Đằng sau thành công ấy là hàng loạt mô hình sáng tạo, hàng nghìn tấm gương tập thể, cá nhân, hộ gia đình cùng kiến tạo không gian trù phú, văn minh, hiện đại, giàu bản sắc...
Cán bộ và nhân dân xã Phú Nghĩa vệ sinh môi trường, làm sạch làng quê
Mô hình sáng - cách làm hay
Hà Nội vừa vinh dự đón nhận danh hiệu hoàn thành xây dựng nông thôn mới cấp Thành phố năm 2024 và Huân chương Lao động hạng Nhất, niềm tự hào lan tỏa khắp các làng quê. Thành quả ấy không chỉ là những con số, tiêu chí, mà quan trọng hơn là minh chứng cho sự đồng thuận, quyết tâm, nỗ lực chung sức của cả hệ thống chính trị và nhân dân Thủ đô.
Xây dựng nông thôn mới thay đổi làng quê bằng con đường, cây cầu, ngôi trường, hơn hết là nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Đây là sự chuyển đổi toàn diện từ tư duy đến hành động, từ nếp sống đến cách nghĩ, cách làm... để nông thôn thực sự trở thành nơi “đáng sống”, giàu truyền thống, nhiều cơ hội phát triển.
Đặc biệt, Phong trào thi đua “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới” đã khơi dậy sức sáng tạo ở cơ sở, từ đó xuất hiện nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả. Trong đó, đáng chú ý là các mô hình: “Sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn” được triển khai rộng khắp các xã: Đông Anh, Gia Lâm, Đan Phượng; mô hình tập trung chỉnh trang đường làng, trồng hoa, lắp đèn chiếu sáng, xây hàng rào xanh, gắn camera an ninh; mô hình “Vườn mẫu”, “Nhà sạch - vườn đẹp” ở các xã: Phúc Thọ, Thạch Thất, Thanh Oai... đã biến những mảnh vườn tạp thành vườn cây ăn quả, rau hữu cơ kết hợp du lịch sinh thái.
Mô hình “Camera an ninh” cũng được nhân rộng tại Quốc Oai, Hoài Đức, Sóc Sơn... góp phần xử lý vi phạm nhanh chóng, giữ gìn an ninh trật tự. Hay như với mô hình “Đường hoa - đường bích họa”, Hà Nội đã thực hiện được hàng nghìn bức tranh tường, đường hoa khắp các làng quê, làm đẹp cảnh quan, trở thành điểm nhấn văn hóa, du lịch...
Ông Bùi Điện Biên - người dân xã Ứng Hòa phấn khởi nói: “Chính sự linh hoạt, sáng tạo trong lựa chọn mô hình phù hợp điều kiện từng địa phương đã tạo bức tranh nông thôn mới đa dạng, giàu bản sắc và bền vững của Thủ đô. Ngày trước, quê tôi còn thiếu thốn, giờ hạ tầng rất khang trang, hiện đại, làng quê sạch đẹp. Chứng kiến sự đổi thay này, chúng tôi thực sự hạnh phúc”...
Theo Phó Chánh Văn phòng Chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội Ngọ Văn Ngôn: Giai đoạn 2010 - 2024, Hà Nội huy động hơn 185 nghìn tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới, trong đó, nhân dân đóng góp hơn 21 nghìn tỷ đồng. Hà Nội còn chú trọng phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến trong xây dựng nông thôn mới. Nhiều tấm gương nông dân, hộ gia đình, tập thể không chỉ làm giàu cho bản thân, gia đình mà còn góp sức xây dựng quê hương. Những năm qua, Trung ương, Thành phố Hà Nội và các địa phương đã biểu dương, khen thưởng kịp thời, ghi nhận công lao, khẳng định vai trò, giá trị từng cá nhân, tập thể trong dòng chảy phát triển chung. Chính họ là những “hạt nhân” truyền cảm hứng, là điểm tựa tinh thần để phong trào xây dựng nông thôn mới lan tỏa mạnh mẽ, bền bỉ hơn...
Nền tảng cho phát triển bền vững
Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền, Hà Nội đã trải qua 3 chặng đường then chốt trong tiến trình xây dựng nông thôn mới: Giai đoạn 2011 - 2015, Thành phố tập trung dồn điền đổi thửa, tạo nền tảng cho sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn. Giai đoạn 2016 - 2020, hàng loạt mô hình sản xuất tiên tiến được hình thành, phục vụ nhu cầu của người dân Thủ đô và du khách. Giai đoạn 2021 - 2025, Hà Nội tiếp tục phát triển nông thôn mới gắn với định hướng đô thị hóa, hiện đại hóa, chú trọng hạ tầng và dịch vụ nông thôn theo tiêu chí đô thị. Nhìn chung, giai đoạn trước luôn tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn sau phát triển.
Về những điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới, trước khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tháng 7-2025), Hà Nội đã có 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó: 229 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (chiếm 60%); 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (chiếm 29%); 18/18 huyện, thị xã hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới (đạt 100%); 6/17 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (chiếm 35%). Hà Nội cũng dẫn đầu cả nước về Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) với 3.463 sản phẩm (chiếm 21% cả nước), trong đó có 9 sản phẩm 5 sao.
Tại Lễ công bố và đón nhận danh hiệu hoàn thành xây dựng nông thôn mới cấp Thành phố năm 2024 và Huân chương Lao động hạng Nhất mới đây, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh: Hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới không phải là điểm kết thúc mà là bước khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới với những mục tiêu cao hơn, bền vững hơn... Thành phố Hà Nội tiếp tục tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm: Tiếp tục quán triệt, triển khai đầy đủ chủ trương, chính sách của Trung ương; nghiên cứu, ban hành cơ chế đặc thù để nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới theo hướng đô thị hóa; phát triển kinh tế nông thôn bền vững, hiện đại, tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị, thúc đẩy liên kết “4 nhà”, phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn gắn với du lịch; đẩy mạnh đầu tư cho giáo dục, y tế, văn hóa, khoa học - công nghệ, hình thành tầng lớp nông dân văn minh, hiện đại, thích ứng với chuyển đổi số; chú trọng bảo vệ môi trường, phát triển không gian sống xanh - sạch - đẹp, xây dựng Thủ đô hài hòa với thiên nhiên cho thế hệ mai sau; giữ vững quốc phòng - an ninh, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân...
Đặc biệt, giai đoạn tới, Hà Nội xác định xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, thông minh nhưng vẫn đậm đà bản sắc. Trọng tâm là phát triển nông nghiệp hữu cơ, sinh thái, nông nghiệp đô thị; đẩy mạnh chuyển đổi số, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Đây không chỉ là mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà còn là định hướng giữ gìn “hồn cốt” làng quê Thăng Long - Hà Nội. Giữa nhịp sống hiện đại, nông thôn mới Thủ đô sẽ không bị hòa tan mà trở thành biểu tượng của sự hòa quyện truyền thống - đổi mới, quá khứ - tương lai...
Như vậy, thành tựu xây dựng nông thôn mới của Hà Nội cho thấy đây không đơn thuần hoàn thành một bộ tiêu chí mà là hành trình kiến tạo không gian sống - nơi chất lượng sống của người dân không ngừng tăng, an ninh bảo đảm, gìn giữ được bản sắc và phát huy vai trò làm chủ của nhân dân...