Tầm nhìn mới từ “lá phổi” vùng Tây Đà Nẵng

Nhìn từ đợt thiên tai vừa qua, khi nhiều khu vực ở Đà Nẵng hứng chịu mưa lớn kéo dài, lũ quét và sạt lở, chỉ đạo của Bí thư Thành ủy Lê Ngọc Quang trong chuyến công tác tại Vườn quốc gia Sông Thanh càng cho thấy tính cấp bách của việc gìn giữ và phục hồi rừng. Rừng không chỉ là “lá chắn” trước thiên tai mà còn là nền tảng giữ cân bằng sinh thái, điều hòa khí hậu, bảo đảm an toàn cho cộng đồng vùng cao lẫn vùng hạ du. Đây không phải là một cảnh báo môi trường đơn thuần, mà là yêu cầu chiến lược đối với một đô thị muốn phát triển ổn định và bền vững.

Từ nhận thức đó, Đà Nẵng xác định vùng Tây không chỉ cần được bảo vệ nghiêm ngặt mà phải được đầu tư, phục hồi và phát triển để trở thành nền tảng của mô hình kinh tế xanh – sinh thái mà thành phố đang theo đuổi. Nổi bật trong định hướng mới của Bí thư Thành ủy là quan điểm nhất quán: phát triển phải song hành với bảo tồn.

Trong chuyến công tác, Bí thư Lê Ngọc Quang đánh giá cao những nỗ lực bền bỉ của Ban Quản lý Vườn quốc gia Sông Thanh, khi lực lượng còn mỏng nhưng vẫn duy trì gần 2.000 đợt tuần tra, phát hiện và xử lý hàng chục nghìn bẫy thú, đẩy đuổi hơn một nghìn lượt người xâm nhập trái phép, ngăn chặn hiệu quả hoạt động khai thác khoáng sản và lâm sản trái phép. Những con số đó phản ánh tinh thần trách nhiệm cao của lực lượng bảo vệ rừng và cho thấy Đà Nẵng đã gìn giữ được một trong những cánh rừng đặc dụng nguyên vẹn và có giá trị nhất miền Trung.

Tuy nhiên, thông điệp mà Bí thư Thành ủy nhấn mạnh không dừng ở việc “giữ cho bằng được” diện tích rừng hiện có, mà là chủ động trồng mới, phục hồi và nâng cao chất lượng rừng. Đây là bước chuyển quan trọng trong tư duy phát triển: thay vì ứng phó bị động trước biến đổi khí hậu, Đà Nẵng phải tạo ra những “lá chắn tương lai” những khu rừng có sức chống chịu cao, bảo vệ vững chắc nguồn nước, đất và hệ sinh thái. Khi rừng khỏe mạnh trở lại, nguy cơ sạt lở giảm, thiên tai được kiềm chế, và chất lượng môi trường đô thị cũng được cải thiện rõ rệt.

Việc đưa nhiệm vụ trồng rừng lên hàng ưu tiên cho thấy Đà Nẵng không tách rời mục tiêu tăng trưởng kinh tế khỏi bảo vệ môi trường, mà gắn hai yếu tố này vào một chiến lược thống nhất. Đây cũng là xu hướng mà nhiều đô thị tiên tiến trên thế giới đang áp dụng, xây dựng cấu trúc đô thị dựa trên các vùng sinh thái – rừng phòng hộ – rừng đặc dụng làm “trục điều tiết”, tạo không gian xanh bao quanh và xen kẽ khu dân cư. Mô hình này giúp hình thành một đô thị “thích ứng”, giảm thiểu tác động của thiên tai và biến đổi khí hậu, đồng thời mở ra hướng phát triển bền vững lâu dài cho Đà Nẵng.

