Món thịt chua Thanh Sơn - Phú Thọ.
Thịt chua vốn là món ăn lâu đời của đồng bào người Mường tại vùng núi Thanh Sơn. Từ lâu, món ăn này được chế biến theo phương pháp thủ công, ủ lên men tự nhiên từ thịt lợn và cơm nếp hoặc thính, mang lại hương vị đặc trưng độc đáo: chua dịu, thơm nồng, dai giòn, hấp dẫn. Đây là món ăn gắn liền với đời sống sinh hoạt, đặc biệt trong các dịp lễ, tết, cưới hỏi.
Thấu hiểu giá trị truyền thống ấy, cơ sở sản xuất thịt chua cao cấp Phượng Hồng (xã Thục Luyện, huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ) được thành lập với mong muốn không chỉ bảo tồn hương vị nguyên bản mà còn nâng tầm chất lượng sản phẩm lên một tầm cao mới – đáp ứng xu thế tiêu dùng hiện đại và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Chị Đinh Thị Hồng – Chủ cơ sở Phượng Hồng, chia sẻ: “Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình người Mường. Từ bé đã quen thuộc với món thịt chua do bà và mẹ làm trong những dịp giỗ chạp, lễ hội. Khi lớn lên, tôi nhận ra rằng đây không chỉ là món ăn mà còn là bản sắc văn hóa quý báu. Tôi muốn mang món ăn ấy ra thị trường với một diện mạo chuyên nghiệp hơn, nhưng vẫn giữ hồn cốt truyền thống.”
Khởi đầu từ một cơ sở sản xuất nhỏ lẻ vào năm 2017, đến nay, Phượng Hồng đã phát triển thành một thương hiệu có tiếng tại tỉnh Phú Thọ, với nhà xưởng quy mô hơn 500m2, hệ thống dây chuyền chế biến hiện đại đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Khác biệt của thịt chua Phượng Hồng nằm ở sự cầu kỳ trong nguyên liệu và quy trình chế biến. Thịt được lựa chọn là thịt mông hoặc vai lợn bản nuôi theo phương pháp truyền thống, đảm bảo độ săn chắc và thơm tự nhiên. Thính được rang từ gạo nếp cái hoa vàng – một loại gạo đặc sản của địa phương, xay mịn và phối trộn theo công thức gia truyền.
Sau khi sơ chế, thịt được ướp muối, thính, tỏi và các loại gia vị truyền thống, rồi gói trong lá ổi và ủ trong hộp nhựa kín. Thời gian ủ kéo dài từ 3 đến 7 ngày tùy theo điều kiện thời tiết để đạt được độ chua, mùi thơm và độ mềm lý tưởng.
“Chúng tôi luôn theo dõi nhiệt độ, độ ẩm và thời gian ủ một cách nghiêm ngặt. Đó là điều khiến sản phẩm của Phượng Hồng giữ được hương vị tự nhiên, thơm ngon và không cần chất bảo quản,” chị Hồng nhấn mạnh.
Sản phẩm thịt chua OCOP 4 sao cao cấp Phượng Hồng niềm tự hào từ mảnh đất Thanh Sơn.
Với quy trình sản xuất chuyên nghiệp, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và sự kiên trì cải tiến chất lượng, năm 2022, thịt chua cao cấp Phượng Hồng được Hội đồng đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh Phú Thọ công nhận đạt chuẩn 4 sao.
Chứng nhận OCOP không chỉ là một dấu mốc quan trọng với cơ sở Phượng Hồng mà còn là động lực để chị Hồng và đội ngũ của mình tiếp tục đầu tư, mở rộng sản xuất và xây dựng thương hiệu.
Hiện nay, Phượng Hồng có 5 dòng sản phẩm thịt chua: thịt chua ống nứa, thịt chua hộp cao cấp, thịt chua gói truyền thống, thịt chua trẻ em và thịt chua đặc biệt dành cho người ăn kiêng – đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.
Nhờ đầu tư chỉn chu vào bao bì, nhãn mác và quảng bá, sản phẩm của Phượng Hồng hiện đã có mặt tại hầu hết các siêu thị, cửa hàng đặc sản tại Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, TP.HCM… và được bày bán trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Lazada.
Doanh thu hàng năm của cơ sở đạt trên 5 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hơn 20 lao động địa phương với mức thu nhập từ 5 – 7 triệu đồng/tháng.
Đặc biệt, Phượng Hồng đang hướng tới xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản và EU. Đơn vị đã làm việc với các đối tác nước ngoài để chuẩn hóa hồ sơ xuất khẩu và đáp ứng yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm quốc tế.
Cơ sở Phượng Hồng không chỉ là nơi sản xuất mà còn trở thành điểm đến trải nghiệm của du khách. Tại đây, khách tham quan có thể tận mắt chứng kiến quy trình làm thịt chua, tìm hiểu văn hóa ẩm thực Mường và thưởng thức các món ăn truyền thống.
Mô hình kết hợp giữa sản phẩm OCOP và du lịch trải nghiệm đang được địa phương khuyến khích, góp phần quảng bá sâu rộng hình ảnh huyện Thanh Sơn – vùng đất giàu bản sắc văn hóa và tiềm năng kinh tế nông thôn.
Trong xu thế phát triển công nghệ số, Phượng Hồng đã bước đầu ứng dụng nền tảng mạng xã hội, xây dựng kênh TikTok, Facebook để lan tỏa giá trị sản phẩm đến cộng đồng. Video hướng dẫn chế biến món ăn từ thịt chua, chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp từ vùng cao… được người tiêu dùng đón nhận tích cực.
Chị Hồng chia sẻ: “Chúng tôi đang phối hợp với đơn vị truyền thông để áp dụng AI trong cá nhân hóa nội dung quảng bá. Mục tiêu không chỉ là bán hàng mà còn truyền cảm hứng về văn hóa dân tộc Mường đến thế hệ trẻ.”
Không dừng lại ở danh hiệu OCOP 4 sao, Phượng Hồng đặt mục tiêu chinh phục OCOP 5 sao trong giai đoạn 2025 – 2026. Để đạt được điều này, cơ sở đang đầu tư mở rộng dây chuyền chế biến, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung và chuẩn hóa bộ tiêu chuẩn sản phẩm theo hướng hữu cơ.
Ngoài ra, Phượng Hồng cũng phối hợp với Hội Nông dân huyện và các tổ chức hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp để nhân rộng mô hình sản xuất thịt chua sạch, tạo sinh kế bền vững cho người dân vùng cao.
Thịt chua cao cấp Phượng Hồng là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa giá trị truyền thống và tư duy đổi mới. Không chỉ góp phần gìn giữ di sản văn hóa ẩm thực dân tộc, sản phẩm còn mở ra hướng đi mới cho phát triển kinh tế nông thôn, khơi dậy khát vọng vươn xa từ một vùng đất giàu bản sắc – Thanh Sơn, Phú Thọ.
XUÂN SỸ