tách trà hôm nay chính là lời nhắn gửi về một tương lai sống xanh, sống khỏe, sống sâu sắc hơn.