Thời gian vừa qua, lãi suất cho vay mua nhà được điều chỉnh giảm khá mạnh, hạ khoảng 3% so với năm ngoái. Tại các ngân hàng thương mại, từ đầu tháng 11, lãi suất cho vay mua nhà duy trì ở mức từ 4,6 - 9,5%/năm. Sau thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi cho các khoản vay đã ký trước đó tại nhiều ngân hàng thường vượt mức 11,7%/năm.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến cuối quý III/2024, dư nợ tín dụng trong hoạt động kinh doanh bất động sản đạt 1.274.233 tỷ đồng, tăng 29,1% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, dư nợ cho vay xây dựng, sửa chữa, mua nhà chỉ chiếm khoảng trên 125.800 tỷ đồng. Khi người mua vẫn kỳ vọng giá nhà sẽ giảm và các chính sách điều hành cũng như sự đổi mới về hành lang pháp lý sẽ giúp thị trường tích cực hơn.
Nguyên nhân nào khiến người dân ngại mua nhà dù lãi suất cho vay đã giảm?
Dù mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà duy trì dưới 10%/năm cùng với việc Chính phủ triển khai các chương trình hỗ trợ tín dụng ưu đãi hấp dẫn nhưng qua khảo sát tâm lý người dùng bất động sản Việt Nam của Batdongsan.com.vn, người dân vẫn không mặn mà vay mua nhà mà trong trạng thái chờ đợi và phần lớn người mua nhà cần sự chuyển biến rõ nét hơn trước khi xuống tiền.
Đối với việc vay vốn mua nhà, hơn 50% người tham gia khảo sát cho rằng, lãi suất vay mua nhà dưới 8%/năm là hợp lý, 29% chấp nhận mức lãi suất từ 8 - 10%/năm, chỉ 10% chấp nhận đi vay với lãi suất từ 10-13%/năm (tính theo mức thả nổi).
Hầu hết người đang đi vay mua nhà tham gia khảo sát cho biết, họ vẫn phải vay với lãi suất trung bình trên 11,5 - 13%/năm.
Theo các chuyên gia, việc người vay mua nhà phải vay với lãi suất cao hơn mức chung bởi có thể mức ưu đãi dưới 10%/năm chỉ áp dụng trong ngắn hạn, hết thời gian ưu đãi sẽ thả nổi theo lãi suất thị trường. Do đó, bên cạnh việc so sánh lãi suất vay mua nhà các ngân hàng để lựa chọn gói vay phù hợp, người mua hãy cân nhắc kỹ về dòng tiền và khả năng trả nợ.
Không chỉ vậy, tâm lý bất an trước sự bất ổn kinh tế cũng tạo ra nhiều người cản. Tương lai không chắc chắn, từ khả năng lạm phát leo thang đến nguy cơ mất việc làm, mang thêm một khoản nợ trở thành điều không ai mong muốn. Thay vì lao vào các tài khoản vay kéo dài hàng năm, dân dân lựa chọn cách giữ tiền mặt hoặc đầu tư vào các tài sản có tài khoản cao hơn.
Thêm vào đó, thị trường hiện tại vẫn chịu ảnh hưởng từ tâm lý chờ đợi. Nhiều người tin rằng giá nhà sẽ giảm hơn nữa trong bối cảnh các nhà tư vấn phải giảm giá để giải phóng hàng tồn tại. Điều này càng khiến thị trường lâm vào trạng thái đóng băng," dù lãi suất cho vay đã được điều chỉnh.
Giảm lãi suất có thể giúp thị trường giảm khó khăn, nhưng để thực sự khơi dậy niềm tin của người dân, cần nhiều hơn thế. Một thị trường minh bạch, thực tế hỗ trợ chính sách và nguồn cung cấp phù hợp với thu nhập mới là chìa khóa để người dân sẵn sàng đặt niềm tin vào giấc mơ một cư dân.
Trong thời gian tới, với những kỳ vọng vào việc hoàn thiện của hệ thống văn bản pháp luật thị trường sẽ có bước tiến mới như Quốc hội đã Trình Chính phủ về dự thảo Nghị quyết thí điểm thực hiện nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận quyền sử dụng đất. Nếu việc này được thông qua các dự án sẽ được khơi thông, doanh nghiệp sẽ được tháo gỡ khó khăn về hướng tiếp cận đất đai.
Tiến Hoàng