Bọt trà
Bọt trà, lớp "áo khoác" trắng muốt phủ lên bề mặt tách trà, thường là hiện tượng đầu tiên khiến chúng ta tò mò. Nhiều người cho rằng bọt trà là dấu hiệu của trà kém chất lượng, nhưng sự thật không hoàn toàn như vậy. Thứ tạo nên lớp bọt này chính là saponin, một hợp chất glycoside tự nhiên có trong nhiều loại thực vật, đặc biệt là các loại đậu, rau củ và... trà.
Saponin, cái tên bắt nguồn từ Saponaria - tên khoa học của cây xà phòng, là một chất tạo bọt tự nhiên. Trong thế giới trà, saponin thường được tìm thấy nhiều trong trà xanh, đặc biệt là trà xanh Nhật Bản. Và bạn có biết, lớp bọt mịn màng này đóng vai trò quan trọng trong nghệ thuật trà đạo Nhật Bản?
Người Nhật rất coi trọng saponin, đặc biệt là trong matcha - loại trà xanh dạng bột nổi tiếng của đất nước mặt trời mọc. Một trong những yếu tố đánh giá chất lượng matcha chính là khả năng tạo bọt. Lớp bọt dày, mịn màng là minh chứng cho chất lượng hảo hạng của matcha và kỹ thuật pha trà điêu luyện của người pha.
Funmatsucha, một loại trà xanh dạng bột khác của Nhật Bản, cũng chứa nhiều saponin. Tuy nhiên, khác với matcha được che nắng vài tuần trước khi thu hoạch, funmatsucha được trồng dưới ánh nắng mặt trời, tạo nên hương vị đậm đà hơn.
Không chỉ góp phần tạo nên vẻ đẹp thẩm mỹ, saponin còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng saponin trong trà xanh có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giảm đau và đặc biệt là giảm hấp thụ cholesterol, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
Váng trà
Váng trà thường xuất hiện khi chúng ta pha trà với sữa và để nguội, hoặc khi sử dụng nước cứng để pha trà. Nước cứng là loại nước chứa nhiều khoáng chất như canxi và magie.
Ở những quốc gia yêu trà như Anh, váng trà là một điều không thể chấp nhận được. Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện ra rằng nước cứng chính là "thủ phạm". Nước cứng chứa nhiều khoáng chất như canxi và magie, thường được hình thành khi nước ngầm chảy qua các khu vực có nhiều đá vôi. Khi pha trà với nước cứng, các khoáng chất này sẽ phản ứng với các hợp chất trong trà, tạo thành lớp váng mỏng trên bề mặt.
Nước cứng không chỉ gây ra váng trà mà còn ảnh hưởng đến hương vị của trà. Nó có thể khiến trà trở nên đắng hơn, thậm chí là có mùi tanh kim loại. Để khắc phục tình trạng này, bạn nên sử dụng nước lọc hoặc nước suối có độ pH trung tính (khoảng 7) để pha trà.
Để tránh hiện tượng váng trà, bạn nên sử dụng nước lọc hoặc nước suối có độ pH trung tính (gần 7). Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nước máy vẫn có thể pha ra những tách trà ngon, đặc biệt là với các loại trà xanh hoặc ô long ủ khói.
Dầu trà
Bạn có từng nhìn thấy một lớp dầu mỏng, lấp lánh trên bề mặt tách trà? Đó chính là hiện tượng dầu trà. Nhiều người lo lắng rằng đây là dấu hiệu của trà kém chất lượng, nhưng thực tế không phải vậy. Lớp dầu này thường xuất hiện do trà được xao cùng với dầu chiết xuất từ hạt trà.
Xao trà là một công đoạn quan trọng trong quá trình chế biến trà. Người làm trà sẽ đảo lá trà liên tục trên chảo nóng để tạo ra hương vị và màu sắc đặc trưng. Để đảm bảo lá trà được xao đều và không bị cháy khét, người ta thường tráng một lớp dầu trà mỏng lên bề mặt chảo.
Dầu trà được chiết xuất từ hạt của cây trà. Hạt trà thường được thu hoạch từ những cây trà được phép phát triển tự nhiên, không bị cắt tỉa thường xuyên. Dầu trà thường ở dạng rắn ở nhiệt độ phòng, vì vậy người làm trà thường tạo thành những thỏi nhỏ để tiện sử dụng.
Vệt dầu trà lấp lánh trên bề mặt tách trà không chỉ là một hiện tượng vật lý thú vị mà còn là minh chứng cho sự tỉ mỉ, tinh tế trong nghệ thuật chế biến trà.
Tách trà không chỉ đơn giản là một thức uống, nó còn là một tác phẩm nghệ thuật, một câu chuyện kể về thiên nhiên, con người và văn hóa. Mỗi hiện tượng, mỗi hương vị đều ẩn chứa những bí mật thú vị đang chờ bạn khám phá.
Bảo An