Nằm ẩn mình giữa đại ngàn Tây Bắc, Suối Giàng (Văn Chấn, Yên Bái) được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho khí hậu mát mẻ quanh năm, thổ nhưỡng màu mỡ, là điều kiện lý tưởng để cây chè Shan tuyết cổ thụ sinh trưởng. Từ bao đời nay, đồng bào Mông nơi đây đã gắn bó với cây chè, xem nó như một báu vật thiêng liêng của đất trời. Những gốc chè sừng sững, với tán lá xum xuê vươn rộng, không chỉ mang lại nguồn sống cho người dân mà còn là chứng nhân lịch sử, lưu giữ những câu chuyện, những nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số.
Tuy nhiên, việc phát triển kinh tế từ cây chè Shan tuyết cổ thụ ở Suối Giàng trước đây vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Sản phẩm chè chủ yếu được bán thô, chưa qua chế biến sâu, giá trị kinh tế chưa cao. Nhận thức được điều này, Hợp tác xã (HTX) Suối Giàng đã ra đời với quyết tâm đưa cây chè Shan tuyết vươn ra thị trường trong nước và quốc tế, góp phần nâng cao đời sống cho người dân địa phương.
Chuyển đổi số - Bước ngoặt đưa HTX Suối Giàng lên tầm cao mới
Trong bối cảnh công nghệ số đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, HTX Suối Giàng đã mạnh dạn lựa chọn con đường chuyển đổi số, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và kinh doanh. Đây được xem là bước đi chiến lược, tạo nên sự đột phá, đưa HTX Suối Giàng trở thành điểm sáng trong phong trào kinh tế tập thể của tỉnh Yên Bái.
Không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng công nghệ vào quy trình sản xuất, chế biến, HTX Suối Giàng còn tiên phong trong việc đưa chuyển đổi số đến từng gốc chè. Mỗi cây chè cổ thụ đều được gắn một mã QR code. Chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, người dân và du khách có thể dễ dàng quét mã để truy cập vào một kho tàng thông tin về cây chè: từ tuổi đời, tọa độ, độ cao, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng nơi cây sinh trưởng đến những câu chuyện kỳ bí, những truyền thuyết ly kỳ gắn liền với từng gốc chè.
Việc ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc này mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Nâng cao giá trị sản phẩm: Thông tin minh bạch, rõ ràng giúp người tiêu dùng trong và ngoài nước an tâm về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm, từ đó nâng cao giá trị và uy tín của chè Shan tuyết Suối Giàng.
- Thu hút khách du lịch: Chuyển đổi số góp phần tạo nên những trải nghiệm thú vị, độc đáo cho du khách khi đến thăm vùng chè Shan tuyết cổ thụ. Việc quét mã QR code không chỉ giúp du khách hiểu rõ hơn về cây chè mà còn góp phần quảng bá văn hóa, lịch sử của đồng bào Mông nơi đây.
- Bảo tồn nguồn gen quý: Việc số hóa thông tin về từng cây chè góp phần quan trọng trong việc bảo tồn nguồn gen chè Shan tuyết cổ thụ quý hiếm, đồng thời nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân trong việc bảo vệ "báu vật" của quê hương.
Khoa học kỹ thuật - Chìa khóa nâng tầm chất lượng sản phẩm
Bên cạnh chuyển đổi số, HTX Suối Giàng còn chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật vào quy trình sản xuất, chế biến chè. Các tiến bộ khoa học kỹ thuật được áp dụng vào việc chăm sóc, thu hái, bảo quản và chế biến chè, đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường trong nước và quốc tế.
- Chăm sóc hữu cơ: HTX Suối Giàng đã áp dụng quy trình canh tác hữu cơ, không sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Cây chè được bón bằng phân hữu cơ tự ủ, tận dụng tầng thảm thực vật phân hủy thành mùn để cung cấp dinh dưỡng. Nhờ đó, sản phẩm chè Shan tuyết Suối Giàng giữ được hương vị tự nhiên, tinh khiết, an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
- Thu hái đúng kỹ thuật: Việc thu hái chè được thực hiện theo đúng kỹ thuật, đúng thời điểm để đảm bảo chất lượng búp chè. Tùy từng dòng trà mà búp chè được thu hái theo 1 tôm 2 lá hoặc nguyên búp chè chỉ có 1 tôm.
- Chế biến hiện đại: HTX Suối Giàng đã đầu tư dây chuyền máy móc hiện đại vào chế biến chè. Chè sau khi thu hái được sơ chế, sao, vò và lên hương bằng máy móc, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, HTX đã ứng dụng kỹ thuật lên men tự nhiên và bán tự nhiên để tạo ra các dòng sản phẩm chè quý hiếm như bạch trà, hồng trà.
Gặt hái thành công, vươn tầm quốc tế
Nhờ sự kết hợp hài hòa giữa chuyển đổi số và ứng dụng khoa học kỹ thuật, HTX Suối Giàng đã gặt hái được nhiều thành công đáng kể. Các sản phẩm chè Shan tuyết Suối Giàng, mang thương hiệu "Tuyết Sơn Trà", đã được cấp chứng nhận OCOP 4 sao, khẳng định chất lượng vượt trội và mẫu mã đẹp mắt. Hiện nay, HTX đã có 4 dòng sản phẩm chính: hồng trà, hoàng trà, diệp trà và bạch trà, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.
Không chỉ được ưa chuộng tại thị trường trong nước, chè Shan tuyết Suối Giàng còn vươn ra thế giới, chinh phục những thị trường khó tính. Sản phẩm chè của HTX được xuất khẩu với giá cao hơn nhiều lần so với chè Shan tuyết thông thường, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.
HTX Suối Giàng đã tạo việc làm thường xuyên cho 30 thành viên và người lao động với thu nhập bình quân 6,5 triệu đồng/người/tháng. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy hiệu quả của mô hình kinh tế tập thể, sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa bảo tồn và phát triển.
Câu chuyện thành công của HTX Suối Giàng là bài học kinh nghiệm quý báu cho các HTX khác, đặc biệt là các HTX nông nghiệp vùng cao. Việc ứng dụng chuyển đổi số, khoa học kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh, đưa sản phẩm nông nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường thế giới.
Hành trình số hóa của HTX Suối Giàng không chỉ là câu chuyện về sự phát triển của một hợp tác xã mà còn là câu chuyện về sự vươn lên của người dân vùng cao, khát vọng đưa sản phẩm nông nghiệp Việt Nam sánh vai với bạn bè quốc tế. Tin rằng, với sự nỗ lực không ngừng, HTX Suối Giàng sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong tương lai, góp phần xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu đẹp.
Bảo An