Mùa thu Hà Nội đến, mang theo những cơn gió heo may se lạnh, cái nắng hanh vàng nhẹ nhàng phủ lên những con đường, góc phố. Thu Hà Nội là mùa của những ký ức, của những cảm xúc trọn vẹn mà những ai đã từng đặt chân đến mảnh đất này đều khó có thể quên. Và giữa bao nhiêu điều tuyệt vời mà thu mang lại, không thể không nhắc đến một thức quà đặc biệt – sấu chín.
Sấu chín dầm là đặc sản của thu Hà Nội.
Nhắc đến quả sấu, người ta thường nhớ ngay đến cốc nước sấu thanh mát trong mùa hè oi ả hay bát canh sấu chua chua, ngọt ngọt giòn tan. Đó là sấu xanh, dùng để giải nhiệt trong những ngày hè nóng bức. Nhưng khi thu về, sấu chín lại trở thành một món ăn độc đáo của riêng người Hà Nội, gắn liền với những buổi chiều thu êm ả.
Khác với sấu xanh, sấu chín Hà Nội có màu vàng ươm, thơm ngát mùi nắng, mang trong mình sự kết tinh của những ngày hè rực rỡ. Người Hà Nội tinh tế và khéo léo trong việc chế biến quả sấu thành vô số món ngon, từ ô mai sấu, sấu ngâm, nước sấu, đến sấu nấu canh. Tuy nhiên, chỉ có vào mùa thu, khi sấu chín rộ, người ta mới được thưởng thức món sấu chín dầm – một món ăn dân dã nhưng đậm đà hương vị Hà thành.
Những trái sấu chín vàng được chọn lựa cẩn thận, cắt thành từng khoanh mỏng, để lộ lớp cùi sấu mềm dẻo bao quanh hạt sấu đen nhánh. Người bán hàng khéo léo dầm sấu với đường, ớt, muối và thêm một chút gia vị bí truyền để tạo nên món sấu chín dầm có đủ vị chua, cay, mặn, ngọt. Cái vị cay nồng của ớt hòa quyện với vị chua ngọt của sấu, kết hợp cùng chút mặn mà của muối, tất cả tạo nên một món ăn vặt vừa lạ miệng, vừa đầy cuốn hút.
Mùa sấu chín ở Hà Nội kéo dài không lâu, chỉ trong vài tuần ngắn ngủi. Vì vậy, khi sấu chín đến, những gánh hàng rong khắp các con phố nhỏ lại tấp nập hơn hẳn. Bước chân qua phố cổ, Hồ Gươm hay những chợ đêm, người ta dễ dàng bắt gặp những mẹt sấu vàng rực, thơm lừng, và cả những khay sấu chín dầm đỏ ké vì ớt. Chỉ cần nhìn thoáng qua thôi cũng đủ khiến vị giác "biểu tình", làm người ta muốn thò tay ngay để nhón lấy một miếng và tận hưởng.
Sấu chín dầm không chỉ là một món ăn bình dân, mà với nhiều người Hà Nội, nó còn là cả một bầu trời ký ức. Chị Thu, một người Hà Nội gốc, chia sẻ rằng mỗi mùa thu đến, chị lại nhớ về những ngày thơ ấu, háo hức cầm trong tay vài đồng tiền lẻ, chạy ra đầu ngõ mua sấu chín dầm. Hương vị ấy, trải qua bao mùa thu, vẫn gắn liền với những kỷ niệm ấm áp và bình yên của tuổi thơ.
Mùa sấu chín đi qua nhanh như những cơn gió heo may vội vã. Nhưng dẫu ngắn ngủi, sấu chín dầm vẫn để lại trong lòng người dân Hà Nội và du khách một dấu ấn khó phai. Đó không chỉ là một món ăn ngon, mà còn là biểu tượng của sự giản dị, của văn hóa ẩm thực đặc trưng Hà thành.
Mỗi năm, khi mùa thu qua đi, sấu chín dầm cũng dần nhường chỗ cho những đặc sản khác. Nhưng sự thoáng qua ấy chỉ làm tăng thêm nỗi nhớ, làm Hà Nội trở nên đáng yêu hơn, phong phú hơn bởi những điều nhỏ nhắn và bình dị. Và dẫu có bao nhiêu thức quà thu khác nhau, sấu chín dầm vẫn luôn là món ăn mang theo hồn vía của mùa thu Hà Nội, khiến bất kỳ ai cũng phải lưu luyến mỗi độ thu về.