Không dừng lại ở bảo tồn, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Lê Ngọc Quang cũng đặt ra hướng khai thác hợp lý giá trị rừng thông qua du lịch sinh thái. Với 76.593 ha diện tích lâm nghiệp, hệ động - thực vật phong phú, nhiều loài quý hiếm như voọc chà vá, tê tê, sơn dương cùng hàng loạt dược liệu có giá trị cao, Vườn quốc gia Sông Thanh hội đủ điều kiện để trở thành trung tâm du lịch sinh thái của miền Trung nếu được đầu tư bài bản. Điều này phù hợp với xu thế phát triển du lịch xanh, du lịch trách nhiệm, đồng thời tạo thêm nguồn thu cho cộng đồng và nguồn lực cho công tác bảo vệ rừng. Tuy nhiên, chủ trương của Đà Nẵng là “phát triển có kiểm soát”, nghĩa là du lịch phải đặt yếu tố bảo tồn lên hàng đầu, không phá vỡ cấu trúc sinh thái, không làm tổn hại đến những giá trị nguyên sơ mà khu vực đang sở hữu.

Tầm nhìn đối với vùng Tây còn thể hiện ở việc mở rộng không gian phát triển gắn với hệ sinh thái tự nhiên. Khi hạ tầng giao thông được hoàn thiện, khu vực này có thể trở thành một trong những cực tăng trưởng mới của thành phố. Các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm dược liệu bản địa, kinh tế cộng đồng và dịch vụ sinh thái sẽ tạo ra những giá trị kinh tế bền vững, trong khi người dân, đặc biệt đồng bào vùng cao có thêm sinh kế ổn định, từng bước thoát khỏi phụ thuộc vào khai thác rừng truyền thống. Đây là hướng đi mang tính nhân văn sâu sắc, vì phát triển sinh kế bền vững chính là giải pháp căn cơ để bảo vệ rừng lâu dài.

Nhìn rộng ra, những định hướng mà Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Lê Ngọc Quang đưa ra cho vùng Tây của thành phố không chỉ là bài toán phát triển một vùng địa lý mà là tư duy phát triển mới cho cả Đà Nẵng. Đà Nẵng đang tạo dựng một mô hình trong đó rừng - thiên nhiên - cộng đồng - kinh tế xanh trở thành một chỉnh thể thống nhất. Điều đó phản ánh tầm nhìn đặt tương lai lâu dài lên trên lợi ích ngắn hạn, đặt an toàn và chất lượng sống của người dân lên trên mục tiêu tăng trưởng đơn thuần.

Tính định hướng chiến lược của chủ trương này còn thể hiện ở chỗ nó khẳng định rõ quan điểm phát triển của Đà Nẵng phù hợp với định hướng lớn của Đảng về tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu. Khi các địa phương đang phải đối mặt với những rủi ro thiên tai ngày càng cực đoan, sự chủ động của Đà Nẵng trở thành một thông điệp mạnh mẽ là phát triển muốn bền vững phải bắt đầu từ việc khôi phục và tôn trọng các giá trị tự nhiên.

Từ góc nhìn ấy, vùng Tây Đà Nẵng không chỉ là không gian sinh thái, nó là biểu tượng của tư duy phát triển mới: lấy thiên nhiên làm nền, lấy con người làm trung tâm và lấy sự bền vững làm thước đo. Đó cũng là cách Đà Nẵng định vị mình trên bản đồ phát triển quốc gia- một đô thị biết gìn giữ tài nguyên, biết kiến tạo không gian sống xanh và biết đầu tư cho tương lai không chỉ vài năm mà nhiều thế hệ.

Chủ trương của Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Lê Ngọc Quang không phải là lời kêu gọi nhất thời mà là định hướng chiến lược có tính tiên phong. Khi tầm nhìn đó được cụ thể hóa bằng quy hoạch, bằng đầu tư, bằng sự đồng thuận của người dân và nỗ lực của hệ thống chính trị, vùng Tây sẽ không chỉ là “lá phổi” tự nhiên mà sẽ trở thành “lá phổi chiến lược” bảo vệ môi trường, nuôi dưỡng kinh tế xanh và khẳng định bản sắc phát triển riêng có của Đà Nẵng./.