Trong bối cảnh thị trường nông sản ngày càng cạnh tranh và người tiêu dùng quan tâm hơn đến sức khỏe, an toàn thực phẩm, nông nghiệp hữu cơ đang trở thành xu hướng tất yếu. Tại tỉnh Điện Biên, chè không chỉ là cây trồng truyền thống mà còn được định vị như một sản phẩm đặc trưng, chất lượng cao nhờ áp dụng các quy trình canh tác sạch và hướng tới chứng nhận OCOP “Mỗi xã một sản phẩm”. Chương trình này đang trở thành bước đệm quan trọng giúp nâng tầm giá trị chè Điện Biên trên thị trường trong và ngoài nước.
OCOP không chỉ nâng giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn những giống chè truyền thống quý hiếm như Shan Tuyết, đồng thời phát triển thương hiệu chè Điện Biên bền vững.
Công ty TNHH Chè Phan Nhất, tại xã Mường Lạn, là điển hình cho hướng đi này. Bắt đầu từ năm 2017, công ty áp dụng quy trình sản xuất không sử dụng hóa chất độc hại, thay vào đó là chế phẩm sinh học và phân bón hữu cơ, bảo đảm cây chè phát triển tự nhiên, giữ nguyên hương vị tinh túy và chất lượng vượt trội. Trong tổng số 12ha diện tích trồng, hiện 5ha đã đạt chứng nhận hữu cơ, đồng thời các sản phẩm chủ lực như trà Shan Tuyết PH.14 và trà xanh Phan Nhất được công nhận OCOP 4 sao, một sản phẩm khác đạt OCOP 3 sao.
Theo ông Phan Trọng Nhất, Giám đốc Công ty TNHH Chè Phan Nhất, việc đạt OCOP không chỉ nâng cao uy tín sản phẩm mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu. Trong 3 năm gần đây, Bạch Trà của công ty đã được khách hàng Hàn Quốc đặt mua trung bình hơn 1 tạ chè khô mỗi năm. Đây là minh chứng rõ ràng rằng khi đáp ứng các tiêu chuẩn OCOP, chè Điện Biên hoàn toàn có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đồng thời tạo niềm tin với người tiêu dùng trong nước.
Sự phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Điện Biên không chỉ dừng lại ở một số doanh nghiệp. Báo cáo sơ kết sản xuất cây trồng năm 2025 của Sở Nông nghiệp và Môi trường cho thấy toàn tỉnh hiện có 3 cơ sở được chứng nhận hữu cơ với tổng diện tích 13,75ha. Ngoài 5ha chè của Công ty TNHH Chè Phan Nhất, còn có 3,7ha cây ăn quả của Công ty TNHH Cara Farm Việt Nam và hơn 5ha rau, củ, quả của HTX Nông nghiệp Công nghệ cao Si Pa Phìn. Bên cạnh đó, các mô hình sản xuất đạt chứng nhận VietGAP cũng ngày càng mở rộng, như 13ha bí xanh của HTX Nam Dương, 10,5ha mắc ca của Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển mắc ca và 5ha lúa của Tổ hợp tác lúa Bản Đun.
Những con số này phản ánh xu hướng tích cực trong nông nghiệp Điện Biên: từ canh tác truyền thống sang sản xuất sạch, đạt chuẩn và có khả năng cạnh tranh cao. Việc áp dụng tiêu chuẩn hữu cơ và VietGAP giúp nông dân tăng thu nhập, giảm chi phí hóa chất, bảo vệ môi trường và duy trì đa dạng sinh học. Đồng thời, chương trình OCOP giúp các sản phẩm được chứng nhận trở nên uy tín hơn, tạo cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn, tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ và triển lãm trong nước và quốc tế.
OCOP không chỉ nâng giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn những giống chè truyền thống quý hiếm như Shan Tuyết, đồng thời phát triển thương hiệu chè Điện Biên bền vững. Những sản phẩm đạt OCOP được người tiêu dùng đánh giá cao nhờ hương vị tinh khiết, chất lượng ổn định và đảm bảo an toàn thực phẩm. Đây là minh chứng rõ ràng rằng việc kết hợp giữa nông nghiệp hữu cơ và chương trình OCOP chính là công thức thành công để chè Điện Biên vươn lên tầm cao mới.
Ngoài giá trị thương mại, việc sản xuất chè hữu cơ theo hướng OCOP còn mang ý nghĩa bảo vệ môi trường. Sử dụng phân bón hữu cơ và chế phẩm sinh học giúp đất trồng giữ được độ phì nhiêu, hạn chế ô nhiễm nguồn nước và giảm tác động tiêu cực đến hệ sinh thái xung quanh. Đây là yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững của tỉnh, đảm bảo nguồn lực lâu dài cho cộng đồng nông dân và sự phát triển kinh tế vùng.
Có thể thấy, OCOP đang trở thành bước đệm quan trọng giúp chè Điện Biên nâng tầm giá trị, từ sản xuất đến tiêu thụ, đồng thời mở rộng ra thị trường quốc tế. Những ly trà Shan Tuyết PH.14 hay trà xanh Phan Nhất không chỉ là thức uống thơm ngon mà còn là minh chứng cho nỗ lực, tri thức và tâm huyết của người nông dân Điện Biên. Chương trình OCOP cùng nông nghiệp hữu cơ đang giúp tỉnh Điện Biên định hình thương hiệu chè chất lượng cao, bền vững và giàu giá trị văn hóa, trở thành biểu tượng nông nghiệp hiện đại của Tây Bắc Việt Nam.