Nếu như hơn một thập kỷ trước, kinh tế nông nghiệp ở xã Phú Nhuận, tỉnh Lào Cai vẫn dựa chủ yếu vào trồng lúa, ngô để phục vụ nhu cầu tự cung tự cấp, thì nay diện mạo đã hoàn toàn đổi khác. Trên những quả đồi thoai thoải, những triền đất từng bạc màu, một màu xanh chè bạt ngàn đang phủ kín, trở thành nền tảng kinh tế chủ lực giúp người dân ổn định cuộc sống, vươn lên làm giàu, đồng thời đưa xã Phú Nhuận trở thành điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới.
Cây chè đã trở thành cây trồng chủ lực góp phần phát triển kinh tế xây dựng nông thôn mới ở xã Phú Nhuận, tỉnh Lào Cai.
Từ cây lương thực đến cây kinh tế mũi nhọn
Sự chuyển mình mạnh mẽ của Phú Nhuận bắt đầu từ quyết sách lựa chọn cây chè làm hướng đi chiến lược. Bởi khác với cây lương thực ngắn ngày, chè không chỉ cho thu nhập ổn định quanh năm mà còn gắn với thị trường chế biến và tiêu thụ rộng mở. Từ vài hộ trồng thử nghiệm ban đầu, nay gần như gia đình nào trong xã cũng có diện tích chè, ít thì nửa hecta, nhiều thì vài hecta.
Điển hình như gia đình bà Bàn Thị Vân, thôn Nhuần 1, sở hữu hơn 1 ha chè, mỗi năm thu hoạch 7–8 tấn búp tươi, mang về hơn 50 triệu đồng – con số cao gấp nhiều lần so với trồng ngô trước kia. Bà chia sẻ: “Ngày nay bà con yên tâm trồng chè vì thu hái đến đâu, thương lái đến tận nơi thu gom đến đó. Thu nhập ổn định nên đời sống cũng cải thiện rõ rệt, chúng tôi chỉ còn tập trung chăm sóc thật tốt để chè đạt năng suất cao hơn.”
Bước tiến nhờ kỹ thuật và sự đồng hành của chính quyền
Một yếu tố quan trọng giúp cây chè Phú Nhuận vươn mình chính là việc áp dụng khoa học kỹ thuật. Người dân không còn canh tác theo tập quán truyền thống mà được tập huấn, hướng dẫn quy trình sản xuất chè an toàn, chè hữu cơ. Cán bộ khuyến nông thường xuyên bám địa bàn, hỗ trợ kỹ thuật trồng, đốn, chăm sóc, bón phân hữu cơ, đồng thời hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ vậy, cây chè sinh trưởng tốt, giảm sâu bệnh và giữ được hương vị tự nhiên đặc trưng.
Không chỉ dừng lại ở hướng dẫn kỹ thuật, chính quyền xã còn vận động bà con thành lập các “Tổ hội trồng và chăm sóc chè sạch theo hướng hữu cơ”. Đây là bước tiến quan trọng để liên kết hộ sản xuất, giúp người dân cùng chia sẻ kinh nghiệm, giảm chi phí đầu vào và quan trọng hơn là xây dựng thương hiệu chè sạch đồng bộ. Bà Phạm Thị Dần, hội viên Tổ hội ở thôn Nhuần 1, nhấn mạnh: “Liên kết sản xuất theo hướng hữu cơ là cách tốt nhất để chè Phú Nhuận giữ chất lượng, ổn định đầu ra và mang lại thu nhập bền vững cho nông hộ.”
Vùng nguyên liệu ngày càng mở rộng
Đến nay, toàn xã Phú Nhuận đã có hơn 177 ha chè, chủ yếu là các giống lai năng suất cao như Lai 1, Lai 2 và giống chất lượng đặc biệt như Bát Tiên. Đây là những giống chè phù hợp khí hậu, đất đai vùng cao, vừa cho sản lượng ổn định, vừa đảm bảo hương vị được thị trường ưa chuộng.
Chỉ riêng năm 2024, sản lượng chè búp tươi của Phú Nhuận đạt gần 1.600 tấn, tăng 200 tấn so với năm 2023, mang về doanh thu hơn 10 tỷ đồng. Con số này minh chứng rõ ràng cho sức sống mới của cây chè, khi nó không chỉ là cây trồng chủ lực mà còn trở thành “trụ cột” nâng đỡ kinh tế hộ gia đình, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm lao động nông thôn.
Cây chè – Động lực xây dựng nông thôn mới
Cây chè không chỉ mang lại thu nhập mà còn góp phần định hình lại diện mạo nông thôn Phú Nhuận. Những nếp nhà khang trang mọc lên, đường làng được bê tông hóa từ nguồn vốn xây dựng nông thôn mới kết hợp với nguồn lực người dân, trẻ em được đến trường đầy đủ, đời sống tinh thần ngày một phong phú. Chè đã thực sự trở thành cầu nối giữa mục tiêu phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đặc biệt, khi sản xuất được tổ chức theo hướng hữu cơ và có chứng nhận an toàn, thương hiệu “chè sạch Phú Nhuận” ngày càng khẳng định chỗ đứng trên thị trường. Đây chính là lợi thế cạnh tranh giúp sản phẩm vươn xa, từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng rộng lớn hơn.
Hướng đi bền vững trong tương lai
Để duy trì đà tăng trưởng, xã Phú Nhuận đang tiếp tục tái cơ cấu ngành chè, tập trung nâng cao năng suất – chất lượng – hiệu quả. Trong kế hoạch, địa phương sẽ mở rộng diện tích trồng chè hữu cơ, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong chăm sóc và thu hái, đồng thời liên kết với các nhà máy chế biến để xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ vùng nguyên liệu đến sản phẩm tiêu thụ.
Mục tiêu không chỉ dừng lại ở sản xuất chè búp tươi mà còn hướng đến chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như chè xanh cao cấp, chè thảo mộc phối vị, chè túi lọc… Đây là hướng đi tất yếu để nâng cao giá trị thương hiệu, đưa chè Phú Nhuận vươn ra thị trường cả nước và xa hơn là xuất khẩu.
Cây chè ở Phú Nhuận đã đi từ chỗ chỉ là cây trồng thử nghiệm đến trở thành trụ cột kinh tế của địa phương. Với sự quyết tâm của chính quyền, sự đồng lòng của người dân cùng sự hỗ trợ của khoa học kỹ thuật, chè không chỉ giúp nâng cao thu nhập mà còn góp phần định hình nông thôn mới văn minh, hiện đại.
Câu chuyện thành công của Phú Nhuận cho thấy: khi chọn đúng cây trồng chiến lược, tổ chức sản xuất khoa học và biết gắn kết thị trường, nông thôn hoàn toàn có thể chuyển mình mạnh mẽ. Và với màu xanh bạt ngàn trên những đồi chè hôm nay, Phú Nhuận đang chứng minh rằng cây chè chính là “lá bùa sinh kế” để người dân vững bước trên con đường làm giàu bền vững.