Do đó, việc tìm ra những phương pháp can thiệp hiệu quả, đặc biệt là những thay đổi đơn giản trong lối sống và chế độ ăn uống, luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các nhà khoa học. Mới đây, một công trình nghiên cứu quy mô lớn vừa được công bố trên tạp chí y khoa uy tín Journal of Alzheimer's Disease đã mang đến những phát hiện mới đầy thú vị về tác dụng của cà phê và trà, hai trong số những loại đồ uống phổ biến nhất thế giới, đối với chức năng nhận thức của người cao tuổi.
Một công trình nghiên cứu quy mô lớn và đầy ý nghĩa được thực hiện tại Úc
Nhằm tìm hiểu một cách sâu sắc hơn về tác động của các mức độ tiêu thụ trà và cà phê khác nhau đối với chức năng nhận thức ở người cao tuổi, một nhóm các nhà khoa học uy tín từ Đại học Murdoch, Đại học Tây Úc, Đại học Edith Cowan và Tổ chức Nghiên cứu Alzheimer của Úc đã cùng nhau hợp tác thực hiện một công trình nghiên cứu dài hơi và bài bản. Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích dữ liệu từ một nhóm đối tượng rất lớn, bao gồm 8.715 người tham gia trong độ tuổi từ 60 đến 85. Một điểm quan trọng trong thiết kế của nghiên cứu này là tất cả những người tham gia đều không mắc chứng mất trí nhớ khi bắt đầu tham gia, và họ đã được theo dõi sức khỏe nhận thức trong một khoảng thời gian trung bình kéo dài hơn 9 năm.
Trong suốt quá trình này, những người tham gia đã báo cáo chi tiết về thói quen cũng như lượng cà phê và trà mà họ tiêu thụ hàng ngày. Dựa trên những thông tin này, họ được chia thành ba nhóm chính: nhóm không bao giờ uống trà hoặc cà phê, nhóm uống ở mức độ vừa phải (từ 1 đến 3 tách cà phê hoặc 1 đến 3 ly trà mỗi ngày), và nhóm uống nhiều (từ 4 tách cà phê hoặc 4 ly trà trở lên mỗi ngày). Tất cả những người tham gia đều đã trải qua ít nhất hai bài đánh giá chức năng nhận thức trong suốt thời gian nghiên cứu, cho phép các nhà khoa học có thể so sánh và đánh giá sự thay đổi theo thời gian.
Tác động hai mặt của cà phê: "Điểm ngọt" mang lại lợi ích và nguy cơ tiềm ẩn từ việc lạm dụng
Kết quả nghiên cứu đã phát hiện ra những tác động rất khác biệt của cà phê đối với sức khỏe não bộ. Đối với cà phê, dường như có một "điểm ngọt", một liều lượng tối ưu mang lại lợi ích tốt nhất. Cụ thể, nghiên cứu cho thấy rằng việc uống từ 1 đến 3 tách cà phê mỗi ngày là mức tốt nhất, có tác dụng giúp bảo vệ người cao tuổi chống lại sự suy giảm nhận thức.
Đáng chú ý, tác dụng bảo vệ này thể hiện rõ rệt nhất đối với các chức năng nhận thức cấp cao như khả năng lập luận và giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, một phát hiện bất ngờ và cũng là một lời cảnh báo quan trọng là, việc uống từ 4 tách cà phê trở lên mỗi ngày dường như lại gây ra tác dụng ngược lại, làm tăng tốc độ suy giảm nhận thức theo thời gian. Điều này cho thấy, đối với cà phê, việc duy trì sự điều độ là yếu tố then chốt để có thể nhận được những lợi ích mà không phải đối mặt với những nguy cơ tiềm ẩn.
Lợi ích bền bỉ và ổn định của trà: Uống nhiều hơn dường như vẫn mang lại hiệu quả tốt
Trái ngược với tác động hai mặt của cà phê, trà lại cho thấy một lợi ích bền bỉ và ổn định hơn. Kết quả nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, việc uống trà ở bất kỳ mức độ nào, dù là uống vừa phải (từ 1 đến 3 ly mỗi ngày) hay uống nhiều (từ 4 ly trở lên mỗi ngày), đều có tác dụng giúp bảo vệ người cao tuổi chống lại sự suy giảm nhận thức so với những người không uống trà. Phát hiện này gợi ý rằng các hợp chất có lợi trong trà có thể hoạt động theo một cơ chế khác hoặc có một ngưỡng an toàn rộng hơn so với các hợp chất trong cà phê trong việc tác động lên sức khỏe não bộ.
Những kết quả từ nghiên cứu mới này của Úc cũng rất tương đồng và giúp củng cố thêm cho những phát hiện từ các công trình nghiên cứu trước đây. Một nghiên cứu được trang tin y khoa News Medical trích dẫn cũng đã cho thấy rằng, việc tiêu thụ tối đa 2,5 tách cà phê mỗi ngày có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc các rối loạn về nhận thức. Trong khi đó, đối với trà, nghiên cứu này lại cho thấy uống càng nhiều thì lợi ích dường như càng tăng lên, với mỗi tách trà tăng thêm có thể giúp làm giảm đến 11% nguy cơ. Một phân tích tổng hợp khác, vốn được xem là có độ tin cậy khoa học cao, cũng đã đưa ra kết luận rằng việc tiêu thụ cà phê và trà xanh ở mức độ thấp đến vừa phải có tác dụng bảo vệ, giúp chống lại sự suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ. Sự tương đồng trong kết quả của nhiều công trình nghiên cứu độc lập khác nhau đang dần vẽ nên một bức tranh ngày càng rõ nét hơn về vai trò tích cực của hai loại đồ uống này đối với sức khỏe não bộ.
Những lựa chọn đơn giản trong lối sống và niềm hy vọng cho một tuổi già minh mẫn, khỏe mạnh
Tóm lại, công trình nghiên cứu quy mô lớn và dài hơi tại Úc đã cung cấp thêm những bằng chứng khoa học quý giá, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa việc tiêu thụ cà phê, trà và sức khỏe nhận thức ở người lớn tuổi. Những phát hiện này có thể được đúc kết thành những lời khuyên đơn giản và dễ áp dụng trong cuộc sống hàng ngày. Đối với những người yêu thích cà phê, sự điều độ chính là chìa khóa. Việc duy trì thói quen uống từ 1 đến 3 tách cà phê mỗi ngày dường như là "điểm ngọt", mang lại những lợi ích bảo vệ não bộ tốt nhất, trong khi việc tiêu thụ quá nhiều lại nên tránh. Đối với những người yêu thích trà, việc duy trì thói quen uống trà một cách đều đặn, dù ở mức độ nào, cũng đều có thể mang lại những tác động tích cực.
Những thói quen đơn giản và dễ chịu này hoàn toàn có thể trở thành một công cụ hữu hiệu trong chiến lược tổng thể nhằm duy trì một sức khỏe nhận thức tốt khi chúng ta bước vào giai lứa tuổi xế chiều. Dù cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa để có thể hiểu rõ hoàn toàn về các cơ chế tác động, nhưng những phát hiện này đã mang lại niềm hy vọng và những hướng dẫn hữu ích, giúp người cao tuổi có thể chủ động hơn trong việc bảo vệ tài sản quý giá nhất của mình: một trí tuệ minh mẫn và một tinh thần sảng khoái.
Bảo Anh