Tại xã Đồng Lương, tỉnh Phú Thọ, cây chè không chỉ là một loại cây trồng quen thuộc mà đã trở thành “trụ cột” của nền kinh tế địa phương. Từ những đồi chè xanh mướt, người dân nơi đây đã viết nên câu chuyện đổi thay, từ sản xuất nhỏ lẻ sang xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị sản phẩm và hướng tới nền nông nghiệp bền vững, hiện đại.
Cây chè ở Đồng Lương không chỉ tạo thu nhập ổn định cho người dân, mà còn phủ xanh đồi trọc, bảo vệ môi trường và mở hướng phát triển nông nghiệp hiện đại.
Phát huy giá trị từ vùng đất trung du
Nằm giữa vùng trung du trù phú, Đồng Lương được thiên nhiên ưu ái khí hậu ôn hòa, lượng mưa ổn định, cùng hệ thống khe suối, hồ đập dồi dào. Địa hình đồi thấp, chất đất giàu dinh dưỡng là điều kiện lý tưởng cho cây chè phát triển quanh năm. Chính lợi thế này đã hình thành nên vùng chè Đá Hen, sản phẩm đặc trưng của xã, nổi tiếng bởi hương vị đậm đà, khó quên.
Những năm gần đây, chính quyền và người dân đã tập trung cải tạo các vườn chè già cỗi, thay thế bằng những giống năng suất cao như LDP2, VN15. Nhờ vậy, diện tích chè toàn xã đạt 170 ha, đem lại giá trị khoảng 40 tỷ đồng mỗi năm. Riêng làng nghề sản xuất và chế biến chè Đá Hen có 100 ha với 80 hộ tham gia, trở thành “trái tim” của vùng sản xuất.
Một điển hình tiêu biểu là hộ ông Bùi Văn Chương với 3,5 ha chè. Nhờ áp dụng kỹ thuật hiện đại, mỗi vụ ông thu khoảng 150 triệu đồng. Sản xuất 6 vụ/năm, doanh thu đạt gần 900 triệu đồng, sau khi trừ chi phí vẫn giữ mức lợi nhuận cao. Ông Chương chia sẻ: “Trước đây làm nhỏ lẻ, hiệu quả thấp. Giờ có giống tốt, kỹ thuật bài bản, giá bán ổn định nên thu nhập khá hơn nhiều. Mỗi vụ còn tạo việc làm thêm cho bà con trong vùng.”
Không chỉ tạo thu nhập, cây chè còn góp phần phủ xanh đồi trọc, chống xói mòn, cải thiện môi trường và định hình một hướng phát triển nông nghiệp bền vững cho địa phương.
Hướng đi mới từ hợp tác xã
Khai thác tiềm năng sẵn có, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và Chế biến chè Đá Hen đã trở thành đầu tàu trong việc đổi mới tư duy sản xuất. Doanh thu hàng năm đạt khoảng 12 tỷ đồng, HTX đã khẳng định vị thế của chè Đá Hen trên thị trường.
Hiện HTX có hơn 15 ha chè đạt chuẩn VietGAP, vận hành quy trình khép kín từ trồng, chăm sóc đến chế biến, đóng gói. Bên cạnh đầu tư công nghệ, HTX còn ứng dụng chuyển đổi số để quản lý vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và kết nối tiêu thụ. Ông Nguyễn Văn Thanh – Giám đốc HTX cho biết: “Muốn chè Đá Hen vươn xa thì phải làm bài bản, đảm bảo an toàn và giữ chất lượng đồng đều. Chúng tôi luôn coi uy tín là nền tảng.”
Với sản phẩm đạt OCOP 4 sao cấp tỉnh và nhãn hiệu “Chè Phú Thọ”, mỗi năm HTX sản xuất 3 tấn chè khô, tiêu thụ hơn 300 tấn chè tươi. HTX tạo việc làm thường xuyên cho 13 lao động với thu nhập trên 100 triệu đồng/người/năm.
Bài toán phát triển bền vững
Sau khi sáp nhập ba xã Điêu Lương, Yên Dưỡng và Đồng Lương (cũ) thành xã Đồng Lương, địa phương đã có điều kiện thuận lợi để quy hoạch lại vùng sản xuất, tập trung vào cây chè như một mũi nhọn kinh tế.
Chiến lược phát triển cây chè của xã bao gồm: tập huấn kỹ thuật VietGAP và hữu cơ cho nông dân; khuyến khích mô hình kinh tế tập thể; xây dựng thương hiệu và nhãn hiệu tập thể; quảng bá trên nền tảng số; và gắn sản xuất chè với du lịch sinh thái, trải nghiệm làng nghề. Đây không chỉ là cách gia tăng giá trị sản phẩm mà còn giúp chè Đá Hen tiếp cận những thị trường rộng lớn hơn.
Niềm tự hào của Đồng Lương
Từ những đồi cằn cỗi, cây chè đã hồi sinh mạnh mẽ, mang lại sinh kế ổn định cho hàng trăm hộ dân. Giờ đây, chè Đá Hen không chỉ là thức uống, mà còn là biểu tượng của sự cần cù, sáng tạo và khát vọng vươn lên của người dân Đồng Lương.
Bằng tư duy mới, cách làm mới và sự hỗ trợ từ chính quyền, người dân nơi đây đang từng ngày nâng tầm giá trị cây chè, đưa thương hiệu Đá Hen vươn xa trên bản đồ nông sản Việt. Trên từng đồi chè xanh mướt, câu chuyện phát triển kinh tế từ cây chè vẫn đang tiếp tục, hứa hẹn một tương lai bền vững và thịnh vượng cho vùng trung du Phú Thọ.