Tham dự và đồng chủ trì hội thảo có đồng chí PGS.TS Vũ Hải Quân, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; đồng chí PGS.TS Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; đồng chí PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương. Dự hội thảo còn các đại biểu đến từ các ban, bộ, ngành trung ương; các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, chính trị, cùng các cơ quan thông tấn báo chí trung ương và địa phương.
Quang cảnh hội thảo
Phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, đồng chí PGS.TS Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản khẳng định, hội thảo là hoạt động thiết thực và ý nghĩa trong bối cảnh cả nước đang tích cực triển khai và đưa Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024, của Bộ Chính trị “Về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” (gọi tắt là Nghị quyết số 57-NQ/TW) vào cuộc sống, nhằm tạo động lực đưa đất nước vươn mình phát triển mạnh mẽ, toàn diện trong kỷ nguyên mới.
Đồng chí Lê Hải Bình nhấn mạnh, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự phát triển vượt bậc, đột phá mạnh mẽ của khoa học, công nghệ như hiện nay, một trong những động lực quan trọng chính thúc đẩy sự phát triển của mỗi quốc gia trên thế giới là khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Để thực hiện mục tiêu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cần được coi là động lực chủ chốt, là “chìa khóa vàng”, là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, đồng thời hiện thực hóa khát vọng hùng cường và thịnh vượng của dân tộc ta; phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số mới là “phương tiện quan trọng” để đạt tới mục đích; đột phá, đổi mới sáng tạo là yếu tố kỳ diệu để làm nên kỳ tích, tạo ra bước tiến vượt bậc mang tính cách mạng, mới vượt qua rào cản, giới hạn hiện tại để đạt kết quả vượt trội, nổi bật như đồng chí GS, TS, Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định tại Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tổ chức ngày 13-1-2025(1). Trong bối cảnh đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW. Đây được xem là “Nghị quyết giải phóng tư duy khoa học”, “Nghị quyết để thực hiện các nghị quyết”, “Nghị quyết của hành động” với những mục tiêu rất cụ thể, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nhằm hiện thực hóa các chủ trương, xóa bỏ rào cản, giải phóng năng lực để tạo đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, là một xung lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.
PGS, TS Lê Hải Bình - Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản
Hội thảo đã nhận được hơn 40 tham luận của các ban, bộ, ngành, các địa phương, các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và hoạt động thực tiễn. Các tham luận trình bày trực tiếp và một số ý kiến trao đổi, thảo luận tại hội thảo đã tập trung phân tích, làm rõ ý nghĩa cách mạng, giá trị khoa học và tính thời đại của Nghị quyết số 57-NQ/TW, đồng thời luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Các đại biểu: PGS.TS Vũ Văn Phúc, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; PGS.TS Trần Quốc Toản, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; GS.TS Nguyễn Trọng Chuẩn, Phó Chủ tịch Hội Triết học Việt Nam; PGS.TS Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật; TSKH Phan Xuân Dũng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; TS Phùng Quốc Hiển, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội đã có những phân tích sâu sắc, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về vai trò, vị trí quan trọng của phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, là động lực to lớn và mạnh mẽ thúc đẩy đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới. Các đại biểu cũng phân tích chỉ rõ các nhân tố chủ quan và khách quan tác động, ảnh hưởng đến sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia ở nước ta; phân tích thực trạng phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đánh giá một cách khách quan những kết quả đã đạt được và những hạn chế, yếu kém còn tồn đọng; nhất là chỉ ra những điểm nghẽn, rào cản đang kìm hãm sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia về các phương diện nhận thức và hành động thực tiễn.
Tại hội thảo, GS.TS Trần Tuấn Anh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; GS.TS Trần Thọ Đạt, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân; PGS.TS Nguyễn Văn Thạo, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; PGS.TS Phạm Duy Đức, nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa và Phát triển, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và một số đại biểu cũng chỉ ra những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ở một số quốc gia trên thế giới, về các vấn đề cơ chế, nguồn lực, mô hình phát triển, lực lượng sản xuất mới, phương thức quản trị mới,… nhằm đưa ra những gợi mở, hàm ý chính sách đối với Việt Nam hiện nay. Các đại biểu cũng phân tích những quan điểm cơ bản có tính định hướng, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW; luận giải một cách khoa học, cụ thể và hệ thống các giải pháp khả thi, phù hợp với mỗi ban, bộ, ngành; mỗi đơn vị, cơ sở nghiên cứu; mỗi doanh nghiệp, địa phương, nhằm tạo sự đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hình thành động lực mới thúc đẩy sự vươn mình của dân tộc.
Kết luận hội thảo, đồng chí PGS.TS Lê Hải Bình khẳng định tính cấp thiết của sự ra đời Nghị quyết số 57-NQ/TW, đồng thời nhấn mạnh, các ý kiến tham luận và phát biểu trao đổi tại hội thảo góp phần làm sâu sắc hơn những vấn đề trọng tâm, những điểm mới đột phá trong quá trình nhận thức, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, làm rõ sự phân định vai trò nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp; nhấn mạnh sự cấp thiết về đổi mới thể chế, trong đó chú ý 4 vấn đề là tính khả thi về khoa học, kinh tế, xã hội, môi trường sinh thái của các cơ chế, chính sách; vấn đề nguồn nhân lực cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; yêu cầu đồng bộ các giải pháp, quy trình, nhằm tạo sự đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Tại hội thảo, Tạp chí Cộng sản đã giới thiệu ấn phẩm Tạp chí Cộng sản - Chuyên đề “Phát triển khoa học, công nghệ , thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”. Đây là ấn phẩm mang tính lý luận chính trị chuyên sâu, vừa làm rõ hơn những vấn đề lý luận và thực tiễn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số qua gần 40 năm đổi mới, vừa triển khai tư tưởng, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, góp phần đưa Nghị quyết số 57-NQ/TW vào cuộc sống.