Giữa những triền đồi xanh ngát của xã Phổng Lái, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La, một mùa chè mới lại về trong không khí hân hoan và đầy hy vọng. Nơi đây, từ lâu đã được xem là thủ phủ chè của vùng Tây Bắc, không chỉ nhờ diện tích trồng lớn mà còn bởi sự gắn bó máu thịt giữa người dân và cây chè. Và năm nay, niềm tin ấy dường như được đền đáp xứng đáng, khi cả thiên thời, địa lợi, nhân hòa đang hội tụ để tạo nên một vụ mùa được kỳ vọng là "vàng xanh" của núi rừng.
Thời tiết thuận, nương chè mướt xanh, tín hiệu khởi đầu của vụ mùa thắng lợi
Từ đầu năm đến nay, thời tiết tại Phổng Lái được đánh giá là lý tưởng cho sự phát triển của cây chè: khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao, mưa đều và đúng lúc. Đây là những yếu tố tối quan trọng giúp cây chè sinh trưởng mạnh, phát lộc nhanh và cho ra những búp chè xanh mướt, căng tràn nhựa sống.
Khác với những năm trước khi nắng hạn kéo dài hay mưa trái mùa ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất vụ xuân năm nay chứng kiến sự hồi sinh mạnh mẽ của những nương chè. Ngay từ tháng 3, những chồi non mơn mởn đã phủ kín triền đồi, hứa hẹn một mùa thu hái tấp nập.
Tại Phổng Lái, cây chè không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng.
“Thời tiết năm nay thuận lắm, chè lên đều và khỏe. Có hôm tôi hái được hơn 40kg theo đúng chuẩn 1 tôm 2 lá. Thu nhập ổn định, bà con ai cũng phấn khởi,” bà Phạm Thị Thía, một hộ trồng chè lâu năm ở Phổng Lái chia sẻ. Trong câu nói ấy không chỉ có sự hài lòng mà còn là niềm tin vào một tương lai kinh tế vững chắc từ cây chè.
Không chỉ dựa vào thiên nhiên, sự tiến bộ trong kỹ thuật canh tác và chế biến cũng là yếu tố quyết định nâng cao chất lượng chè Phổng Lái. Tại đây, ngày càng nhiều hộ dân áp dụng quy trình trồng chè sạch, sử dụng phân bón hữu cơ, thu hái thủ công đúng kỹ thuật và sơ chế tại chỗ để giữ nguyên hương vị tự nhiên của búp chè.
Các hợp tác xã (HTX) chè cũng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị này. Theo chị Hoàng Kim Ngân, đại diện HTX sản xuất, kinh doanh và dịch vụ tổng hợp Bình Thuận: “Từ đầu năm đến nay, lượng mưa đều giúp cây chè phát triển ổn định, chất lượng búp chè đẹp và thơm. Đây là điều kiện lý tưởng để HTX chủ động thu mua, chế biến và đáp ứng yêu cầu khắt khe từ thị trường.”
Bên cạnh việc hỗ trợ kỹ thuật, các HTX còn đang đầu tư mạnh vào công nghệ chế biến, máy móc hiện đại và quy trình sản xuất đạt chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Điều này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm mà còn mở ra cánh cửa đưa chè Phổng Lái ra thị trường rộng lớn hơn, cả trong và ngoài nước.
Tại Phổng Lái, cây chè không chỉ là sản phẩm nông nghiệp, mà còn là sợi dây gắn kết cộng đồng. Hàng nghìn hộ dân sống nhờ vào chè từ trồng, thu hái đến sơ chế và đóng gói. Mỗi mùa chè không đơn thuần là mùa thu hoạch, mà là mùa của niềm hy vọng, mùa của lao động và sự sẻ chia.
Chính vì vậy, các mô hình liên kết giữa nông dân – HTX – doanh nghiệp ngày càng phát triển. Những chuỗi liên kết này đảm bảo đầu ra ổn định, giảm rủi ro cho người trồng và tăng giá trị sản phẩm chè theo hướng bền vững.
“HTX chúng tôi đang có kế hoạch nâng cấp hệ thống sản xuất để mở rộng bao tiêu sản phẩm cho bà con, đồng thời tăng cường xúc tiến thương mại, hướng đến xuất khẩu chè sạch, chè hữu cơ,” bà Nguyễn Thị Bình, Phó Giám đốc HTX Bình Thuận chia sẻ. Đây chính là chiến lược kép: vừa nâng thu nhập cho người dân, vừa khẳng định thương hiệu chè Phổng Lái trên thị trường quốc tế.
Nằm trong tổng diện tích gần 2.000 ha chè toàn huyện, Phổng Lái góp một phần không nhỏ vào sản lượng chè của tỉnh Sơn La. Những năm gần đây, sản phẩm chè nơi đây không chỉ phục vụ thị trường nội địa mà còn bắt đầu chinh phục các thị trường khó tính như Nhật Bản, Đài Loan và châu Âu nhờ vào chất lượng vượt trội và câu chuyện bản địa đầy tính nhân văn.
Chè Phổng Lái không chỉ là thứ chè để uống, mà là kết tinh của đất trời Tây Bắc, là lao động tỉ mỉ của người nông dân, và là minh chứng cho sự chuyển mình của nông thôn hiện đại. Mùa xuân năm nay, cùng với những đồi chè mướt xanh, người dân Phổng Lái đang gặt hái cả những quả ngọt của lòng tin và sự kiên trì. Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang hướng đến phát triển bền vững, chè Phổng Lái nổi lên như một hình mẫu điển hình nơi mà con người, thiên nhiên và kỹ thuật cùng nhau kiến tạo nên giá trị lâu dài. Hy vọng rằng, từ những chồi non hôm nay, Phổng Lái sẽ tiếp tục vươn xa, không chỉ mang lại ấm no cho người dân mà còn góp phần khẳng định vị thế chè Việt Nam trên bản đồ nông sản thế giới.