Trong giới doanh nhân ở Thái Nguyên, chị Nguyễn Thị Hiền luôn được nhắc đến là người có tâm huyết, am hiểu tường tận vào tạo được dấu ấn đậm nét trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh chè. Với hơn 20 năm kinh nghiệm, từ một cơ sở nhỏ lẻ, chị xây dựng được quy trình kinh doanh khép kín từ vùng nguyên liệu, chế biến, trưng bày và tiêu thụ. Sản phẩm chè của Công ty Cổ phần chè Hà Thái - do chị làm Chủ tịch HĐQT, Giám đốc với đa dạng mẫu mã đã tiếp cận được nhiều thị trường khó tính như: Hoa Kỳ, Canada, Pháp, Đài Loan…
“Bên cạnh đầu tư nguồn nhân lực kỹ thuật và máy móc đảm bảo thì quy trình sản xuất chè hữu cơ là yếu tố tiên quyết giúp chúng tôi có được chỗ đứng trên thị trường như hiện nay” chị Hiền chia sẻ.
Theo đó, Công ty CP Chè Hà Thái hiện có vùng nguyên liệu hữu cơ được quản lý nghiêm ngặt về chất lượng với diện tích 50ha; 250ha vùng đệm đang chuyển đổi dần từ VietGAP sang sản xuất hữu cơ. Quá trình thu hái, chế biến và đóng gói cũng hết sức nghiêm ngặt.
Thực tế, sản xuất nông nghiệp an toàn đang là xu thế chung, với cây chè Thái Nguyên cũng không phải ngoại lệ. Trong những năm gần đây, tỉnh đã tập trung trồng mới, trồng thay thế bằng các giống có năng suất, chất lượng cao; đẩy mạnh sản xuất chè an toàn áp dụng tiêu chuẩn GAP, hữu cơ; hình thành vùng sản xuất chè tập trung ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và công nghệ cao.
Quá trình thu hái, chế biến chè được thực hiện hết sức nghiêm ngặt để có sản phẩm trà hảo hạn thương hiệu
Theo thống kê, trong giai đoạn 2016-2019, Thái Nguyên đã trồng mới và trồng lại 4.407ha chè, nâng tổng diện tích chè giống lên gần 18.000ha. Tính đến hết tháng 12/2019, diện tích chè được cấp chứng nhận sản xuất an toàn và hữu cơ là 2008 ha. Bên cạnh phương pháp canh tác, trên địa bàn cũng từng bước hình thành các chuỗi liên kết trong sản xuất chè hữu cơ, với tổng cộng khoảng 60 ha tại các huyện: Đồng Hỷ, Phú Lương, Đại Từ, TP. Thái Nguyên và TP. Sông Công.
Trong đó, mô hình này thực hiện theo cơ chế: Nhà nước hỗ trợ 40% chi phí phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thảo mộc; hỗ trợ 100% kinh phí tập huấn chuyển giao, chứng nhận sản phẩm hữu cơ, thiết kế bao bì sản phẩm, mã vạch, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Các hộ tham gia mô hình ứng 60% chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.
Không đơn thuần dừng lại ở các sản phẩm từ cây chè, tỉnh Thái Nguyên cũng từng bước phát triển các loại hình dịch vụ gắn với vùng sản xuất chè. Điểm nhấn đáng chú ý là du lịch sinh thái. Tại không gian văn hóa trà Tân Cương - địa điểm chính tổ chức các kỳ Festival trà của tỉnh Thái Nguyên, hiện trưng bày nhiều tư liệu, hình ảnh, công cụ chế biến, pha chè, thưởng trà, nhằm giới thiệu rõ hơn các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của chè.
Từ sau các kỳ Festival trà, tỉnh Thái Nguyên đã thu hút nhiều du khách trong nước và ngoài nước đến tham quan trải nghiệm ở các vùng chè nổi tiếng của địa phương
Đặc biệt, vào dịp cuối tuần, lễ, Tết, hàng nghìn du khách trong và ngoài nước đến đây tham quan, tìm hiểu nghề chè, thưởng trà. Ở Tân Cương và La Bằng (Đại Từ) nhiều mô hình du lịch sinh thái đã hình thành và bước đầu tạo dấu ấn. Du khách không chỉ được tham quan, chụp ảnh những đồi chè san sát như bát úp nối tiếp nhau trùng điệp của vùng trung du, mà còn có thể trực tiếp trải nghiệm quy trình thu hái, bảo quản và chế biến theo phương pháp thủ công; thưởng thức một ấm trà ngon vừa sao sấy hay những sản vật dân dã gắn liền với cây chè.
Hiện nay, tỉnh đã có chủ trương đầu tư 3 mô hình du lịch sinh thái, trải nghiệm với diện tích 120ha gần Khu du lịch Quốc gia hồ Núi Cốc với hạ tầng đồng bộ, thiết kế, trồng chè khoa học, chỉnh trang nương chè đẹp mắt, sản xuất chè theo hướng hữu cơ nhằm thúc đẩy phát triển du lịch.
Rõ ràng, với vị thế là cây trồng chủ lực, phương thức và tư duy sản xuất chè ở Thái Nguyên đang từng bước thay đổi tích cực theo hướng nâng cao giá trị, củng cố thương hiệu và đảm bảo an toàn cho cả người sản xuất lẫn tiêu thụ. Chè trước đây giúp thoát nghèo thì nay là cây trồng làm giàu cho nhiều người nói riêng và tỉnh Thái Nguyên nói chung. Giá trị sản phẩm chè thực tế sau chế biến của tỉnh bình quân đã đạt 230-300 triệu đồng/ha/năm; một số vùng chè đặc sản như Tân Cương, Trại Cài, La Bằng thậm trí đạt 400-650 triệu/ ha/năm, cao hơn rất nhiều các cây trồng khác.
Vân Long - Xuân Sỹ