Ngày 22/9, lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm TP Huế cho biết, vừa phát hiện nhiều cây chè rừng cổ thụ trên các dãy núi cao, trong đó có giống chè Shan – loại chè đặc sản nổi tiếng của Việt Nam. Phát hiện này mở ra cơ hội nghiên cứu, bảo tồn và phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với bản sắc văn hóa vùng cao.
Hoạt động kiểm lâm tuần tra và ghi nhận hình ảnh cây chè rừng
Theo đó, qua khảo sát đầu tháng 9, đơn vị đã thu thập 8 mẫu chè tại nhiều điểm thuộc vùng cao A Lưới. Kết quả phân tích cho thấy, 2 mẫu tại tiểu khu 341 và tiểu khu 344 (xã A Lưới 5, Cha Linh – Mù Nú, đầu nguồn sông Hữu Trạch) trùng khớp với giống chè Shan rừng cổ thụ (Camellia sinensis var. assamica). Trong khi đó, 6 mẫu còn lại tại khu vực đỉnh Dốc Chè (đường 71) và thôn Đút 2 (xã A Lưới 1) có sự khác biệt, chưa xác định được giống.
Ông Hồ Văn Kiểm, cán bộ Hạt Kiểm lâm A Lưới, người trực tiếp tham gia khảo sát, cho biết cây chè Shan đầu tiên được phát hiện ở độ cao 1.069 mét trên đỉnh Dốc Chè, cao khoảng 5 mét, mọc ven đường tuần tra. Những ngày sau, lực lượng tiếp tục phát hiện thêm nhiều cây chè rừng cổ thụ khác tại xã Hồng Kim (cũ) và khu vực giáp ranh xã A Lưới 1 với phường Phong Điền, TP Huế.
Trước phát hiện này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đề xuất UBND TP Huế giao Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng đề tài nghiên cứu, nhằm xác định vùng phân bố, trữ lượng, đồng thời thử nghiệm nhân giống để đưa vào sản xuất, tạo ra sản phẩm nông nghiệp giá trị cao.
Các chuyên gia nhận định, chè Shan rừng cổ thụ có giá trị không chỉ ở chất lượng trà mà còn ở yếu tố văn hóa, gắn bó mật thiết với đời sống đồng bào miền núi. Việc bảo tồn và khai thác bền vững nguồn gen này có thể mở ra cơ hội đưa chè Shan Huế trở thành đặc sản nổi tiếng, tương tự như chè Shan tuyết ở Hà Giang, Yên Bái – những sản phẩm đã khẳng định thương hiệu trên thị trường trong và ngoài nước.
Bên cạnh tiềm năng kinh tế, chè Shan cổ thụ còn hứa hẹn giá trị du lịch sinh thái. Các hoạt động trải nghiệm như hái chè cổ thụ, chế biến và thưởng trà trên núi cao có thể trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần phát triển kinh tế bền vững cho cộng đồng địa phương.
Hình ảnh cây chè Shan cổ thụ mọc trên núi cao ở A Lưới.
Phát hiện chè Shan rừng cổ thụ tại A Lưới, khẳng định sự đa dạng sinh học phong phú của Huế, đồng thời mở ra hướng đi mới trong việc gắn kết bảo tồn thiên nhiên với phát triển kinh tế – xã hội.
Bùi Quốc Dũng