Từ năm 2025, nông sản Việt Nam sẽ đối mặt với những thách thức lớn khi xuất khẩu vào Liên minh châu Âu (EU) do các quy định mới về an toàn thực phẩm, đặc biệt là việc giảm mức dư lượng tối đa (MRL) cho nhiều hoạt chất. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp xuất khẩu mà còn tác động sâu sắc đến nông dân và toàn bộ ngành nông nghiệp Việt Nam. Trong bối cảnh này, việc hiểu rõ nguyên nhân và cách thức thích ứng với các quy định mới là điều vô cùng cần thiết.
Nguyên nhân gia tăng cảnh báo từ EU
EU luôn đặt vấn đề an toàn thực phẩm lên hàng đầu, và sự gia tăng cảnh báo đối với nông sản Việt Nam một phần xuất phát từ việc tăng cường quản lý chất lượng thực phẩm toàn cầu. Các sự cố liên quan đến an toàn thực phẩm trong quá khứ đã khiến EU thắt chặt các quy định, nhằm bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và môi trường. Từ đó, họ đã yêu cầu các quốc gia xuất khẩu, trong đó có Việt Nam, cần cải thiện chất lượng sản phẩm để đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe hơn.
Thách thức từ những quy định mới
Việc EU siết chặt các quy định về an toàn thực phẩm, đặc biệt là việc giảm MRL đối với một số hoạt chất, sẽ đặt ra những thách thức đáng kể cho các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam. Việc tuân thủ những tiêu chuẩn mới này đòi hỏi sự đầu tư đáng kể vào công nghệ và quy trình sản xuất, từ đó có thể làm tăng chi phí và giảm lợi nhuận.
Đặc biệt, các sản phẩm như cà phê và trà, vốn là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực, sẽ phải đối mặt với sự kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt hơn do MRL của một số hoạt chất bị giảm đáng kể. Tương tự, các loại rau như rau diếp, xà lách, và cải bó xôi cũng sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe hơn về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Không chỉ các doanh nghiệp xuất khẩu, những thay đổi này còn tác động đến nông dân và các đơn vị sản xuất trong nước. Họ sẽ phải điều chỉnh quy trình sản xuất, áp dụng các biện pháp canh tác bền vững hơn, và đảm bảo chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu của thị trường EU.
Cơ hội từ thách thức
Mặc dù có nhiều thách thức, nhưng đây cũng là thời điểm để các doanh nghiệp nông sản Việt Nam nâng cao chất lượng sản phẩm và chuyển đổi sang sản xuất bền vững. Những doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn cao sẽ có cơ hội lớn để chiếm lĩnh thị trường, không chỉ ở EU mà còn ở những thị trường khó tính khác.
Để đáp ứng các yêu cầu mới, các doanh nghiệp cần xem xét đầu tư vào công nghệ hiện đại và quy trình sản xuất hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro về chất lượng mà còn nâng cao năng suất và lợi nhuận.
Việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và các cơ quan chức năng là rất quan trọng. Sự phối hợp này sẽ giúp cải thiện quy trình sản xuất, từ khâu thu hoạch đến chế biến và xuất khẩu, đảm bảo rằng các sản phẩm nông sản Việt Nam đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế.
Việt Nam cần phải nhanh chóng thích ứng và nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu của EU. Các doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ khâu sản xuất đến khi xuất khẩu.
Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức cho nông dân và doanh nghiệp về tầm quan trọng của chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm cần được thực hiện. Các chương trình đào tạo, hội thảo và hội nghị sẽ giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng cho các bên liên quan.
Các doanh nghiệp cũng cần thường xuyên cập nhật thông tin về các quy định mới từ EU và chuẩn bị sẵn sàng để thích ứng. Việc này sẽ giúp họ không bị động và có thể nhanh chóng điều chỉnh quy trình sản xuất.
Các quy định mới của EU từ năm 2025 sẽ tạo ra không ít thách thức cho nông sản Việt Nam. Tuy nhiên, nếu biết cách tận dụng cơ hội từ những thách thức này, ngành nông nghiệp Việt Nam có thể không chỉ vượt qua khó khăn mà còn phát triển bền vững hơn. Bằng cách cải tiến chất lượng sản phẩm, tăng cường hợp tác và nắm bắt thông tin, nông sản Việt Nam sẽ có thể duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu, đóng góp tích cực vào nền kinh tế quốc gia.
Bảo An